Στον αέρα τινάζει απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ τους σχεδιασμούς του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας και του αρμόδιου υπουργείου για την υλοποίηση του target model (μοντέλο-στόχος) που αποτελεί δέσμευση της χώρας με καταληκτική ημερομηνία τον Ιούνιο του 2020. Με μία ανεξήγητη απόφαση που αιφνιδίασε τη διοίκηση αλλά και τους μετόχους του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, η ΕΛΣΤΑΤ το ενέταξε στο μητρώο των φορέων της γενικής κυβέρνησης. «Μας δημιουργεί πολύ σοβαρό πρόβλημα και περιμένουμε από την ΕΛΣΤΑΤ να μας ενημερώσει για τους λόγους που την οδήγησαν σε αυτή την απόφαση, καθώς και διορθωτικές κινήσεις ώστε να μην κινδυνεύσει η υλοποίηση του target model και η έναρξη λειτουργίας της αγοράς παραγώγων που αποτελούν δεσμεύσεις της χώρας», αναφέρει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος του Χρηματιστηρίου Ενέργειας Γιώργος Ιωάννου.
Η διοίκηση του ΕΧΕ ενημερώθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ για την κατάταξή του στο μητρώο φορέων της γενικής κυβέρνησης την περασμένη εβδομάδα, ενώ χθες το διοικητικό συμβούλιο ενημέρωσε με επιστολές τους μετόχους, οι οποίοι, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Ιωάννου, «δεν μπορούν να πιστέψουν ότι υπάρχει τέτοια εξέλιξη, η οποία δημιουργεί πρόβλημα ακόμη και στη συμμετοχή τους στο Χρηματιστήριο Ενέργειας».
Ο λόγος γίνεται κυρίως για την EBRD, η οποία συμμετέχει με ποσοστό 20% στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, καθώς το καταστατικό της δεν επιτρέπει τη συμμετοχή της σε δημόσιους οργανισμούς, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για έξοδό της εάν η κατάσταση δεν ανατραπεί.
Ανησυχίες όμως εκφράζονται και για τη στάση που θα κρατήσει το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), το οποίο συμμετέχει με ποσοστό 10% σε μια εταιρεία που όταν εισήλθε ήταν ιδιωτική και αίφνης μετατρέπεται σε δημόσια. «Μας ανησυχεί αυτή η εξέλιξη και το εξετάζουμε με τους νομικούς μας συμβούλους», αναφέρει στην «Κ» ο εκπρόσωπος του ΧΑΚ στο Δ.Σ. του ΕΧΕ, Μαρίνος Χριστοδουλίδης.
Νομικές κινήσεις εξετάζει, σύμφωνα με πληροφορίες, και το ΕΧΕ αλλά και το Χρηματιστήριο Αθηνών, που αποτελεί τον βασικό μέτοχο στο ΕΧΕ με ποσοστό 21%. Για τις εξελίξεις έχει ενημερωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα δώσει διέξοδο στην εμπλοκή που έχει δημιουργηθεί με νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει για να κατατεθεί την ερχόμενη εβδομάδα. Η ρύθμιση, σύμφωνα με κύκλους του ΥΠΕΝ, θα προβλέπει ένα αντίστοιχο καθεστώς με αυτό του ΤΑΙΠΕΔ και του υπερταμείου, αναφέροντας ρητώς ότι οι διατάξεις του δημοσίου τομέα και των δημοσίων συμβάσεων, όπως και ο μηνιαίος έλεγχος του προϋπολογισμού, δεν θα ισχύουν για το ΕΧΕ.
«Η ερμηνεία της ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι συμβατή με την αρχική ιδέα δημιουργίας του ΕΧΕ», τονίζουν οι ίδιοι κύκλοι, επισημαίνοντας ότι το υπουργείο δεν μπορεί να παρέμβει σε αποφάσεις μιας ανεξάρτητης αρχής. Από την απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ διακυβεύονται οι δεσμευτικοί στόχοι της χώρας για τη λειτουργία του νέου μοντέλου αγοράς που θα υποκαταστήσει το σημερινό, τους οποίους υλοποιεί το ΕΧΕ και μάλιστα με δεσμευτικές προθεσμίες και την απειλή προστίμων από τη ΡΑΕ με υπουργική απόφαση που εκδόθηκε από το υπουργείο Ενέργειας μόλις στις 31 Ιανουαρίου. Μάλιστα, ο σχεδιασμός αυτός έχει μπει στην τελική ευθεία και το διοικητικό συμβούλιο του ΕΧΕ είχε προγραμματίσει στη χθεσινή συνεδρίαση την έγκριση των απαιτούμενων αδειών για τη λειτουργία της αγοράς παραγωγών στις 16 Μαρτίου, προκειμένου να τις καταθέσει στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, διαδικασία που «πάγωσε» λόγω της απόφασης της ΕΛΣΤΑΤ.
Μπροστά στον κίνδυνο της παρανομίας που συνεπάγονται αποφάσεις οι οποίες ελήφθησαν υπό το καθεστώς της λειτουργίας του ΕΧΕ ως ιδιωτικού φορέα και της αιφνιδιαστικής μετατροπής του σε δημόσιο φορέα, το διοικητικό συμβούλιο προτίμησε να «παγώσει» τις διαδικασίες μέχρι να ξεκαθαρίσει το καθεστώς.
Η ΕΛΣΤΑΤ θα πρέπει να απαντήσει τόσο για τα κριτήρια της ένταξης μια εταιρείας που οι μέτοχοί της δεν ελέγχονται από το Δημόσιο και δεν χρηματοδοτείται από κρατικούς πόρους στο μητρώο φορέων της γενικής κυβέρνησης, όσο και γιατί τα ίδια κριτήρια δεν εφαρμόστηκαν ένα χρόνο πριν.
Ερωτήματα για την απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ εξέφραζαν χθες παράγοντες της αγοράς, επισημαίνοντας εκτός των άλλων και τον αρνητικό αντίκτυπο στις επενδύσεις, σε μια συγκυρία που η κυβέρνηση δίνει μάχη για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων στη χώρα.