Βραβεία Pulitzer: Αναδεικνύοντας τα κρυμμένα μυστικά του κόσμου μας

Κάθε χρόνο, δεν ανακοινώνονται μόνον οι νικητές των βραβείων Pulitzer, αλλά ταυτόχρονα μας υπενθυμίζεται τι απασχόλησε περισσότερο –και καλύτερα, μια και πρόκειται για βραβεία– απ’ οτιδήποτε άλλο την ειδησεογραφία και τη δημοσιογραφική έρευνα· κάθε χρόνο, αντιλαμβανόμαστε την προσφορά της δημοσιογραφίας (και της τέχνης) στην κατανόηση των βαθύτερων διεργασιών του κόσμου όπου ζούμε και ο οποίος πολλάκις κρύβεται.

New York Times, New Yorker, Washington Post, Reuters, Associated Press, Los Angeles Times, ProPublica ξεχώρισαν στις φετινές βραβεύσεις για τα επίμονα και αποκαλυπτικά τους ρεπορτάζ ή φωτορεπορτάζ, που κατέστησαν την εποχή μας περισσότερο διαφανή. Συν τοις άλλοις, τα φετινά Pulitzer, που απονέμονται από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια έπειτα από εισήγηση της ομώνυμης επιτροπής του λαμπρού βραβείου, έφεραν τους εμπλεκομένους προ των ευθυνών τους και κατέστησαν τους αναγνώστες-πολίτες κοινωνούς της αληθινής δημοκρατίας – εκείνης που βασίζεται στην ανεξάρτητη δημοσίευση γεγονότων.

Τρία βραβεία στους New York Times

Για τους New York Times, τα βραβεία φέτος ήταν τρία: της ερευνητικής δημοσιογραφίας, των διεθνών ειδήσεων και των ρεπορτάζ-αφιερωμάτων. Στην πρώτη κατηγορία, το βραβείο απονεμήθηκε στη Χάνα Ντράιερ, η οποία δημοσίευσε μέσα στο 2023 έξι ρεπορτάζ για την παιδική εργασία, εστιάζοντας στις πιο ευπαθείς ομάδες πληθυσμών, όπως οι μετανάστες. Ακουσε δεκάδες ιστορίες ανηλίκων, εγκλωβισμένων στην παρανομία όσων τους εκμεταλλεύονται, μίλησε με υπεύθυνους αξιωματούχους, αποκάλυψε το μέγεθος του προβλήματος και έγραψε εκατοντάδες λέξεις αναδεικνύοντας ένα θέμα που βασανίζει την ανθρωπότητα – όσο κι αν κάνει τα στραβά μάτια. Το πιο δυνατό της ρεπορτάζ ήταν μάλλον εκείνο για τους «ruferitos», τα ανήλικα άτομα που επισκευάζουν τις στέγες των αμερικανικών σπιτιών, συχνά χωρίς κανέναν εξοπλισμό ασφαλείας. Εντύπωση, ασφαλώς, προκάλεσαν και οι αποκαλύψεις της για τα εκατομμύρια που δαπάνησε, ματαίως και παντελώς αποτυχημένα, η αμερικανική κυβέρνηση για την πάταξη της εκμετάλλευσης της παιδικής εργασίας.

Το τμήμα διεθνών ειδήσεων της νεοϋορκέζικης εφημερίδας βραβεύτηκε για επτά ρεπορτάζ σχετικά με τον πόλεμο της Χαμάς με το Ισραήλ. Μέσα σε αυτά, οι «διεθνατζήδες» των ΝΥΤ αποκάλυψαν τα μυστικά που γνώριζε η παλαιστινιακή οργάνωση για τον ισραηλινό στρατό, για την έγκαιρη πληροφόρηση του Ισραήλ για το σχέδιο επίθεσης της Χαμάς, για το «νεκροταφείο» παιδιών στη Γάζα και για την αποτυχία των Ισραηλινών να ανακόψουν τη χρηματοδότηση της παλαιστινιακής οργάνωσης.

Η εξωτερική συνεργάτις των ΝΥΤ, Κέιτι Ενγκελχαρτ, κέρδισε το βραβείο για το αναλυτικό της ρεπορτάζ για τους ανθρώπους με άνοια, που είχε δημοσιεύσει στο New York Times Magazine. Πρόκειται για ένα αφυπνιστικό και συγκινητικό ρεπορτάζ που διασώσει κάθε λεπτομέρεια των ανοϊκών αλλά και τη ζωή των φροντιστών τους. Οι χιλιάδες λέξεις της Κέιτι Ενγκελχαρτ είναι ένα αφηγηματικό διαμάντι για ένα τόσο συχνό φαινόμενο, το οποίο, αν δεν το ζήσεις, δεν μπορείς να το καταλάβεις – εκτός κι αν διαβάσεις αυτό το ρεπορτάζ.

