Με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη έπληξε το Πακιστάν στόχους στην παραμεθόρια περιοχή Σιστάν – Βαλουχιστάν του γειτονικού του Ιράν, απαντώντας σε αντίστοιχες επιθέσεις των Ιρανών που εκδηλώθηκαν δύο ημέρες νωρίτερα στο πακιστανικό Βαλουχιστάν. Αν και τόσο η Τεχεράνη όσο και το Ισλαμαμπάντ τονίζουν ότι δεν έχουν στόχο η μια χώρα την άλλη, αλλά μόνο τρομοκράτες ένοπλων αποσχιστικών κινημάτων που δρουν στις δύο πλευρές των συνόρων, οι διαδοχικές επιθέσεις εντείνουν τη διεθνή ανησυχία για το ενδεχόμενο ρήξης ανάμεσα στο σιιτικό Ιράν και το σουνιτικό Πακιστάν, το οποίο διαθέτει και πυρηνικά όπλα.
Οι ιρανικές αρχές ανέφεραν ότι τουλάχιστον εννέα άνθρωποι –τέσσερα παιδιά, τρεις γυναίκες και δύο άνδρες ξένης εθνικότητας– σκοτώθηκαν από την πακιστανική επιδρομή. Η Τεχεράνη κάλεσε τον Πακιστανό επιτετραμμένο να δώσει εξηγήσεις, ενώ ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός του Πακιστάν, Ανουάρ ουλ Χακ Κακάρ, διέκοψε εσπευσμένα τη συμμετοχή του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός για να επιστρέψει στο Ισλαμαμπάντ.
Το πακιστανικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι οι μόνοι στόχοι της χθεσινής ενέργειας ήταν βάσεις του Απελευθερωτικού Στρατού του Βαλουχιστάν. Η οργάνωση εμφανίστηκε γύρω στο 2000, επιδιώκοντας την απόσχιση της επαρχίας από το πακιστανικό κράτος με ένοπλες επιθέσεις εναντίον των πακιστανικών δυνάμεων ασφαλείας αλλά και Κινέζων επενδυτών.
Την Τρίτη, το Ιράν είχε ανακοινώσει ότι οι επιχειρήσεις του στο πακιστανικό Βαλουχιστάν είχαν ως αποκλειστικό στόχο τη σουνιτική, αποσχιστική οργάνωση Jaish al-Adl, η οποία λέγεται ότι συνδέεται με την Αλ Κάιντα και οργανώνει επιθέσεις εναντίον ιρανικών δυνάμεων ασφαλείας – πρόσφατα είχε σκοτώσει 11 αστυνομικούς. Τα ένοπλα, αποσχιστικά κινήματα Βαλούχων (εθνότητας που είναι μοιρασμένη ανάμεσα σε Ιράν, Πακιστάν και Αφγανιστάν) έχουν προκαλέσει κατά καιρούς τριβές ανάμεσα σε Τεχεράνη και Ισλαμαμπάντ, που αλληλοκατηγορούνται ότι προσφέρουν άσυλο σε τρομοκράτες.
Σκοπιμότητες
Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ των δύο γειτόνων εμφανίζονταν βελτιωμένες το τελευταίο διάστημα – μάλιστα ο Πακιστανός πρωθυπουργός συναντήθηκε σε καλό κλίμα με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν στο Νταβός, προτού εκδηλωθεί η ιρανική επίθεση.
Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες των δύο κυβερνήσεων, που έχουν να αντιμετωπίσουν τις κάλπες τις προσεχείς εβδομάδες (τον Φεβρουάριο το Πακιστάν, τον Μάρτιο το Ιράν), παίζουν τον ρόλο τους στην παρούσα ανάφλεξη. Σχολιάζοντας τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υποστήριξε ότι «το Ιράν δεν είναι αρεστό στους γείτονές του».
Αυτοκρατορία του κακού η Τεχεράνη και οι σύμμαχοί της, λέει ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ.
