Οι περιφερειακές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με αιχμή τον πόλεμο στη Γάζα, ήταν το κύριο αντικείμενο των συζητήσεων κατά τη χθεσινή συνάντηση του Λιβανέζου υπουργού Εξωτερικών Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ με τον Ελληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου. Συναντήσαμε τον Λιβανέζο αξιωματούχο, έναν ιδιαίτερα έμπειρο διπλωμάτη, λίγες ώρες μετά και ιδού τι μας είπε:
– Τι συζητήσατε και πού καταλήξατε στη συνάντησή σας με τον πρωθυπουργό;
– Είχαμε μια πολύ καλή συζήτηση. Κεντρικό αντικείμενό της ήταν η κρίση στην περιοχή, που επηρεάζει τον Λίβανο, την Κύπρο, αλλά και την Ελλάδα. Ολοι ανησυχούμε για τις εξελίξεις στη Γάζα, για τις συγκρούσεις στον νότιο Λίβανο και για το πρόβλημα με τους Σύρους μετανάστες. Τρία μεγάλα προβλήματα που επηρεάζουν και τις τρεις χώρες μας. Με τον Ελληνα πρωθυπουργό συμπίπτουμε σε σειρά σημαντικών θεμάτων.
– Οι πρόσφατες δολοφονίες από τον ισραηλινό στρατό ανώτερων στελεχών της Χαμάς στη Βηρυτό και των Φρουρών της Επανάστασης στη Δαμασκό φέρνουν πιο κοντά το ενδεχόμενο επέκτασης του πολέμου της Γάζας στον Λίβανο;
– Φυσικά ανησυχούμε. Η κυβέρνησή μου και ο λαός του Λιβάνου δεν θέλουν πόλεμο. Θέλουμε να επικρατήσει η ειρήνη και για τον σκοπό αυτό ζητάμε την πλήρη εφαρμογή της απόφασης 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (σ.σ. ελήφθη το 2006, μετά τον πόλεμο Ισραήλ – Χεζμπολάχ).
Οι σχέσεις του Λιβάνου με την Ελλάδα βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο και δεν μας πειράζει ότι ταυτόχρονα έχει καλές σχέσεις με το Ισραήλ .
– Αυτήν την απόφαση επικαλείται και το Ισραήλ, ζητώντας να αποσυρθούν οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ βόρεια του ποταμού Λιτάνι.
– Πλήρης εφαρμογή της 1701 σημαίνει πρώτα απ’ όλα να σταματήσει η ισραηλινή κατοχή εδαφών του Λιβάνου. Σημαίνει επίσης να σταματήσει το Ισραήλ να παραβιάζει την κυριαρχία της χώρας μου σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Η Χεζμπολάχ δεν διατηρεί στρατώνες στην παραμεθόρια περιοχή. Εχει μια σποραδική στρατιωτική παρουσία, που ξεκίνησε πριν από δύο- τρία χρόνια, ενώ οι ισραηλινές παραβιάσεις ξεκίνησαν ήδη από το 2006, αμέσως μετά την ψήφιση της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας.
– Μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, η Χεζμπολάχ άρχισε να εξαπολύει πυρά εναντίον των Ισραηλινών κατά μήκος των συνόρων με τον Λίβανο. Ποια είναι η θέση της κυβέρνησής σας ως προς αυτό;
– Θα θέλαμε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες γιατί το Ισραήλ έχει καταστρέψει εκατοντάδες σπίτια στον νότιο Λίβανο. Πολλά χωριά έχουν καταστραφεί, μεγάλο μέρος εύφορης γης δεν είναι πλέον καλλιεργήσιμο γιατί ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποιεί λευκό φωσφόρο, ένα όπλο διεθνώς απαγορευμένο όταν χρησιμοποιείται σε κατοικημένες περιοχές.
