Ο πρόεδρος της Πορτογαλίας κάλεσε τον Λουίς Μοντενέγκρο, τον ηγέτη της Δημοκρατικής Συμμαχίας (AD), να προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας. Η πολυαναμενόμενη καταμέτρηση των ψήφων στο εξωτερικό επιβεβαίωσε την οριακή εκλογική νίκη της κεντροδεξιάς συμμαχίας της οποίας ηγήθηκε στις εκλογές.
Ο Μοντενέγκρο κλήθηκε στο προεδρικό μέγαρο στη Λισαβόνα λίγο μετά τα μεσάνυχτα χθες Πέμπτη, όπου ο πρόεδρος, Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα, πρότεινε επίσημα να ηγηθεί της κυβέρνησης.
«Η Δημοκρατική Συμμαχία κέρδισε τις εκλογές … ο πρόεδρος αποφάσισε να διορίσει τον Λουίς Μοντενέγκρο πρωθυπουργό», ανέφερε το προεδρικό γραφείο σε ανακοίνωσή του.
Συνολικά, η Δημοκρατική Συμμαχία κέρδισε 80 έδρες στο πορτογαλικό Κοινοβούλιο των 230 εδρών, ακολουθούμενη από τους Σοσιαλιστές που διασφάλισαν 78 έδρες και το ακροδεξιό κόμμα Τσέγκα, το οποίο, παρότι ιδρύθηκε μόλις πριν από πέντε χρόνια, κατάφερε να κερδίσει 50 έδρες.
Ο Μοντενέγκρο έπειτα από μία πρώτη του συνάντηση με τον Ρεμπέλο ντε Σόουζα το απόγευμα της Τετάρτης, μιλώντας εκ μέρους του κόμματός του «εξέφρασε την προθυμία να αναλάβει την ηγεσία της κυβέρνησης και να διοριστεί πρωθυπουργός».
Καμία συμμαχία με την Ακροδεξιά
Δεσμεύτηκε να μην εισέλθει σε συνασπισμό ή έστω σε άτυπη συμμαχία με τον Τσέγκα, απορρίπτοντας τη μοναδική οδό για σχηματισμό κυβέρνησης πλειοψηφίας.
Αντ’ αυτού, τόνισε θα προσπαθήσει να πετύχει συμφωνία με το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), ως προς το περίγραμμα ενός νομοθετικού προγράμματος που θα υποστηρίξει το κεντροαριστερό κόμμα στο κοινοβούλιο.
Την Τρίτη ο Ρεμπέλο ντε Σόουζα συναντήθηκε με τον νέο ηγέτη των Σοσιαλιστών, Πέδρο Νούνο Σάντος, ο οποίος υποσχέθηκε ότι το κόμμα θα αποτελέσει «σταθερή, ισχυρή και συμπαγή» αντιπολίτευση, αλλά και «υπεύθυνη αντιπολίτευση» που θα είναι «ανοιχτή σε συμφωνίες».
Το PS δεν θα υποστηρίξει προτάσεις με τις οποίες δεν συμφωνεί, τόνισε, αλλά ούτε και θα αντιταχθεί σε άλλες όπου διαπιστώνεται ότι «υπάρχουν κοινές απόψεις» σημείωσε, αναφέροντας ως παράδειγμα την ανάγκη για αύξηση των μισθών εκπαιδευτικών και επαγγελματιών στον κλάδο της υγείας, καθώς και στην αστυνομία.
Πολιτική αστάθεια;
Το Τσέγκα, που αναδείχθηκε σε δυνητικό ρυθμιστικό παράγοντα μετά την προεκλογική του εκστρατεία που επικεντρώθηκε σε ζητήματα όπως το μεταναστευτικό και η διαφθορά, απαίτησε κυβερνητικό ρόλο για να στηρίξει κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Δημοκρατικής Συμμαχίας.
Ο ηγέτης του λαϊκιστικού κόμματος, Αντρέ Βεντούρα, προειδοποίησε μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της χώρας τη Δευτέρα ότι, αν η Δημοκρατική Συμμαχία συνεχίσει να απορρίπτει συνασπισμό με το Τσέγκα, οι ψηφοφόροι θα κατηγορήσουν αναπόφευκτα το κεντροδεξιό κόμμα για οποιαδήποτε πολιτική αστάθεια προκύψει.
«Συνεχίζουμε να καταβάλλουμε όλες τις προσπάθειες … για να καταλήξουμε σε συμφωνία που θα διασφαλίσει τη σταθερότητα της χώρας», δήλωσε ο Βεντούρα. «Εάν δεν υπάρξει κυβερνητική συμφωνία, η Δημοκρατική Συμμαχία θα είναι υπεύθυνη για την αστάθεια που θα προκύψει».
Ο Αντόνιο Κόστα Πίντο, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Λισσαβώνας, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι μία κυβέρνηση μειοψηφίας «δεν θα είναι απαραίτητα» ασταθής, διότι «κανένας από τους παράγοντες δεν έχει συμφέρον να προκαλέσει κρίση».
Αλλος πολιτικός επιστήμονας, ο Ζοζέ Αντελίνο Μαλτέζ, δήλωσε στην εφημερίδα Diario de Noticias ότι «με πολιτικούς όρους δεν υπάρχει κρίση».
Ο ίδιος εξήγησε ότι το 70% του προγράμματος του AD ταυτίζεται με το 70% του προγράμματος του PS, υπογραμμίζοντας ότι «υπάρχει μεγάλη σταθερότητα ως προς όλους τους βασικούς στόχους».
Πίεση από βουλευτές
Παρ’ όλα αυτά ο Μοντενέγκρο δέχεται πιέσεις από μικρή αλλά αποφασιστική ομάδα βουλευτών του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματός του (PSD), οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μία σταθερή κυβέρνηση πλειοψηφίας σε συμμαχία με το Τσέγκα είναι η μοναδική υπεύθυνη πορεία.
Χωρίς αυτήν, η επιβίωση της κυβέρνησης υπό τον Μοντενέγκρο θα μπορούσε να απειληθεί ήδη από το φθινόπωρο, όταν θα προσπαθήσει να καταρτίσει τον προϋπολογισμό του 2025. Τυχόν απόρριψη του προϋπολογισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες εκλογές.
Κατακερματισμένο το Κοινοβούλιο
Η Πορτογαλία, η οποία κυβερνάται από τους Σοσιαλιστές από το 2015, έχει πλέον το πιο κατακερματισμένο Κοινοβούλιο που είχε ποτέ μετά το τέλος της δικτατορίας πριν από 50 χρόνια.
Ο Μοντενέγκρο θα διαδεχθεί τον Αντόνιο Κόστα, ο οποίος ηγείτο της χώρας της Ιβηρικής σχεδόν δύο δεκαετίες ως ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Παραιτήθηκε πριν από τέσσερις μήνες εν μέσω καταγγελιών για διαφθορά, παρόλο που ποτέ δεν κατονομάστηκε ως ύποπτος στην έρευνα.
Στις εκλογές, πολλοί ψηφοφόροι εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στην κεντροαριστερή διακυβέρνηση, στους χαμηλούς μισθούς και στην εκτίναξη των ενοικίων.
Με πληροφορίες από AFP, Reuters