Διπλή νίκη για τον New Yorker

Στη Σάρα Στίλμαν του New Yorker απονεμήθηκε το βραβείο επεξηγηματικού ρεπορτάζ σχετικά με το ζήτημα των φόνων που εκτελούνται στο πλαίσιο άλλης κακουργηματικής πράξης, αφιερώνοντας χιλιάδες λέξεις –με μαρτυρίες και δεδομένα– για το στρεβλό και δρακόντειο, όπως έχει γράψει, δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ για όσους κατηγορούνται για φόνους που διέπραξαν κατά κανόνα από λάθος –δικό τους ή της αστυνομίας– και για την αντιμετώπιση από τα αμερικανικά δικαστήρια ως δολοφόνων και, μάλιστα, πρώτου βαθμού.

Από το ίδιο έντυπο βραβεύτηκε ο Μεντάρ ντε λα Κρουζ στην κατηγορία εικονογραφημένο ρεπορτάζ-άρθρο, για το ημερολόγιο ενός υπαλλήλου της βιβλιοθήκης της χαώδους φυλακής της Νέας Υόρκης στη νήσο Ράικερς. Τα σκίτσα και οι λέξεις του Μεντάρ ντε λα Κρουζ αποκαλύπτουν την έγκλειστη καθημερινότητα των φυλακισμένων, τις μικρές χαρές από το διάβασμα, τον χρόνο που εκεί μέσα μπορεί καμιά φορά να μετριέται σε λέξεις και σελίδες.

Το Reuters με δύο βραβεύσεις

Στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters απονεμήθηκαν δύο βραβεία: για τα ρεπορτάζ εσωτερικών ειδήσεων, εξ ημισείας με την Washington Post, και για το φωτορεπορτάζ έκτακτων ειδήσεων από την 7η Οκτωβρίου 2023, οπότε και η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ, αλλά και για τη στρατιωτική απάντηση των Ισραηλινών σε αυτή την επίθεση εναντίον αθώων πολιτών. Στην πρώτη κατηγορία, η επιτροπή των βραβείων Pulitzer ξεχώρισε τα έξι μεγάλα ρεπορτάζ του Reuters για τα μυστικά της επιχειρηματικής δραστηριότητας του Ελον Μασκ στην αυτοκινητοβιομηχανία και τις διαστημικές αποστολές, ρεπορτάζ που όχι μόνο ενημέρωσαν τους πολίτες-αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, αλλά έφεραν τον δισεκατομμυριούχο αντιμέτωπο με επίσημες έρευνες για τις δραστηριότητές του στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Τα ρεπορτάζ του Reuters αποκάλυψαν, μεταξύ άλλων, τα εργατικά ατυχήματα λόγω βιασύνης του Ελον Μασκ να κατακτήσει τον Αρη, τα ελαττωματικά εξαρτήματα στα Tesla, τη δύναμη κρούσης της ίδιας αυτοκινητοβιομηχανίας για να αποκρύψει τα παράπονα των πελατών, ενώ αποκάλυψε και φωτογραφίες από οδηγούς αυτοκινήτων Tesla και προβλημάτων που αντιμετώπισαν με το super car του Ελον Μασκ.

Οσον αφορά το δεύτερο βραβείο, οι φωτογραφίες μιλούν από μόνες τους:

Οι τρεις διακρίσεις της Washington Post

Η Washington Post έλαβε, όπως σημειώθηκε νωρίτερα, το βραβείο εσωτερικών ειδήσεων εξ ημισείας με το Reuters, για 15 ρεπορτάζ σχετικά με το ημιαυτόματο τουφέκι AR-15, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως σε περιστατικά μαζικών πυροβολισμών και δολοφονιών στις ΗΠΑ. Η εφημερίδα της αμερικανικής πρωτεύουσας κάλυψε πλήρως όλες τις εκφάνσεις της οπλοκατοχής και ιδίως του συγκεκριμένου όπλου: μετέδωσε πληροφορίες για το όπλο που διχάζει τη χώρα, για τους νέους νόμους οπλοκατοχής, για την ατελείωτη τραγωδία από μαζικούς πυροβολισμούς, για το «όπλο των ριζοσπαστών», για τις διαφημίσεις της κατασκευάστριας εταιρείας του AR-15, για τι προκαλεί στο ανθρώπινο σώμα μία σφαίρα από ένα τέτοιο τουφέκι.

Την ίδια στιγμή, ο Ντέιβιντ Χόφμαν, αρχισυντάκτης τεχνολογίας της ίδιας εφημερίδας κέρδισε το βραβείο κύριων άρθρων για τη χρήση των νέων μέσων από καταπιεστικά καθεστώτα. Επτά ερευνητικά κύρια άρθρα ξεχώρισε η επιτροπή του Pulitzer, μεταξύ αυτών για το πώς πολίτες βρέθηκαν σε ανήλιαγες φυλακές εξαιτίας ενός ποστ, σε Ρωσία, Λευκορωσία, Σαουδική Αραβία· για τα σκοτεινά μυστικά των δικτατόρων, όπως γράφει, με προεξάρχοντα τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που ανταλλάσσουν πρακτικές και πληροφορίες για να κρατούν τα καθεστώτα τους· για το πώς οι γιατροί στη Γιουχάν γνώριζαν τι είχε συμβεί με τον κορωνοϊό και διετάχθησαν από το Πεκίνο να σιωπήσουν.

