Ανέκαθεν ένιωθα απέραντο θαυμασμό για τους ξένους, καθώς τους έβλεπα να επισκέπτονται αρχαιολογικούς χώρους στην Αθήνα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Πάντα η θωριά τους έφερνε διπλή σκέψη στον νου μου: από τη μια, ότι σε λίγες ημέρες, ίσως αύριο κιόλας, θα επιστρέψουν στο σπίτι τους, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, και τούτη να είναι μία από τις μοναδικές εμπειρίες της ζωής τους· από την άλλη, πως οι χώροι αυτοί που βρίσκονται δίπλα μας, σε όλους εμάς που είχαμε την τύχη να γεννηθούμε σε αυτή τη γωνιά της γης, δεν αποτελούν επιλέξιμους τόπους επίσκεψης, αγαπημένους προορισμούς ενός ταξιδιού ή ενός περιπάτου.
Μοιάζει σαν να μην έχουμε εκτιμήσει όλον αυτόν τον πλούτο. Φταίει ότι, καθώς γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε «εδώ», συνήθισε το βλέμμα μας στην ύπαρξή τους; Ή είναι που με τρόπο ουσιαστικό, παραγωγικό, η μελέτη της ιστορίας «μας», του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, που πολύτιμο μέρος του αποτελούν και τα αρχαία δημιουργήματα –κτίσματα, ναοί, αντικείμενα, αγάλματα– δεν εντάχθηκε γόνιμα στην εκπαίδευση; Οπως και να ’χει, δείχνουμε σχεδόν να έχουμε παραδοθεί στη θαλπωρή της παγίδας που στήνεται για οτιδήποτε στη ζωή μας θεωρούμε ότι είναι αυτονόητο και δεδομένο: στην καλύτερη περίπτωση, αδιαφορούμε γι’ αυτό και, στη χειρότερη, το εκμεταλλευόμαστε για εύκολο κέρδος, αδιαφορώντας για τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις έχει μια τέτοια δραστηριότητα. Και τα σημάδια αυτής της συμπεριφοράς είναι πολλά.
Με λαμπρές εξαιρέσεις –ναι, πάντα υπάρχουν τέτοιες– κακή ποιότητα δόμησης και προσφοράς τουριστικών υπηρεσιών παρατηρούνται σε περιοχές με μεγάλο ιστορικό φορτίο. Μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι λειτουργούν με παράξενα ωράρια. Προ ολίγων ετών, «θυμηθήκαμε» ως λαός την ύπαρξη της Ολυμπίας, όταν καταστροφική πυρκαγιά απείλησε τον χώρο.
Προσφάτως «γνωρίσαμε» την Ακρόπολη από το προβληματικό αναβατόριο για άτομα με αναπηρίες. Ο κατάλογος μακρύς. Και συμπληρώνεται με άλλες «αθέατες» παραμέτρους, όπως ότι δεν είναι δημοφιλής επιλογή (ημέρες ανακοίνωσης βάσεων για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση οι τωρινές) οι σπουδές σχετικές με την αρχαιολογία, ή οι απόφοιτοι δεν έχουν ούτε στοιχειώδη ούτε αξιοπρεπή προοπτική να λειτουργήσουν την υπέροχη και θαυμαστή επιστήμη τους.