«Η τρομοκρατία του Ισλαμικού Κράτους δεν γνωρίζει σύνορα. Μπορεί οι κύριες εστίες του να είναι το Ιράκ και η Συρία, αλλά οι φονικές δραστηριότητές του απλώνονται από την Υεμένη και την Αφρική μέχρι την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η απειλή μάς αφορά όλους και η συνεργασία είναι απαραίτητη για να ξεριζωθεί αυτός ο κοινός εχθρός». Αυτό υποστηρίζει ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ιράν Ματζίντ Ταχτ ε Ραβαντσί, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», στο περιθώριο της επίσκεψής του στη χώρα μας.
Ο Ιρανός αξιωματούχος εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξος για την πολυεθνική εκστρατεία εναντίον του ISIS, στην οποία η χώρα του διαδραματίζει ενεργό ρόλο τόσο στη Συρία όσο και στο Ιράκ. «Το τελευταίο διάστημα, το ISIS έχει υποστεί σημαντικές ήττες, κυρίως στο Ιράκ, όπου έχει χάσει σειρά πόλεων. Πιστεύω ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα υποστεί και άλλες. Είναι απολύτως ρεαλιστικό να ηττηθεί συντριπτικά, με την προϋπόθεση ότι όλες οι περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις θα το επιδιώξουν. Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα ορισμένοι εξακολουθούν να το ενισχύουν στρατιωτικά, οικονομικά και σε πεδίο πληροφοριών». Σε ερώτησή μας αν υπονοεί τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της, αρκείται να μας απαντήσει: «Δεν θα αναφέρω ονόματα. Πιστεύω ότι όλοι γνωρίζουν». Πάντως, ο κ. Ταχτ ε Ραβαντσί υπογραμμίζει ότι «ακόμη κι αν ηττηθεί ολοσχερώς στη Συρία και στο Ιράκ, το ISIS μπορεί να αναγεννηθεί κάπου αλλού, ακόμη και στις ΗΠΑ ή στην Ευρώπη, απ’ όπου στρατολογεί μαχητές, αν δεν αντιμετωπιστούν οι βαθύτερες αιτίες που εκτρέφουν αυτό το φαινόμενο. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται οι πολεμικές επεμβάσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, που δημιούργησαν ευνοϊκές συνθήκες για τους εξτρεμιστές, αλλά και η μη αντιμετώπιση του παλαιστινιακού προβλήματος, που επηρεάζει ολόκληρη την περιοχή».
Ρωτήσαμε τον συνομιλητή μας πώς αξιολογεί τα μηνύματα που στέλνει ο νέος πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ και τα οποία μεταφράστηκαν διεθνώς ως ενδείξεις στροφής της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής προς πιο πραγματιστικές κατευθύνσεις. «Με την Τουρκία ουδέποτε είχαμε πρόβλημα στις διμερείς μας σχέσεις», θα μας απαντήσει. «Οι διαφορές μας ήταν για τα περιφερειακά προβλήματα, και κυρίως για το Συριακό. Πιστεύαμε και πιστεύουμε ότι η επιμονή της Αγκυρας να θέτει ως προϋπόθεση για την κατάπαυση του πυρός και την έναρξη διαπραγματεύσεων την απομάκρυνση του προέδρου Ασαντ ήταν σοβαρό λάθος. Διακρίνουμε όντως στον νέο πρωθυπουργό νέο ύφος, μια περισσότερο εποικοδομητική στάση απέναντι στα περιφερειακά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου του Συριακού. Ελπίζουμε οι πράξεις της τουρκικής κυβέρνησης να είναι ανάλογες με αυτά τα μηνύματα, τα οποία δεν μπορούμε παρά να καλωσορίσουμε».
Ενα χρόνο μετά την ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ρωτάμε τον κ. Ταχτ ε Ραβαντσί (ο οποίος υπήρξε βασικό στέλεχος της ιρανικής διαπραγματευτικής ομάδας) για τις πιθανότητες επαναπροσέγγισης της Ισλαμικής Δημοκρατίας με τη Δύση. «Με την Ευρώπη πάντα έχουμε λίγο – πολύ καλές, εποικοδομητικές σχέσεις, παρά τα κατά καιρούς σκαμπανεβάσματα», θα μας πει. «Με τις Ηνωμένες Πολιτείες η κατάσταση είναι κάπως διαφορετική. Μας χωρίζει μια πολύ φορτισμένη ιστορία, από το πραξικόπημα κατά του Μοσαντέκ, το 1953, και τη στήριξη του Σάχη μέχρι την υποστήριξη του Σαντάμ στον πόλεμο κατά του Ιράν. Πρόσφατα, μήνες μετά τη συμφωνία για τα πυρηνικά, η αμερικανική κυβέρνηση κατέσχεσε ιρανικά περιουσιακά στοιχεία ύψους 2 δισ. δολαρίων. Επομένως, τα προβλήματα δεν θα λυθούν μέσα σε μία νύχτα».
Οσο για τις αλλαγές που θα φέρει στην αμερικανική εξωτερική πολιτική το τέλος της εποχής Ομπάμα, ο συνομιλητής μας κρατάει μικρό καλάθι. «Για την εξωτερική πολιτική του Τραμπ, ο οποίος εμφανίζεται ως αουτσάιντερ, ουδείς μπορεί να είναι βέβαιος. Την κ. Κλίντον την ξέρουμε. Δεν νομίζουμε ότι θα φέρει μεγάλες αλλαγές σε ό,τι έχει να κάνει με το Ιράν. Ενδεχομένως, οι συνέπειες της αλλαγής στον Λευκό Οίκο να είναι πιο σοβαρές για την Ευρώπη, αλλά αυτό θα φανεί στην πορεία».
Νέες ευκαιρίες για τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας – Ιράν
Σε συνέχεια της επίσκεψης του Ελληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Τεχεράνη, τον Φεβρουάριο, ο Ματζίντ Ταχτ ε Ραβαντσί επισκέφθηκε την Αθήνα για να δώσει ώθηση στην υλοποίηση των σημαντικών συμφωνιών που υπεγράφησαν. Σ’ αυτό το πλαίσιο, συναντήθηκε με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη, τον αναπληρωτή ΥΠΕΞ Ν. Ξυδάκη, τον υπ. Οικονομίας Γ. Σταθάκη, αλλά και παράγοντες του τραπεζικού συστήματος.
«Η συμφωνία για το πυρηνικό μας πρόγραμμα και η άρση των κυρώσεων δημιουργούν νέες ευκαιρίες για τις διεθνείς οικονομικές μας σχέσεις, τις οποίες εννοούμε να εκμεταλλευθούμε, για να καλύψουμε γρήγορα το χαμένο έδαφος των προηγούμενων δεκαετιών», τονίζει ο Ιρανός αξιωματούχος επιμένοντας ιδιαίτερα στο πεδίο της ενέργειας.
«Το Ιράν αποτελεί παραδοσιακό, αξιόπιστο προμηθευτή της Ελλάδας στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο. Τώρα, επιθυμούμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας αναφορικά με την προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και να την επεκτείνουμε στη σφαίρα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Παράλληλα, ενδιαφερόμαστε ιδιαιτέρως για τη συνεργασία ιρανικών και ελληνικών επιχειρήσεων στο πεδίο της υψηλής τεχνολογίας, και ιδίως της Πληροφορικής –όπου και οι δύο χώρες διαθέτουν μεγάλο αριθμό ταλαντούχων, εξαιρετικής μόρφωσης νέους– καθώς και στη φαρμακευτική βιομηχανία και στον τουρισμό».