Φράγματα, τα οποία συγκρατούν τεράστιες ποσότητες αποβλήτων άπό ορυχεία ουρανίου πάνω από την κοιλάδα της Φεργκανά στην Κεντρική Ασία, είναι ασταθή, και σε περίπτωση που καταρρεύσουν θα μπορούσε να ακολουθήσει μια πυρηνική καταστροφή ανάλογη με εκείνη του Τσερνόμπιλ, σύμφωνα με μελέτες.
Τα φράγματα, που συγκρατούν περίπου 700.000 κυβικά μέτρα αποβλήτων ορυχείων ουρανίου στο Κιργιστάν, κατέστησαν αναξιόπιστα μετά από κατολίσθηση του 2017. Μελέτες που έγιναν στις εγκαταστάσεις έδειξαν πως μια ακόμη κατολίσθηση ή ένας σεισμός μπορούν να στείλουν αυτά τα απόβλητα σε ένα σύστημα ποταμών που χρησιμοποιούνται για την άρδευση καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν και Τατζικιστάν.
Σε μια τέτοια περίπτωση, εκατομμύρια άνθρωποι σε αυτές τις τρεις χώρες θα αναγκάζονταν να μετεγκατασταθούν.
Οι μελέτες αυτές, που είναι μέρος ενός προγράμματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, δείχνουν ότι ο τύπος των αποβλήτων δεν μπορεί να φυλάσσεται με ασφάλεια στις παρούσες εγκαταστάσεις.
Η κοιλάδα της Φεργκανά, όπου θα καταλήξει το μολυσμένο νερό, είναι η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή στην Κεντρική Ασία με 16 εκατομμύρια ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους ασχολούνται με την καλλιέργεια βαμβακιού, ρυζιού, σιτηρών, φρούτων και οπωροκηπευτικών.
«Εάν μια κατολίσθηση προκαλέσει την υπερχείλιση του ποταμού, τα απόβλητα από τα δύο φράγματα των ορυχείων θα εισέλθουν στο νερό», δήλωσε η Γκουλσέρ Αμπντουλάγιεβα, διευθύντρια του εργαστηριού ραδιενεργών στοιχείων του Μαϊλί–Σου. «Η περιβαλλοντική καταστροφή θα ήταν σχεδόν συγκρίσιμη με το Τσερνόμπιλ».
Οι μελέτες έδειξαν ότι τα απόβλητα σε αυτά τα φράγματα είναι σε υγρή μορφή και συνεπώς πιο επικίνδυνα καθώς μπορούν να καταλήξουν στον ποταμό στην περίπτωση ενός ισχυρού σεισμού, δήλωσε ο Σεμπάστιαν Χες, ένας μηχανικός που εργάζεται στην γερμανική εταιρεία G.E.O.S που έχει υπογράψει σύμβαση με την κυβέρνηση του Κιργιστάν.
«Αυτό μπορεί να είναι μια τρομερή καταστροφή», είπε ο ίδιος προσθέτοντας ότι «αυτό το νερό χρησιμοποιείται για την άρδευση καλλιεργήσιμων εκτάσεων, το οποίο σημαίνει ότι τα αγροτικά προϊόντα μπορεί να είναι μολυσμένα».
Τα θεμέλια των φραγμάτων διαβρώθηκαν από το νερό κατά τη διάρκεια κατολίσθησης του 2017 η οποία προκάλεσε άνοδο της στάθμης του νερού στον ποταμό. Η κυβέρνηση του Μπισκέκ και η εταιρεία G.E.O.S. εκτιμούν ότι θα χρειασθούν 22-25 εκατομμύρια ευρώ για να μεταφερθούν τα απόβλητα από τις δύο μη-ασφαλείς τοποθεσίες σε μια άλλη αρκετά μακριά από τον ποταμό.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