Τίποτα το απλό στην ανθρωποκτονία

Τίποτα το απλό στην ανθρωποκτονία

3' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Εχει γίνει μια απλή ανθρωποκτονία και το έκαναν…» πολιτικό ζήτημα, προφανώς εννοούσε ο καθ’ ομολογίαν δολοφόνος του Παύλου Φύσσα, επιδεικνύοντας μια ανατριχιαστική περιφρόνηση προς την ανθρώπινη ζωή. «Δεν μπορείτε ποτέ να λέτε απλή ανθρωποκτονία», αντέδρασε η πρόεδρος του δικαστηρίου. Καταφανώς, δεν χωράει καμιά απλοποίηση στη δολοφονία, καμιά ιδεολογική κατασκευή, από αυτές που επινοούν οι αιμοδιψείς τύραννοι, κανένα επιχείρημα, από εκείνα με τα οποία την αιτιολογούν οι σιωπηλοί δήμιοι, οι ανεκδήλωτοι εγκληματίες, δεν καθιστά το αίμα αποδεκτό. Ο φόνος δεν είναι κάτι το «κοινότοπο», ούτε «φυσιολογικές» είναι οι ανθρωποκτόνες ροπές, κι ας πολλοί έχουν ευχηθεί –έστω, ασύνειδα– τον θάνατο κάποιου άλλου. Υπάρχει μια γραμμή την οποία οι συνηθισμένοι άνθρωποι ποτέ δεν θα διαβούν· μόνο οι δολοφόνοι κάνουν ανενδοίαστα χρήση της ελευθερίας που νομίζουν πως έχουν για να σκοτώσουν, καθώς η εκτραχυμένη από την ιδεοληψία λαχτάρα για δύναμη, η μέθη που γεννά η τόση εξουσία πάνω στη ζωή του άλλου είναι ισχυρότερη από τις έσχατες συνέπειές της.

Επιπλέον, ο ναζισμός απενοχοποιεί το έγκλημα, μεταβάλλει τη συνειδητή αγριότητα, τη φονική βία σε υπόθεση επιθετικής τακτικής ενάντια στον «εχθρό», απλό εργαλείο στο πλαίσιο λειτουργίας μιας ομάδας, μιας οργάνωσης, ενός καθεστώτος, το τοποθετεί μέσα στον ορίζοντα της καθημερινής εμπειρίας. Ο Αϊχμαν, ο αρχιτέκτονας του Ολοκαυτώματος, δεν έδειξε καμία μεταμέλεια, αποσυνέδεσε την αδιανόητη «εργασία» του από το αποτέλεσμά της και δεν ένιωσε ποτέ καμία τύψη. Παρά τη συντριπτική διαφορά μεγέθους, υπάρχει αναλογία. Αν για τον Χίτλερ «εχθροί» ήταν οι Εβραίοι, αλλά και οι κομμουνιστές, Μάρτυρες του Ιεχωβά, ομοφυλόφιλοι, αντιφρονούντες πάστορες, για τη Χρυσή Αυγή και άλλες ευρωπαϊκές νεοναζιστικές οργανώσεις, είναι και οι μετανάστες, οι αντιφασίστες.

Η τελική απόφαση για τη φυσική εξόντωση όλων των Εβραίων της Γερμανίας και των κατακτημένων περιοχών ελήφθη από τον Χίτλερ, τον Σεπτέμβριο του 1939, μετά την εισβολή στην Πολωνία. Αρμόδιο για την εφαρμογή της ήταν το Γραφείο Εβραϊκών Υποθέσεων της Γκεστάπο (1940-1945) με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Καρλ Αντολφ Αϊχμαν. Ο Αϊχμαν, ο οποίος με ιδιαίτερο ζήλο οργάνωσε τη μεταφορά εκατομμυρίων Εβραίων από όλη την Ευρώπη στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, συνελήφθη το 1961 στην Αργεντινή και οδηγήθηκε στο Ισραήλ όπου δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο δι’ απαγχονισμού. Η δίκη του Αϊχμαν (11 Απριλίου-14 Αυγούστου 1961, διήρκεσε λίγους μήνες, όχι χρόνια), με την οποία ασχολήθηκαν ενδελεχώς δύο γερμανοεβραϊκής καταγωγής φιλόσοφοι, η Χάνα Αρεντ και ο Νόρμπερτ Ελίας, δεν ήταν η δίκη ενός μεμονωμένου ανθρώπου, αλλά στην ουσία όλων των υπευθύνων για τη θηριωδία κατά της ανθρωπότητας. Οι μαζικές σφαγές που προκάλεσε ο Χίτλερ μοιάζουν με φρικιαστική εξαίρεση, με αποτρόπαια παρένθεση, ένα ξέσπασμα ωμότητας που δύσκολα θα επαναλαμβανόταν επί της γης. Ωστόσο και σήμερα, οι όψεις ναζιστικής αγριότητας δεν είναι ασύμβατες με τις πολιτισμένες, τεχνολογικά προηγμένες κοινωνίες μας.

Ο ναζισμός αφαιρεί από τον σφαγέα τη συνείδηση όχι μόνο του ειδεχθούς των πράξεών του αλλά και των τρομακτικών χαρακτηριστικών του, και έτσι ο φονιάς γίνεται περισσότερο ύπουλος και επικίνδυνος γιατί δεν προβάλλει την όψη του αποκρουστικού αποβράσματος, διαβρώνοντας από τα μέσα τα θεμέλια της ευάλωτης ειρήνης μας. Αντίθετα με όσα ισχυρίζεται ο Ρουπακιάς περί απλής ανθρωποκτονίας, ενδεχομένως με στόχο να απαλλάξει από την ηθική ευθύνη τους ανωτέρους του, να περιορίσει μόνο στον πρόσωπό του την ομολογημένη κτηνωδία, οι βαθύτερες ρίζες αυτών των εγκλημάτων δεν συρρικνώνονται στο άτομο αλλά απλώνονται στον πολιτικό –αυταρχικό, ολοκληρωτικό– περίγυρο.

Οι κοινωνίες μας δεν εξελίσσονται γραμμικά προς τα εμπρός, πάντα υπάρχει σοβαρή πιθανότητα μιας νέας «κατάρρευσης» του πολιτισμού, όπως λέει ο Ελίας, μιας παλινδρόμησης στην αγριότητα, όχι λόγω κάποιου «ατυχήματος» ή της εμφάνισης ενός ψυχοπαθούς, αλλά εξαιτίας βαθύτερων κοινωνικών αιτιών και μακροχρόνιων ιστορικών διαδικασιών. Το «μια απλή ανθρωποκτονία» του Ρουπακιά ανασήκωσε το πέπλο που κρύβει τη ζοφερή όψη μέρους της κοινωνίας, έδειξε πόσο εύθραυστος είναι ο πολιτισμός μας, πόσο σοβαρό το ενδεχόμενο μιας επιστροφής στην αποθηρίωση και τα σφαγεία. Αν δεν κάνουμε κάτι.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή