Εχοντας αφήσει πίσω τις φιλοφρονήσεις της πρώτης μεταμνημονιακής περιόδου, η Κομισιόν έδωσε χθες στη δημοσιότητα μια έκθεση με σκληρές επισημάνσεις, η οποία αναδεικνύει την τακτική της κυβέρνησης να μεταθέτει για αργότερα ή και να παραβιάζει συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις που θεωρεί ότι έχουν πολιτικό κόστος και να εμφανίζεται συνεπής μόνο στις εύκολες και πολιτικά ανώδυνες υποσχέσεις της. Οι κυβερνητικές μεθοδεύσεις, προσανατολισμένες στην εκλογική προοπτική, θορύβησαν προφανώς την Κομισιόν, η οποία αψήφησε το προεκλογικό μορατόριουμ ενόψει ευρωεκλογών και αποκάλυψε δυσάρεστες αλήθειες.
Με μόλις 10 από τις 16 δεσμεύσεις (σ.σ. για το τέλος Δεκεμβρίου 2018) να έχουν εκπληρωθεί, η προοπτική εκταμίευσης της δόσης των 970 εκατ. ευρώ στο Eurogroup της 11ης Μαρτίου αποτελεί δύσκολο στοίχημα. Ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, πάντως, ο οποίος θα βρίσκεται σήμερα στην Αθήνα, είπε χθες ότι «έχουμε δύο εβδομάδες, είναι δυνατόν και είναι προς το συμφέρον μας να γίνει αρκετή πρόοδος», ώστε να εγκριθεί η δόση.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στο πολιτικά ευαίσθητο θέμα της αναθεώρησης του ν. Κατσέλη. Ουσιαστικά, η Κομισιόν –περισσότερο, όμως, η ΕΚΤ, που συνεργάστηκε στην έκθεση για τα χρηματοπιστωτικά– ζητεί ευρείας κλίμακας αλλαγές στη σχετική κυβερνητική πρόταση, στην οποία καταλογίζει ότι «εγείρει σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά τις επιπτώσεις της στην κουλτούρα πληρωμών, αλλά και στους ισολογισμούς των τραπεζών», ενώ σημειώνει παράλληλα ότι διευκολύνει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Εκφράζει δε απογοήτευση για το γεγονός ότι σχεδιάζεται η επιδότηση από το κράτος της δόσης δανείου όσων μπουν στη ρύθμιση του νέου ν. Κατσέλη, αλλά δεν επιδοτούνται και άρα τιμωρούνται όσοι οικονομικά αδύναμοι προσπαθούν και είναι συνεπείς στην εξόφληση των δανείων τους. Είναι σημεία στα οποία η κυβέρνηση θα δυσκολευθεί να υποχωρήσει.
Παρά τις κατά καιρούς διαψεύσεις εκ μέρους της κυβέρνησης των σχετικών πληροφοριών, εξάλλου, η Κομισιόν προσκόμισε χθες στοιχεία που δείχνουν χορό νέων προσλήψεων. Εν ολίγοις, η έκθεση καταγράφει 2.500 προσλήψεις πέραν του στόχου το 2018 (1.000 μόνιμοι και 1.500 συμβασιούχοι) και επισημαίνει ότι σε άλλες κατηγορίες που δεν μετρούν στους στόχους, όπως σε ΝΠΙΔ, σημειώθηκε μεγάλη αύξηση προσωπικού από το 2016. Επιπλέον για το 2019 προβλέπεται παραβίαση του στόχου κατά 1.800 άτομα μέχρι στιγμής, με βάση τις εξαγγελίες των Αρχών. Ολα αυτά ανησυχούν την Επιτροπή, καθώς σηματοδοτούν κίνδυνο επιστροφής στις κακές συνήθειες του παρελθόντος, όπως περίπου αναφέρει στην έκθεση.
Προβληματισμό εκφράζει, άλλωστε, η Κομισιόν και για την… αξιοποίηση ενός διόλου ευκαταφρόνητου ποσού 650 εκατ. ευρώ, που εντόπισε ως «αδιάθετο» στον προϋπολογισμό του 2019, αφού δεν χρειάστηκε τελικά για την εξόφληση υπολοίπων από τα αναδρομικά του 2018, για τα οποία είχε αρχικά προβλεφθεί.
Στις προσλήψεις, στις αυξήσεις μισθών, όπως αυτές που δόθηκαν στους υπαλλήλους του ΥΠΟΙΚ, αλλά και σε άλλου είδους δαπάνες (η Κομισιόν επισημαίνει υπαναχώρηση έναντι των συμφωνηθέντων για το claw back και την τιμολόγηση των φαρμάκων) που απειλούν τον προϋπολογισμό προστίθεται βεβαίως ο μεγάλος κίνδυνος των δικαστικών αποφάσεων για τα αναδρομικά και τα δώρα των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων. Η κυβέρνηση δεν έδωσε, όπως φαίνεται, κάποια συνολική εκτίμηση στην Επιτροπή για το αναμενόμενο κόστος, αποφεύγοντας να ανοίξει το θέμα και συντηρώντας έτσι ελπίδες ψηφοφόρων. Η Κομισιόν υπολόγισε ότι μόνο για τα δώρα των δημοσίων υπαλλήλων το κόστος, μαζί με τα αναδρομικά, θα είναι της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ (1,3% του ΑΕΠ).
Στη μνημονιακού ύφους έκθεση, εξάλλου, αποκαλύπτεται ότι τα κυβερνητικά στελέχη άλλα λένε για εσωτερική κατανάλωση και άλλα υπόσχονται στους θεσμούς σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση οφειλών. Οχι μόνον η ρύθμιση προς την εφορία, αλλά ούτε καν αυτή προς τα ασφαλιστικά ταμεία δεν πρόκειται να εφαρμοστεί στο εγγύς μέλλον, σημειώνει η Κομισιόν, που δεν κρύβει ότι έχει επιφυλάξεις για τις επιπτώσεις τέτοιων ρυθμίσεων στα έσοδα και στην κουλτούρα πληρωμών.
Η Κομισιόν διαψεύδει, επίσης, την εκτίμηση της κυβέρνησης ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά σχεδόν 11% δεν θα έχει αρνητικές συνέπειες, αφού θεωρεί ότι θα επηρεαστούν αρνητικά η ανταγωνιστικότητα και η απασχόληση.
Οι ιδιωτικοποιήσεις της Εγνατίας και η πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ καταγράφονται ακόμη ως σημεία στα οποία η κυβέρνηση καθυστερεί, ενώ η διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά ενόχλησε ως μονομερής κίνηση παραβίασης των συμφωνηθέντων και όχι τόσο για το ποσό που αφορά (50 εκατ. ευρώ).