Οι «Μενουμευρώπη» τελικά είχαν δίκιο

Οι «Μενουμευρώπη» τελικά είχαν δίκιο

4' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τέτοιες ημέρες, τέσσερα χρόνια πριν, ο καιρός ήταν λίγο-πολύ ο ίδιος. Ζέστη, πνιγηρή υγρασία και σχεδόν κάθε μέρα έβρεχε, πολύ αλλά για λίγο. Αλλά τότε συνέβαιναν και κάποια άλλα πράγματα, εντελώς διαφορετικά από αυτά που ζούμε εδώ σήμερα. Δεν ξέρω αν το θυμάστε, αλλά το 2015, σαν χτες, μερικές εκατοντάδες ετερόκλητοι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά στο Σύνταγμα για να διαδηλώσουν υπέρ της παραμονής της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί αυτό ήταν το διακύβευμα τότε. Να μείνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η "περήφανη διαπραγμάτευση" έφτανε προς το τέλος της και δεν είχε πάει καθόλου όπως τα περίμεναν οι εμπνευστές της. Μία εβδομάδα μετά, ο πρωθυπουργός θα καλούσε το λαό σε δημοψήφισμα για να επιλέξει ανάμεσα στο «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» και το «Preliminary Debt sustainability analysis»  και στο "μπα, ΟΧΙ", μετά θα ακολουθούσαν και άλλες διαδηλώσεις, χοροί στο Σύνταγμα, η περίφημη κωλοτούμπα, η τρίτη μνημονιάρα και τα υπόλοιπα δράματα που ζήσαμε και ζούμε σε αυτή, την πιο πρόσφατη -και πιο ήρεμη- περιοδο της κρίσης.

Εκείνες τις ημέρες κατοχυρωνόταν επισήμως ο νέος ελληνικός διχασμός. Χαρασσόταν οριστικά η νέα διαχωριστική γραμμή. Πέθαιναν τα "αριστερά-δεξιά", τα "πλούσιοι και φτωχοί". Πλέον ο κόσμος είχε χωριστεί αλλιώς. Ευρώπη και "ΟΧΙ". Μνημόνιο και αντιμνημόνιο. Εμείς και αυτοί. Ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν.

Η ιστορία εκείνης της περιόδου τώρα γράφεται. Τις προάλλες κυκλοφόρησε “Η Τελευταία Μπλόφα”, ένα σημαντικό βιβλίο των δημοσιογράφων Ελένης Βαρβιτσιώτη και Βικτωρίας Δενδρινού, που καταγράφει όλες τις πτυχές, γνωστές και άγνωστες, του δράματος εκείνων των μηνών. Είναι ένα σημαντικό ανάγνωσμα για κάθε Έλληνα πολίτη που θέλει να καταλάβει τι συμβαίνει στη χώρα μας, και αποδεικνύει κάτι που υπόγεια και ασυνείδητα έχει αποτυπωθεί στην κοινή μας εμπειρία και έχει αρχίζει να εκφράζεται και στην πολιτική και κοινωνική μας πραγματικότητα σε κάποιο βαθμό: ότι ένα από τα δύο "στρατόπεδα" του 2015 είχε δίκιο.

Φυσικά, αργά ή γρήγορα κάποιος θα αποδεικνυόταν ότι είχε δίκιο. Η διάσταση ήταν σαφής, το χάσμα πελώριο. Οι του "όχι" πίστευαν ότι υπάρχει μια άλλη, μαγική λύση έξω από τα μνημόνια και τις λιτότητες (ίσως και έξω από το ευρώ, και την Ε.Ε.), οι του "ναι" πίστευαν πως όχι, δεν υπάρχει άλλη λύση. Δεν ήταν δυνατό και οι δύο να έχουν δίκιο. Ο χρόνος απέδειξε ότι αυτοί που είχαν δίκιο ήταν οι “Μενουμευρώπηδες". Οι “γερμανοτσολιάδες”. Οι “κουίσλινγκ".

