Εάν οι οκτώ Τούρκοι αξιωματικοί υποχρεωθούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, τότε η δική μας η πατρίδα, η Ελλάδα, θα έχει βάψει τα χέρια της με αίμα. Η επίσημη Ελλάδα, έστω. Προφανώς κανένας δεν μπορεί, ούτε είναι θεμιτό, να προσπαθήσει να επηρεάσει την ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία και θα αποφανθεί για τη μοίρα των εν λόγω στρατιωτικών από τη γείτονα χώρα. Το σίγουρο όμως είναι πως αν δεν δοθεί άσυλο στους ανθρώπους αυτούς, όπως έχουν ζητήσει, θα έχουμε υπογράψει, αν όχι τη θανατική τους καταδίκη, σίγουρα πάντως την αποστολή τους στον θάλαμο των βασανιστηρίων.
Δεν μιλάμε για ανώτατους αξιωματικούς, για στρατηγούς και ταξιάρχους, για τους επικεφαλής του θερινού πραξικοπήματος στην Τουρκία. Μιλάμε για κατώτερους και ανώτερους αξιωματικούς, απλούς χειριστές ελικοπτέρων. Μιλάμε επίσης για μια χώρα που μοιάζει να έχει πάρει στροφή επικίνδυνη προς τον αυταρχισμό.
Σχεδόν ό,τι κάνει η κυβέρνηση Ερντογάν μετά τον Ιούλιο δείχνει να έχει ελάχιστη σχέση με την αποκατάσταση και την προάσπιση της δημοκρατίας. Είναι λες και το καλοκαιρινό πραξικόπημα να ήταν η καλύτερη ευκαιρία για τον κ. Ερντογάν προκειμένου να πραγματοποιήσει τις σουλτανικές του βλέψεις. Με άλλα λόγια, μιλάμε για μια χώρα στην οποία, εφόσον αναγκαστούν να επιστρέψουν οι οκτώ που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, πολύ δύσκολα θα τους επιφυλαχθεί μια στοιχειώδης δίκη. Δεν φαίνεται να είναι η απόδοση δικαιοσύνης αυτό που απασχολεί το ερντογανικό καθεστώς, αλλά η εκδίκηση. Υπενθυμίζουμε ότι ίσως μέσα στο 2017 η θανατική ποινή επανέλθει στην Τουρκία…
Ως γνωστόν, ένας απλός, χαμηλόβαθμος αξιωματικός ακολουθεί διαταγές. Ολα τα στοιχεία συνηγορούν πως οι οκτώ αξιωματικοί προσπαθούσαν τη μοιραία νύχτα να συνεννοηθούν με τον διοικητή τους σχετικά με το πώς πρέπει να κινηθούν μέσα σε μια χαοτική κατάσταση, όπως συμβαίνει όταν ξεσπούν τέτοια κινήματα. Αυτά τα αναπάντητα τηλεφωνήματα προς τον διοικητή τους είναι το βασικό ενοχοποιητικό τους στοιχείο, τόσο ώστε στην Τουρκία να έχουν ήδη χαρακτηριστεί «προδότες».
Κανένας δεν ισχυρίζεται ότι αυτές είναι εύκολες αποφάσεις, ειδικά για μια μικρή χώρα όπως είναι η Ελλάδα και σε μια περίοδο με οξύτατες επιμέρους κρίσεις, όπως την τρομοκρατία και το μεταναστευτικό, και με μια Ευρωπαϊκή Ενωση που δυσκολεύεται να υψώσει το ανάστημά της. Οταν όμως ένας διωκόμενος άνθρωπος ζητεί άσυλο επειδή εάν επιστρέψει στη χώρα του η ζωή του κινδυνεύει πολύ σοβαρά, η διπλωματία δεν έχει πολλά περιθώρια για ελιγμούς και «πονηρά» σλάλομ. Και, σε κάθε περίπτωση, ως πολίτης μιας χώρας την οποία επιμένει να βλέπει ως τμήμα του δυτικού, ευρωπαϊκού κόσμου, αρνούμαι να αποδεχθώ ότι στο όνομα ενός δήθεν διπλωματικού ελιγμού θα παραδώσουμε σαν πρόβατα στη σφαγή κάποιους ανθρώπους που ικέτευσαν, κατά την αρχαιοελληνική έννοια, για τη ζωή τους.
Παραπάνω έγινε λόγος για εκδίκηση. Πράγματι, οι εικόνες που μας ήρθαν από την Τουρκία ήδη από τις πρώτες ώρες της κατάρρευσης του πραξικοπήματος, με τις διαπομπεύσεις, τα λιντσαρίσματα και γυμνά σώματα δεμένα χειροπόδαρα, προκάλεσαν τρόμο και αποτροπιασμό. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση ένας σκεπτόμενος άνθρωπος να υπερασπιστεί το οποιοδήποτε πραξικόπημα· την ίδια στιγμή όμως δεν είναι δυνατόν να σταθεί με παθητικότητα απέναντι σε ένα εκλεγμένο καθεστώς που, όμως, φαίνεται ότι προσπαθεί να απαντήσει στο πραξικόπημα με ένα ακόμα.
Η Τουρκία έχει τα δικά της προβλήματα και από πολλές πλευρές είναι πολύ χειρότερα από τα δικά μας. Μπορεί η δημοκρατία να έχει απαξιωθεί με διάφορους τρόπους τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, όμως δεν συγκρίνεται με την ευθεία υπονόμευσή της, έτσι όπως παρατηρείται στη γείτονα χώρα. Σε ό,τι αφορά τα δικά μας, η Ελλάδα πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να μην καταδικάσει πρώτη εις θάνατον οκτώ ανθρώπους.