Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Γάλλοι σύμμαχοι είχαν κάνει τη Γουμένισσα έδρα τους. Σύμφωνα με έναν θρύλο λοιπόν, όταν έφυγαν από εκεί, έθαψαν τα χάλκινα όργανα της στρατιωτικής τους μπάντας σ’ ένα χωράφι. Λίγα χρόνια αργότερα, κάποιοι αγρότες τα ανακάλυψαν εντελώς τυχαία, τα πήραν και τα επισκεύασαν. Και κάπως έτσι, γύρω στα 1920, άρχισαν να παίζουν τα χάλκινα. Μάλιστα οι μουσικοί στη Γουμένισσα έχουν τη δική τους γειτονιά και η παράδοση των χάλκινων περνάει από τον πατέρα στον γιο.
Μέχρι πρόσφατα, εγώ και η Γουμένισσα της Μακεδονίας -βρισκόμαστε στον Νομό Κιλκίς- δεν είχαμε συναντηθεί ποτέ και ελάχιστα πράγματα γνώριζα γι’ αυτόν τον τόπο. Ενα ολιγοήμερο ταξίδι ήταν αρκετό για να τον ερωτευτώ. Ο Μενέλαος Λουντέμης στην «Αγέλαστη άνοιξη» έγραφε για τη Γουμένισσα: «Mια πολιτειούλα ισκιερή, κουρνιασμένη κάτω απ’ το Πάικο, όλη μια μοσκοβολιά». Το βουνό Πάικο προσφέρει το ιδανικό σκηνικό.
Είναι ένα από τα ομορφότερα βουνά της Ελλάδας, με καστανιές, οξιές, λεύκες, πεύκα, κέδρους, άφθονα νερά, εξαιρετική «πίστα» για φυσιολάτρες, για πεζοπορία και mountain bike. Στη Γουμένισσα εντυπωσιάζεσαι από τα υπέροχα δείγματα προβιομηχανικής αρχιτεκτονικής και τα παλιά παραδοσιακά σπίτια. Γεύεσαι την αυθεντική μακεδονίτικη φιλοξενία, την ντόπια κουζίνα, τα εκλεκτά τσίπουρα και κρασιά. Γιατί μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε σε ένα από τα ωραιότερα αμπελοτόπια της Ελλάδας, με εξαιρετικά οινοποιεία. Στο παρελθόν οι ντόπιοι στηρίχθηκαν στην αμπελουργία και τη μεταξουργία. Κι αν η δεύτερη δυστυχώς έσβησε, η πρώτη παραμένει ζωντανή έστω κι αν από τις 11.000 στρέμματα που καλλιεργούνταν στις αρχές του 20ού αιώνα σήμερα έχουν μείνει περίπου 4.000 στρέμματα. Αλλά, έχουν δίκιο οι ντόπιοι. Ολοι γνωρίζουν τα κρασιά της περιοχής, ο Νομός Κιλκίς και η Γουμένισσα, όμως, δεν είναι και από τα πιο τουριστικά μέρη στην Ελλάδα. Δεν έχετε ιδέα τι χάνετε…