ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τον Μάρτιο σχεδιάζεται να κατατεθεί η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα αναθεωρεί τη Συνθήκη του Δουβλίνου για το άσυλο. «Αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν συστηματικές αναποτελεσματικότητες στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το υπάρχον σύστημα του Δουβλίνου και πρέπει να αναθεωρηθεί», είπε χθες η εκπρόσωπος της επιτροπής, επιβεβαιώνοντας τις προθέσεις της επιτροπής, ενώ ήδη από την Τρίτη, η πληροφορία είχε διαρρεύσει σε δημοσίευμα των Financial Times.
Η Συνθήκη του Δουβλίνου επιμερίζει την ευθύνη των κρατών-μελών για τους πρόσφυγες που αιτούνται άσυλο. Υπεύθυνο για τη χορήγηση ασύλου, σύμφωνα με τη συνθήκη, είναι το κράτος-μέλος από το οποίο ο πρόσφυγας εισήλθε στην Ευρώπη. Συγχρόνως, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη υποχρεούνται να επαναπροωθήσουν στο κράτος εισόδου κάθε αιτούντα άσυλο που έχει βρεθεί στο έδαφός τους.
Μολονότι οι αλλαγές που θα προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη συνθήκη δεν είναι ακόμα γνωστές, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι αυτές προσανατολίζονται προς έναν μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης προσφύγων, που θα διανέμονται στα κράτη-μέλη ανάλογα με τον πληθυσμό ή το ΑΕΠ τους. Προς το παρόν, τα κράτη της Ε.Ε. συμφώνησαν στη διανομή 160.000 προσφύγων από την Ιταλία και την Ελλάδα στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ενωσης.
Το βασικό πρόβλημα σε αυτή τη διαδικασία είναι ότι από τις 4.000 θέσεις που έχουν προσφέρει τα κράτη-μέλη, μόλις 300 πρόσφυγες από την Ιταλία και την Ελλάδα έχουν μετεγκατασταθεί μέχρι στιγμής σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Αν και η Ελλάδα είναι η χώρα στην Ε.Ε. μέσω της οποίας οι περισσότεροι πρόσφυγες εισέρχονται στην ευρωπαϊκή ήπειρο, μία τέτοια αλλαγή στη συνθήκη δεν θα είχε άμεσο αντίκτυπο στον αριθμό προσφύγων στη χώρα μας, καθώς από το 2011 οι επαναπροωθήσεις προσφύγων στην Ελλάδα έχουν ουσιαστικά απαγορευθεί.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε κρίνει τη χώρα μας ακατάλληλη για τη διαχείριση μεταναστευτικών ροών, όταν ακόμα οι αριθμοί ήταν ιδιαίτερα περιορισμένοι.
Η Συνθήκη του Δουβλίνου δεν εφαρμοζόταν άλλωστε πλήρως το τελευταίο διάστημα, καθώς είχε εκ των πραγμάτων ξεπερασθεί από τις συνθήκες. Την εποχή υπογραφής της συνθήκης ουδείς μπορούσε να προβλέψει τον όγκο του προσφυγικού ρεύματος, που κυμαίνεται σήμερα στο ένα εκατομμύριο πρόσφυγες μόνο σε δύο χώρες: την Ιταλία και την Ελλάδα. Παράλληλα, η Γερμανία, χώρα που υποδέχθηκε τον τελευταίο χρόνο τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων, δεν αξιοποίησε τις δυνατότητες που της παρείχε η Συνθήκη του Δουβλίνου. Αποφάσισε δηλαδή να μη στείλει πίσω πρόσφυγες στο κράτος-μέλος από το οποίο είχαν εισέλθει στην Ε.Ε., καθώς σε μία τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να τους επαναπροωθήσει στις ήδη πολύ επιβαρυμένες Ελλάδα και Ιταλία, με το Βερολίνο να εκτιμά ότι αυτό δεν θα αποτελούσε βιώσιμη λύση. Για τον λόγο αυτό, η μεταρρύθμιση της Συνθήκης του Δουβλίνου θα μπορούσε να αποτελέσει μία νίκη για τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, ο οποίος επί μήνες τονίζει ότι τα υπόλοιπα κράτη-μέλη πρέπει να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Στη Σύνοδο Κορυφής στις 17 και 18 Μαρτίου, η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει την πρότασή της, ενώ ήδη ο αρμόδιος επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος έχει κάνει λόγο για ανάγκη μεγαλύτερης «αλληλεγγύης» από ορισμένα κράτη-μέλη.
Αξιωματούχοι των Βρυξελλών συνειδητοποιούν πλέον ότι ορισμένες χώρες σηκώνουν όλο το βάρος του προσφυγικού προβλήματος και η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχισθεί.