ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ. Την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Λονδίνο πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να επιτραπεί η ελεύθερη μετακίνηση των νέων 18 με 30 ετών, στα πρότυπα της προ Brexit εποχής. Η Κομισιόν ανέφερε ότι θα ζητήσει την έγκριση των ηγετών των κρατών-μελών της Ε.Ε. για την έναρξη διαπραγματεύσεων για το θέμα. Μια συμβιβαστική λύση στο ζήτημα της ελεύθερης μετακίνησης θα αφαιρούσε ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα μέτρα του Brexit, την αδυναμία μετοίκισης σε άλλη χώρα. Η λύση που προτείνουν οι Βρυξέλλες θα άρει αυτόν τον περιορισμό, ωστόσο με αυστηρούς όρους και χρονικό πλαίσιο, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian. Ομως, αργά χθες το βράδυ ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ απέρριψε την πρόταση, αν και εμφανίστηκε ανοιχτός σε ανάλογες συμφωνίες με μεμονωμένες χώρες.
Αναφερόμενη στην εμπορική συμφωνία με τη Βόρεια Ιρλανδία μετά το Brexit, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε: «Μετά την υιοθέτηση της Συμφωνίας του Ουίνδσορ, η σχέση έγινε πολύ πιο εποικοδομητική. Υπάρχουν ασφαλώς θέματα στα οποία η στενότερη συνεργασία θα ήταν επιθυμητή, αλλά το ζήτημα της κινητικότητας των νέων μάς ωφελεί όλους. Οσο μεγαλύτερη είναι η κινητικότητα των νέων τόσο περισσότερο ενισχύονται οι πιθανότητες για μελλοντικές καλές σχέσεις, αφού η νέα γενιά θα γνωρίζεται καλά».
Το προσχέδιο συμφωνίας προέβλεπε ότι οι πολίτες της Ε.Ε. και της Βρετανίας, ηλικίας 18 με 30 ετών, θα μπορούν να διαμένουν για διάστημα τεσσάρων ετών στη χώρα της επιλογής τους. Αν αυτό θεσμοθετείτο, Ε.Ε. και Βρετανία θα δημιουργούσαν ειδική «βίζα κινητικότητας νέων», με ενδεχόμενους όρους την υποχρεωτική υγειονομική ασφάλιση και την απόδειξη ότι ο ενδιαφερόμενος διαθέτει ικανά κεφάλαια για να διαβιώσει, εφόσον δεν εργάζεται. Τέτοιες συμφωνίες υπάρχουν ήδη μεταξύ κρατών.
«Στόχος μας είναι να διευκολύνουμε τους νέους πολίτες της Ε.Ε. να ταξιδέψουν, να εργασθούν και να ζήσουν στη Βρετανία, με αντίστοιχες προβλέψεις για τους νέους Βρετανούς στα κράτη-μέλη της Ε.Ε.», ανέφερε η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της.
Η απόφαση της Κομισιόν χαρακτηρίζεται ιστορική και σηματοδοτεί σημείο-καμπή στις σχέσεις Ε.Ε. – Βρετανίας, καθώς η Επιτροπή είχε αντιταχθεί με πάθος σε κάθε υποχώρηση απέναντι στο Λονδίνο στον απόηχο του Brexit. Η πρώτη ευκαιρία για έγκριση της πρότασης από τα κράτη-μέλη θα παρουσιαζόταν τον Μάιο στη σύνοδο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε.
Εάν η πρόταση εξασφάλιζε το πράσινο φως, εκατομμύρια νέοι θα μπορούσαν να μετοικήσουν στη Βρετανία προκειμένου να συμπληρώσουν τα κενά που άφησε το Brexit στον τομέα των υπηρεσιών και στα πανεπιστήμια. Εποχικές θέσεις εργασίας, από την εστίαση μέχρι και τα χιονοδρομικά κέντρα, θα άνοιγαν στην Ευρώπη για τους νέους Βρετανούς.
Ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ αρνήθηκε τη συμφωνία, αν και εμφανίστηκε ανοιχτός σε ανάλογες με μεμονωμένα κράτη.
Πανεπιστήμια σε Βρετανία και Ε.Ε. θα μπορούσαν και πάλι να προσελκύουν ερευνητές, ενώ τα βρετανικά πανεπιστήμια θα μπορούσαν να επαναφέρουν τα δίδακτρα για Ευρωπαίους φοιτητές στα προηγούμενα επίπεδά τους, εξομοιωμένα δηλαδή με αυτά των Βρετανών φοιτητών. Σήμερα, ένας Ευρωπαίος φοιτητής στη Βρετανία μπορεί να πληρώνει έως και 40.000 στερλίνες τον χρόνο σε δίδακτρα.
Η επικεφαλής της ένωσης επιχειρηματιών εστίασης της Βρετανίας, Κέιτ Νίκολς, λέει: «Καλούμε εδώ και χρόνια για την επέκταση τέτοιας συμφωνίας και χαίρομαι που η Κομισιόν έριξε στο τραπέζι σχέδιο για συζήτηση. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Λονδίνου και Ε.Ε. πρέπει να ξεκινήσουν το ταχύτερο δυνατόν».
Η Κομισιόν υπογράμμισε, ωστόσο, ότι το σχέδιο κινητικότητας των νέων δεν θα επαναφέρει την ελεύθερη μετακίνηση φυσικών προσώπων, που ίσχυε πριν από το Brexit, καθώς θα περιέχει όρους όπως η παραμονή στη χώρα φιλοξενίας για ορισμένο χρονικό διάστημα.
«Το σχέδιο συμφωνίας θα επιτρέπει ελεύθερη μετακίνηση ορισμένου χρόνου, αφού ο ενδιαφερόμενος έχει τηρήσει τους όρους αυτού του δικαιώματος τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας του. Οι νέοι Βρετανοί δεν θα απολαύουν της ίδιας ελευθερίας κινήσεων εντός της Ε.Ε., όπως ισχύει για τους Ευρωπαίους πολίτες», ανέφερε η Κομισιόν. «Το Brexit επηρέασε σημαντικά τις ευκαιρίες των νέων ανθρώπων να αποκτήσουν εμπειρίες ζωής από την άλλη όχθη της Μάγχης και να επωφεληθούν από πολιτιστικές, εκπαιδευτικές, ερευνητικές και επαγγελματικές ανταλλαγές», αναφέρει η ανακοίνωση του ευρωπαϊκού οργάνου.
Ο λόρδος Κινούλ, πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής των Λόρδων, ο οποίος είχε προτείνει τέτοιο πρόγραμμα ελεύθερης μετακίνησης, καλωσόρισε την πρόταση και κάλεσε σε ταχεία υπογραφή σχετικής συμφωνίας.