Βασικός οικονομικός εταίρος των δύο χωρών, η Κίνα παρενέβη χθες ζητώντας τους «ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση ώστε να μην υπάρξει κλιμάκωση». Στον ίδιο τόνο κινήθηκαν η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα και ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Πέτερ Στάνο. Από την πλευρά του ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, αφού επικοινώνησε με τον Πακιστανό και τον Ιρανό ομόλογό του, δήλωσε ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει πρόθεση για περαιτέρω κλιμάκωση. «Ο,τι σχέδια κι αν έχουν οι κυρίαρχες, ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όσο κι αν έχουν βάλει στο μάτι τους πόρους στην περιοχή μας, δεν θα τα καταφέρουν», διεμήνυσε ο Τούρκος αξιωματούχος.
Σε ένα άλλο θερμό μέτωπο της περιοχής, ο αμερικανικός στρατός εξαπέλυσε για τέταρτη φορά μέσα σε μία εβδομάδα ναυτικά και αεροπορικά πλήγματα εναντίον των ανταρτών Χούθι της Υεμένης. Εκπρόσωπος του Πενταγώνου δήλωσε ότι καταστράφηκαν 14 πύραυλοι της φιλοϊρανικής πολιτοφυλακής, η οποία, παρά τις επιθέσεις που δέχεται, δεν έχει σταματήσει τις επιθέσεις εναντίον πλοίων ισραηλινών ή δυτικών συμφερόντων στην Ερυθρά Θάλασσα. Από το Νταβός, ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ υπογράμμισε τις διεθνείς επιπτώσεις από τις επιθέσεις της Χαμάς και των Χούθι, υποστηρίζοντας ότι αποτελούν στηρίγματα της «αυτοκρατορίας του κακού, που εκπορεύεται από την Τεχεράνη». Ο Ισραηλινός πρόεδρος εμφανίστηκε απρόθυμος έναντι των αμερικανικών προτάσεων για άνοιγμα του δρόμου προς τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
«Οταν ορισμένα έθνη έρχονται να μας μιλήσουν για τη λύση των δύο κρατών, πρέπει πρώτα να μας απαντήσουν στο θεμελιώδες, για κάθε άνθρωπο, ερώτημα της ασφάλειας», δήλωσε ο Χέρτσογκ, για να προσθέσει: «Οι Ισραηλινοί έχασαν την εμπιστοσύνη τους προς την ειρηνευτική διαδικασία γιατί έβλεπαν τους γείτονές τους να εξυμνούν την τρομοκρατία».
«Οχι» Νετανιάχου στο σχέδιο ΗΠΑ για τη Γάζα
ΤΕΛ ΑΒΙΒ. Αμερικανικό σχέδιο απέρριψε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, σύμφωνα με το οποίο η Σαουδική Αραβία θα προχωρούσε σε εξομάλυνση των σχέσεών της με το Τελ Αβίβ, ενώ σε αντάλλαγμα το Ισραήλ θα δεσμευόταν στην προοπτική δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους.
Ο Νετανιάχου φέρεται να είπε την προηγούμενη εβδομάδα στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν ότι το Ισραήλ δεν ήταν έτοιμο να υπογράψει συμφωνία, η οποία θα επέτρεπε την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους της αμερικανικής κυβέρνησης. Ο Μπλίνκεν απάντησε ότι η Χαμάς δεν μπορεί να ηττηθεί μόνο με στρατιωτικά μέσα και πως η αδυναμία της ισραηλινής ηγεσίας να το συνειδητοποιήσει θα οδηγήσει σε επανάληψη της ιστορίας.
Ο Αμερικανός υπουργός παρουσίασε την πρόταση στον Νετανιάχου, αφού είχε προηγουμένως εξασφαλίσει δεσμεύσεις από τον διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, καθώς και από ακόμη τέσσερις ηγέτες αραβικών κρατών, για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Γάζας μετά τον πόλεμο και την επάνοδο ανανεωμένης εκδοχής της Παλαιστινιακής Αρχής στη Λωρίδα της Γάζας.