Η Washington Post έλαβε και τρίτο βραβείο, αυτή τη φορά για άρθρο γνώμης και συγκεκριμένα για τους σχολιασμούς του Βλαντιμίρ Κάρα-Μουρζά, του Ρώσου δημοσιογράφου, πολιτικού και ακτιβιστή, που κρατείται στις ρωσικές φυλακές εδώ και δύο χρόνια για δυσφήμιση του ρωσικού στρατού, διασπορά ψευδών ειδήσεων για την εισβολή στην Ουκρανία και προδοσία.

Οι συγκλονιστικές φωτογραφίες του Associated Press

Στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press απονεμήθηκε το βραβείο φωτορεπορτάζ-αφιερώματος «για τις συγκλονιστικές φωτογραφίες που καταγράφουν πρωτοφανείς μάζες μεταναστών και το επίπονο ταξίδι τους από τα βόρεια της Κολομβίας έως τα αμερικανικά σύνορα», όπως σημειώνει η επιτροπή των βραβείων Pulitzer. Ας αφήσουμε και πάλι τις φωτογραφίες να πουν την ιστορία τους:

Τα υπόλοιπα δημοσιογραφικά βραβεία

Στους Τζόσουα Κάπλαν, Τζάστιν Ελιοτ, Μπρετ Μέρφι, Αλεξ Μιερζέτσκι και Κίρστεν Μπεργ του ProPublica απονεμήθηκε το βραβείο δημόσιας δημοσιογραφικής προσφοράς «για το πρωτοποριακό και φιλόδοξο ρεπορτάζ που διαπέρασε το παχύ τείχος της μυστικότητας που περιβάλλει το Ανώτατο Δικαστήριο για να αποκαλύψει πώς μια μικρή ομάδα δισεκατομμυριούχων με πολιτική επιρροή προσείλκυε τους δικαστές με πολυτελή δώρα και ταξίδια, ωθώντας το Σώμα να υιοθετήσει τον πρώτο του κώδικα συμπεριφοράς». Οκτώ ρεπορτάζ ξεχώρισε η επιτροπή, μεταξύ αυτών για τους δικαστές Κλάρενς Τόμας (στον οποίο «αφιέρωσαν» ουκ ολίγα ρεπορτάζ) και Σάμουελ Αλίτο, αλλά και το πώς δεν λειτουργεί ο εσωτερικός έλεγχος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, μη αποτρέποντας τελικά τη διαφθορά.

Η συντακτική ομάδα του Lookout Santa Cruz έλαβε το βραβείο ρεπορτάζ έκτακτης επικαιρότητας «για τη λεπτομερή και άμεση κάλυψη με επίκεντρο την κοινότητα, κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου διακοπών, των καταστροφικών πλημμυρών και των κατολισθήσεων λάσπης που εκτόπισαν χιλιάδες κατοίκους και κατέστρεψαν περισσότερα από 1.000 σπίτια και επιχειρήσεις» στην Καλιφόρνια. Επτά ρεπορτάζ, τα περισσότερα με την ανθρωπιστική διάσταση της καταστροφής, διέκρινε η επιτροπή και, αν τα διαβάσει κανείς, αντιλαμβάνεται τη σημασία της δημοσιογραφίας όταν ενδιαφέρεται για τον άνθρωπο και την αλήθεια – για τους πολίτες και τις υποχρεώσεις της πολιτείας απέναντί τους.

Για τα έξι επεισόδια ηχητικού ρεπορτάζ βραβεύτηκε η συντακτική ομάδα του Invisible Institute και του USG Audio, «για τη δυνατή σειρά επεισοδίων που επανελέγχει ένα έγκλημα μίσους στο Σικάγο τη δεκαετία του 1990, ένα ρευστό κράμα απομνημονευμάτων, ιστορίας της κοινότητας και δημοσιογραφίας».

Το βραβείο τοπικού ρεπορτάζ μοιράστηκαν η Σάρα Κόνγουεϊ του City Bureau και η Τρίνα Ρέινολντς-Τάιλερ –και πάλι– από το Invisible Institute. Οι δύο ρεπόρτερ συνυπέγραψαν επτά ρεπορτάζ σχετικά με τα εξαφανισμένα μαύρα κορίτσια και γυναίκες στο Σικάγο, «που αποκάλυψαν πώς ο συστημικός ρατσισμός και η παραμέληση του αστυνομικού τμήματος συνέβαλαν στην κρίση αυτή», όπως αναφέρει στο σκεπτικό της επιτροπή.

Επτά κριτικά κινηματογραφικά σημειώματα του Τζάστιν Τσανγκ των Los Angeles Times βράβευσε η επιτροπή του Pulitzer στην κατηγορία κριτική. Ο πολύπειρος και αφηγηματικά άρτιος κριτικός κινηματογράφου έδωσε μαθήματα περί εμπειρίας θέασης μιας ταινίας στα σινεμά, γράφοντας διηγήματα, θα έλεγε κανείς, για κάθε ταινία που ξεχώρισε εντός του 2023.