ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Το γεγονός ότι ο Μαρκ Ρούτε κέρδισε τον λαϊκιστή ισλαμοφοβικό ευρωσκεπτικιστή Χερτ Βίλντερς σαφώς έκανε τις Βρυξέλλες και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να πάρουν μια βαθιά ανάσα, καθώς ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ε.Ε. δεν έπεσε σε αντιευρωπαϊκά χέρια. Ομως για να τον αντιμετωπίσει, προχώρησε μερικά βήματα προς τη ρητορική του Βίλντερς, ενδεικτικό του ότι στην Ευρώπη, ενόψει των διαφόρων εκλογικών διαδικασιών, παρατηρείται μια στροφή σε πιο συντηρητικές και εθνικιστικές απόψεις.
Ετσι μπορεί ο Ολλανδός πρωθυπουργός να ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός για να μη χρησιμοποιήσει την ίδια ρητορική όπως ο λαϊκιστής πολιτικός του αντίπαλος, το βασικό μήνυμά του όμως πολλές φορές ήταν παρόμοιο. «Η Ολλανδία πλήρωσε το τίμημα με το να έχει τον Ρούτε και άλλους να κάνουν έναν πολύ εθνικιστικό προεκλογικό αγώνα», λέει στην «Κ» ο διευθυντής μελετών του European Policy Centre στις Βρυξέλλες, Γιάννης Εμμανουηλίδης, καθώς, όπως εξηγεί, ο δημόσιος διάλογος στις ολλανδικές εκλογές είχε κυριευτεί από την ατζέντα του Βίλντερς που πολλοί πήραν και αντέγραψαν.
Ενδεικτική ήταν η ολοσέλιδη δημοσίευση του κόμματος του κ. Ρούτε στις ολλανδικές εφημερίδες λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, που έλεγε ότι όσοι δεν ακολουθούν τις ολλανδικές αξίες θα πρέπει «να συμπεριφερθούν κανονικά ή να φύγουν», κάνοντας το φιλελεύθερο κόμμα του Ρούτε να ακούγεται περισσότερο σαν το κόμμα της Ελευθερίας του κ. Βίλντερς.
Παρόμοιες τεχνικές χρησιμοποίησε και το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών, που, παρόλο που κατέλαβε την τρίτη θέση, θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πολιτική σκηνή καθώς αναμένεται να γίνει ένας από τους κυβερνητικούς εταίρους του κ. Ρούτε. Ο πρόεδρος του κόμματος, Σίμπραντ Μπούμα, υποστήριζε την ιδέα πως οι πολίτες με διπλή ιθαγένεια θα πρέπει να καταργήσουν τη μη ολλανδική τους, κρατώντας μόνο το ολλανδικό διαβατήριό τους, κάτι που θα ήταν πρόβλημα για τις μεγάλες τουρκικές και μαροκινές κοινότητες της Ολλανδίας.
Για ψηφοφόρους που δεν ψήφισαν τον κ. Βίλντερς, του αναγνωρίζουν πως ο λαϊκιστής πολιτικός έκανε ένα καλό: τουλάχιστον έφερε στον πολιτικό διάλογο θέματα–ταμπού και ανάγκασε πολλά κόμματα να τοποθετηθούν γι’ αυτά. Για τον κ. Εμμανουηλίδη η νίκη του Ρούτε είναι θετική, «αλλά δεν πρέπει να υπερβάλλουμε κιόλας», τονίζοντας ότι «όσο υπάρχει αυτή η πίεση από την Ακροδεξιά, τόσο ο τόνος θα γίνεται πιο εθνικιστικός». Συγχρόνως, ένα ιδιαίτερα κατακερματισμένο Κοινοβούλιο στην Ολλανδία θα βοηθήσει τον Βίλντερς στην προσπάθειά του να το πολώσει.
Από την άλλη, ελπίδα δίνει η εντυπωσιακή άνοδος του κόμματος των Πρασίνων, που εκφράζουν το ακριβώς αντίθετο μήνυμα από τον Βίλντερς. Οι Πράσινοι κατέβηκαν στις εκλογές με ατζέντα υπέρ μιας ανοιχτής κοινωνίας, φιλοευρωπαϊκής, υπέρ της παγκοσμιοποίησης και της πολυπολιτισμικότητας, και το γεγονός ότι πήγαν τόσο καλά στις εκλογές (κατακτώντας 14 θέσεις στο Κοινοβούλιο από τις 4 που είχαν προηγουμένως) «είναι θετικό σημάδι» για τον κ. Εμμανουηλίδη.
Το επόμενο βήμα του κ. Ρούτε είναι να σχηματίσει μια κυβέρνηση συνεργασίας, που δεν θα είναι τόσο απλό, δεδομένου ότι θα χρειαστούν (τουλάχιστον) τέσσερα κόμματα να συμμετάσχουν για να επιτευχθεί η πλειοψηφία και σίγουρα όχι αυτό του κ. Βίλντερς. «Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί», είχε γράψει σε tweet του κατά τη διάρκεια της εκστρατείας ο κ. Ρούτε, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο συνεργασίας με τον κ. Βίλντερς. Για να περιορίσει τις προσδοκίες, ο κ. Ρούτε είπε λίγο αφότου κέρδισε την πρώτη θέση πως «είμαστε το μικρότερο μεγαλύτερο κόμμα στην ιστορία», με τους πολιτικούς αναλυτές να εκτιμούν ότι η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης μπορεί να φτάσει ακόμα και μέχρι το καλοκαίρι.
Για τον ειδικό στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή κ. Εμμανουηλίδη, στο τέλος του 2017 «τα εφιαλτικά σενάρια» για νίκες του λαϊκισμού στην Ευρώπη δεν θα βγουν αληθινά. «Ο Βίλντερς δεν βγήκε πρώτος ούτε και η Λεπέν πρόκειται, καθώς απ’ ό,τι φαίνεται όποιος και να είναι ο αντίπαλός της, οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις θα τον στηρίξουν», λέει και εξηγεί ότι και στη Γερμανία το ακροδεξιό κόμμα AfD δεν θα πάει καλά, καθώς υπάρχει εσωκομματικός πόλεμος για το πόσο δεξιά πρέπει να κινηθεί, γεγονός που θα τους επηρεάσει κατά τις εκλογές.