Προβλέπει εξομάλυνση των σχέσεων Ριάντ – Τελ Αβίβ και συνεισφορά της Σ. Αραβίας στην ανοικοδόμηση της Λωρίδας, με δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Ο πρίγκιπας είπε επίσης στον Μπλίνκεν ότι ετοιμαζόταν να προωθήσει την εξομάλυνση των σχέσεων του Ριάντ με το Ισραήλ ως μέρος της συμφωνίας για την ανοικοδόμηση της Γάζας. Αυτή η συμφωνία εξαρτάται, όμως, σύμφωνα με τον διάδοχο του οίκου των Σαούντ, από την αποδοχή από το Ισραήλ της προοπτικής άμεσης δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους.
Στη συνάντησή του με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, ο Νετανιάχου φέρεται να δεσμεύθηκε μόνο ότι το Ισραήλ δεν θα εξαπολύσει μεγάλη επιχείρηση εναντίον της Χεζμπολάχ στον νότιο Λίβανο. Αμερικανοί αξιωματούχοι επισήμαναν, όμως, στο δίκτυο NBC ότι το Ισραήλ έχει αποδεχθεί άλλο σημαντικό αμερικανικό αίτημα: να επιτρέψει την είσοδο αξιωματούχων του ΟΗΕ στη Γάζα, προκειμένου να αρχίσουν τον σχεδιασμό της επιστροφής των Παλαιστινίων κατοίκων της βόρειας Γάζας, που κατέφυγαν στον Νότο, στα σπίτια τους.
Αμερικανοί αξιωματούχοι, που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, αποκαλύπτουν ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν κοιτάει πέρα από τον Νετανιάχου για να επιτύχει τους στόχους της στην περιοχή, με έναν από αυτούς να λέει ότι ο πρωθυπουργός «δεν θα βρίσκεται στη θέση του για πάντα». Μιλώντας, όμως, στην προσκείμενη στον Ισραηλινό πρωθυπουργό εφημερίδα Times of Israel, άλλος Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε ότι η Ουάσιγκτον δεν σχεδιάζει τη «μετα-Νετανιάχου» εποχή και συνεχίζει να επιζητά τη συνεργασία του πρωθυπουργού. Ο Νετανιάχου έχει 20 ημέρες να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Μπάιντεν. Κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ, ο Μπλίνκεν είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με άλλα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, όπως τον Μπένι Γκαντζ, που θεωρείται ευρέως πιθανός διάδοχος του Νετανιάχου, και τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ.
Επισκεπτόμενος το Νταβός και το εκεί Οικονομικό Φόρουμ, ο Μπλίνκεν έκανε λόγο για «νέα εξίσωση» στη Μέση Ανατολή, στην οποία οι Αραβες και μουσουλμάνοι γείτονες του Ισραήλ είναι έτοιμοι να αναγνωρίσουν το εβραϊκό κράτος, εφόσον οι Παλαιστίνιοι αποκτήσουν δικό τους κράτος. Μιλώντας από το βήμα του φόρουμ, ο Αμερικανός σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν υπογράμμισε ότι η ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων, παράλληλα με την επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ για εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ – αραβικών κρατών, είναι «βραχυπρόθεσμα εφικτή» και πως η κυβέρνηση Μπάιντεν προωθεί ενεργά την «ενσωμάτωση του Ισραήλ στην περιοχή» ως εργαλείο για τη λήξη της κρίσης στη Γάζα. «Αποφασίσαμε ότι η καλύτερη προσέγγιση ήταν να εργασθούμε με στόχο συμφωνία-πακέτο, η οποία θα περιελάμβανε την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με σειρά αραβικών κρατών, παράλληλα με την ουσιαστική πρόοδο στον πολιτικό ορίζοντα για τον παλαιστινιακό λαό», είπε ο Σάλιβαν την Τρίτη στο Νταβός.