Μία από τις αποκαλύψεις του βιβλίου είναι η σύνοψη του "Plan B" της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του σχεδίου που υπήρχε ήδη έτοιμο για το Grexit. Τότε, σας θυμίζω, το ένα στρατόπεδο υποστήριζε πως η “ρήξη” ήταν μια μπλόφα, ένα κόλπο, και ότι οι κακοί ξένοι θα δέχονταν ό,τι θέλουμε και θα υποχωρούσαν επειδή δεν τους συνέφερε να τα βροντήξουμε και να φύγουμε. Κάποιοι άλλοι όμως επισήμαιναν ότι αυτό δεν ισχύει, ότι από το 2012 κιόλας η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε αρχίσει να προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο του Grexit και ότι δεν είχε πια κανένα πρόβλημα να μας αφήσει να πάμε στην ευχή του Μαρξ. Πράγματι, από ό,τι αποδεικνύεται, ήταν όλα έτοιμα. Το “Plan B” περιγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες το πώς θα έμοιαζε η καταστροφή που θα ακολουθούσε, τις ανάγκες για ανθρωπιστική βοήθεια στη χώρα μας, το μπάχαλο με την δημιουργία ενός τσάτρα-πάτρα νέου νομίσματος, την απόλυτη εξαθλίωση ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, για πολύ καιρό. Περιγράφει, ουσιαστικά, ακριβώς όσα φοβούνταν οι “Μενουμευρώπηδες” που συγκεντρώνονταν υπό βροχή στις πλατείες. Ακριβώς αυτά για τα οποία τους κατηγορούσαν ως καταστροφολόγους αυτοί που γιόρταζαν χορεύοντας στο Σύνταγμα το “ΟΧΙ”. Κι αυτό είναι μόνο το τελευταίο στοιχείο που έρχεται να προστεθεί σε όσα είδαμε από τις άλλες χώρες που πέρασαν από μνημόνιο, σε ό,τι έγινε τα τελευταία χρόνια μετά την κωλοτούμπα (εντός της Ε.Ε., εντός του ευρώ).

Οι Μενουμευρώπηδες είχαν δίκιο. 

Οι Έλληνες είμαστε ιδιόρυθμός λαός, το ξέρουμε αυτό. Δεν μας αρέσει ο συμβιβασμός, δεν συνεργαζόμαστε εύκολα, ο καθένας ξεχωριστά νομίζει ότι είναι το κέντρο του κόσμου, ένα σπάνιο, αλάθητο, ακατάβλητο κι αδούλωτο τρυφερό λουλούδι. Οπότε μας είναι πολύ δύσκολο να καταπιούμε ένα μεγάλο λάθος -κάπου σκαλώνει, δεν αντέχεται, δε συμβαδίζει με το πόσο καταπληκτικοί μας έχει πείσει ότι είμαστε η μαμά μας.

Οπότε το λάθος που έκανε η πλειοψηφία του λαού μας το καλοκαίρι του 2015 είναι δύσκολο να της το τρίψει κανείς στη μουρή -δεν το αντέχει, δεν το δέχεται και δεν το παραδέχεται. Αλλά υπόγεια, ενδόμυχα, υποσυνείδητα, το ξέρει. Όχι όλοι, βεβαίως -όπως δείχνουν εκλογές και δημοσκοπήσεις, ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που στ' αλήθεια πιστεύουν σε λεφτόδεντρα, παράλληλα νομίσματα, ντου στα νομισματοκοπεία και έναν άλλο κόσμο, εφικτό. Αλλά πολλοί, ίσως οι περισσότεροι, το έχουν καταλάβει. Δεν πρέπει να τους αδικούμε, να νομίζουμε ότι όλοι, ακόμα, “δεν έχουν καταλάβει τίποτε”. Κι αυτή η υπόγεια διαπίστωση και επίγνωση θα έχει συνέπειες, ίσως όχι οφθαλμοφανείς -όχι ακόμα-, αλλά ουσιαστικές και μακροχρόνιες. Θα ήταν ίσως υπερβολικό το άδικα κατασυκοφαντημένο 1/3 του πληθυσμού να περιμένει συγγνώμες, mea culpa και “είχατε δίκιο” από την αλαλάζουσα πλειοψηφία του ’15, αλλά ίσως μπορεί πλέον να περιμένει κάτι άλλο: την αποτύπωση της νίκης του στο εσωτερικό αφήγημα του λαού μας, μια μουδιασμένη συνειδητοποίηση που ενδέχεται να αποτελέσει λίπασμα για πιθανές μελλοντικές κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις και, ίσως, μια (προσωρινή και περιορισμένη, έστω) ανοσία και άμυνα σε κραυγαλέους τσαρλατάνους που, μπορεί να καταφέρνουν μετά βίας να μπαίνουν στη Βουλή, αλλά μάλλον δεν θα ξαναβρεθούν σε θέση ισχύος και εξουσίας, με το παρδαλό τους δάχτυλο στο κόκκινο κουμπί και με σχέδια εισβολής στο Νομισματοκοπείο. Είναι κι αυτό κάτι.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή