Σε αδιέξοδο φαίνεται να έχει περιέλθει η Δύση στη στάση της έναντι της Ρωσίας, καθώς κατά τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου την περασμένη εβδομάδα κατέστη σαφές ότι ο Ρώσος ηγεμόνας Βλαντιμίρ Πούτιν καταφέρνει να ξεφεύγει από την πίεση των Δυτικών κυρώσεων και να κατάγει νίκες που προξενούν από ανησυχία έως και απελπισία στον δημοκρατικό κόσμο.
Αυτό που κατέστη σαφές στους Δυτικούς ηγέτες που συγκεντρώθηκαν στη γερμανική πόλη είναι πως τίποτε από όσα έχουν κάνει ως τώρα κατά του Κρεμλίνου, όπως κυρώσεις, διεθνείς καταδίκες, προσπάθεια περιορισμού της επιρροής του κλπ., δεν έχει ουσιαστικό αντίκρυσμα στις προθέσεις Πούτιν και στις διεθνείς ισορροπίες.
Ετσι τις μέρες αυτές μαζεύτηκαν πολλές αρνητικές εξελίξεις: Η Ρωσία σημείωσε την πρώτη της σημαντική κατάκτηση στην Ουκρανία εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, αποσπώντας την κατεστραμμένη πόλη Αβντιίβκα. Ο ύποπτος θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι σε μια απομακρυσμένη φυλακή της Αρκτικής κατέστησε όλο και πιο σαφές ότι ο Πούτιν δεν θα ανεχθεί καμία αντίθετη φωνή καθώς πλησιάζουν οι εκλογές.
Επιπλέον η αμερικανική ανακάλυψη τις τελευταίες ημέρες ότι ο Πούτιν μπορεί να σχεδιάζει να τοποθετήσει ένα πυρηνικό όπλο στο διάστημα – μια βόμβα που έχει σχεδιαστεί για να εξαφανίσει τον συνδετικό ιστό των παγκόσμιων επικοινωνιών εάν ο Πούτιν πιεστεί πολύ – ήταν μια ισχυρή υπενθύμιση της ικανότητάς του να αντεπιτίθεται στους αντιπάλους του με τα ασύμμετρα όπλα που παραμένουν βασική πηγή της δύναμής του.
Αγωνία
Στο Μόναχο επικράτησε η ανησυχία για το αδιέξοδο, καθώς οι ηγέτες αντιμετώπισαν αντιπαραθέσεις που δεν είχαν προβλέψει. Οι προειδοποιήσεις για τις πιθανές επόμενες κινήσεις του Πούτιν συνδυάζονται με τις αυξανόμενες ανησυχίες της Ευρώπης ότι θα μπορούσε σύντομα να εγκαταλειφθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη μοναδική δύναμη που βρίσκεται στον πυρήνα της αμυντικής στρατηγικής της εδώ και 75 χρόνια.
Δεν πέρασε παρά μόνο μια ώρα στη Διάσκεψη του Μονάχου, και η συζήτηση δεν στράφηκε στο ερώτημα εάν το Κογκρέσο θα αποτύγχανε να βρει τρόπο να χρηματοδοτήσει νέα όπλα για την Ουκρανία, και αν ναι, πόσο καιρό θα μπορούσαν να αντέξουν οι Ουκρανοί. Και ενώ το όνομα του Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε ελάχιστα, η προοπτική του αν θα ανταποκρινόταν στις απειλές του ότι θα αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ και θα άφηνε τη Ρωσία «να κάνει ό,τι θέλει» με συμμάχους που έκρινε ανεπαρκείς κρέμεται απειλητικά σαν Δαμόκλειος Σπάθη.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φάνηκε να αντιλαμβάνονται επίσης πόσο αργά έχουν αντιδράσει στις νέες πραγματικότητες. Τα ευρωπαϊκά σχέδια για την ανοικοδόμηση των δικών τους δυνάμεων για μια νέα εποχή αντιπαράθεσης κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, επέμειναν ο ένας μετά τον άλλον οι ηγέτες, αλλά στη συνέχεια πρόσθεσαν ότι θα χρειαστούν πέντε χρόνια ή περισσότερα – χρόνος που μπορεί να μην έχουν αν η Ρωσία κατακλύσει την Ουκρανία και ο Τραμπ υπονομεύσει τo NATO.
Συμπεράσματα
Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Νικολάι Ντένκοφ υποστήριξε ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντλήσουν τρία μαθήματα από όλα αυτά τα προβλήματα.
Πρώτον ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν αφορά μόνο τις γκρίζες ζώνες μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, υποστήριξε, αλλά «το αν ο δημοκρατικός κόσμος μπορεί να ηττηθεί, και αυτό είναι πλέον καλά κατανοητό στην Ευρώπη». Δεύτερον, τα ευρωπαϊκά έθνη έχουν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να συνδυάσουν τις δυνάμεις τους και σε στρατιωτικές, και όχι μόνο οικονομικές κατευθύνσεις, ώστε να δημιουργήσουν τη δική τους δύναμη αποτροπής, είπε. Και τρίτον, πρέπει να διαχωρίσουν τις επείγουσες ανάγκες της Ουκρανίας για πυρομαχικά και αεράμυνα από τους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους.
Ωστόσο, δεδομένης της ιμπεριαλιστικής ρητορικής των ηγετών της Ρωσίας, είπε ο κ. Ντένκοφ, «μακροπρόθεσμα σε αυτή την περίπτωση σημαίνει τρία έως πέντε και το πολύ 10 χρόνια — είναι πραγματικά επείγον».
Από την πλευρά τους οι Αμερικανοί αξιωματούχοι κατέληξαν στη γνωστή διαβεβαίωση ότι η αφοσίωση της Ουάσιγκτον και η διάθεσή της να ηγηθεί παραμένουν αμετάβλητες. Ομως δεν μπορούσαν να περιγράψουν ένα σχέδιο δράσης για την Ουκρανία, ενώ το Κογκρέσο εξακολουθεί να συγκρατεί κεφάλαια για όπλα, και αγωνίστηκαν να εξηγήσουν πώς θα επιτύχουν μια βιώσιμη ειρήνη μετά τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς.
Είναι σαφές ότι το αδιέξοδο αυτό έχει τις ρίζες του στις προηγούμενες δεκαετίες. Οταν οι Ευρωπαίοι νόμιζαν ότι η Ρωσία θα ενσωματωνόταν στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, σταμάτησαν να σχεδιάζουν και να ξοδεύουν για το ενδεχόμενο να κάνουν λάθος. Και όταν άλλαξε η στάση της Ρωσίας, δεν αντέδρασαν επαρκώς
«Είναι 30 χρόνια έλλειψης προετοιμασίας που τώρα μας στοιχειώνουν», σχολίασε ο Γάλλος αμυντικός αναλυτής Φρανσουά Εσμπούργκ, ο οποίος τα ονόμασε «τα 30 τεμπέλικα χρόνια» της ειρήνης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, σε αντίθεση με τα 30 ένδοξα χρόνια που ακολούθησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