– Η Ελλάδα έχει αναπτύξει στενές σχέσεις συνεργασίας τόσο με το Ισραήλ όσο και με αραβικές χώρες. Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να παίξει έναν μεσολαβητικό ρόλο στην αναζήτηση ειρηνευτικής διεξόδου;
– Οι σχέσεις του Λιβάνου με την Ελλάδα έχουν μεγάλο ιστορικό βάθος, ξεκινούν πριν από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εχουμε στη χώρα μου πολλούς Λιβανέζους με ελληνική καταγωγή, συχνά και με ελληνικά ονόματα. Οι σχέσεις του Λιβάνου με την Ελλάδα βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο και δεν μας πειράζει ότι ταυτόχρονα η χώρα σας έχει καλές σχέσεις με το Ισραήλ. Μάλιστα, στις συναντήσεις μου στην Αθήνα ενθάρρυνα τόσο τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη όσο και τον ομόλογό μου Γιώργο Γεραπετρίτη να αξιοποιήσουν αυτές τις καλές σχέσεις με το Ισραήλ προς όφελος της ειρήνευσης στον νότιο Λίβανο. Αυτό θα μειώσει τη μεταναστευτική πίεση και θα επιτρέψει στους 92.000 Λιβανέζους που έχουν εκτοπιστεί να επιστρέψουν στις εστίες τους.
– Πώς βλέπετε την πρωτοβουλία της Ισπανίας και άλλων ευρωπαϊκών κρατών για διεθνή αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους; Θα ευχόσασταν να ακολουθήσει και η Ελλάδα;
– Απολύτως. Ηδη ο Αραβικός Σύνδεσμος, ο Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης και οι Αδέσμευτοι κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση.
– Η χώρα σας έχει ιστορικούς δεσμούς και άριστες σχέσεις με τη γειτονική σας Κύπρο. Πρόσφατα όμως ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης σάς κατηγόρησε ότι εξάγετε τη μεταναστευτική κρίση που αντιμετωπίζετε στην Κύπρο. Τον συναντήσατε πρόσφατα. Πού καταλήξατε;
– Νομίζω ότι η Κύπρος καταλαβαίνει το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε. Δεν έχουμε τα μέσα να εμποδίσουμε κάθε πλοίο που φεύγει από τον Λίβανο φορτωμένο με μετανάστες. Η Κύπρος θέλει να επιστραφούν αυτοί οι μετανάστες στον Λίβανο. Εμείς λέμε όχι, είναι Σύροι, να επιστρέψουν στη Συρία. Το πρόβλημα βρίσκεται στην Ε.Ε. που τους επιδοτεί να μένουν στον Λίβανο, αντιμετωπίζοντάς τους ως πολιτικούς πρόσφυγες. Ωστόσο, στη μεγάλη τους πλειονότητα είναι οικονομικοί μετανάστες και θα ήταν πολύ καλύτερα να τους επιδοτούσε για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Επιτέλους, σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν καταφύγει λιγότεροι από 2 εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες και μετανάστες. Στον Λίβανο βρίσκονται 2,2 εκατομμύρια. Αντιλαμβάνεστε το τεράστιο βάρος που επωμίζεται η χώρα μου, με τα τεράστια οικονομικά της προβλήματα.
– Η κατ’ αρχήν συμφωνία για χάραξη ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου χρονίζει από το 2007. Βλέπετε να λύνεται το πρόβλημα στο ορατό μέλλον;
– Αυτή τη στιγμή όχι, γιατί όπως γνωρίζετε δεν έχουμε πρόεδρο, υπάρχει θεσμικό κενό. Αλλά δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ Λιβάνου και Κύπρου που δεν μπορεί να λυθεί. Οι Λιβανέζοι θυμούνται με συγκίνηση πόσοι κατάφεραν να φύγουν από τις φλόγες του μακρού εμφυλίου πολέμου μέσω Κύπρου. Προσεγγίζουμε το πρόβλημα με πνεύμα ευελιξίας και μόλις αποκατασταθεί η συνταγματική τάξη θα επιδιώξουμε να το λύσουμε.