Μπορεί η θερμοκρασία να ανεβαίνει, ο ιός, όμως, όχι μόνον δεν πτοείται, παρά τις εκτιμήσεις (και ελπίδες) ότι η ζέστη τον εξουδετερώνει, αλλά φαίνεται να διασπείρεται αυξητικά προκαλώντας συνεχή εγρήγορση στα κυβερνητικά κλιμάκια, και ανησυχία στην πλειονότητα των πολιτών. Η «Κ» μίλησε με τρεις ειδικούς επιστήμονες που αξιολογούν την κατάσταση τη δεδομένη στιγμή και δίνουν πρακτικές συμβουλές, ζητώντας πειθαρχία και σεβασμό προς τους άλλους.
«Υπήρξα εξαρχής υπέρ της χρήσης της μάσκας, γιατί ποτέ δεν είχε αποδειχθεί ότι ο ιός δεν μεταδίδεται αερογενώς» τονίζει η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis, κ. Αθηνά Λινού, η άποψη της οποίας εσχάτως επιβεβαιώθηκε απόλυτα. «Ο ΠΟΥ είχε εκφράσει αρχικά ενστάσεις για λόγους πρακτικούς και οικονομικούς, τώρα όμως πλέον υπάρχει επάρκεια σε μάσκες, επομένως δεν υφίσταται κανένας λόγος να μη φοράμε». Οπως αναφέρει η ίδια, «η απότομη χαλάρωση των μέτρων σε συνδυασμό με την όχι επαρκή ενημέρωση έχουν δημιουργήσει στη χώρα μας μία σειρά παρανοήσεων». Το μήνυμα που εντέλει δεν εστάλη είναι ότι «συνεχίζουμε να προσέχουμε όταν βρισκόμαστε με τους άλλους, είτε ντόπιους είτε τουρίστες, βγαίνουμε αλλά τηρώντας πιο έντονα μέτρα προσωπικής προστασίας και βέβαια αποφεύγουμε τους κλειστούς χώρους». Πρόκειται όχι μόνο για ατομική, «αλλά πρωτίστως κοινωνική ευθύνη».
Η ίδια θεωρεί επίφοβη την επιστροφή χιλιάδων εργαζομένων, π.χ. του δημόσιου τομέα, στα γραφεία τους. «Εφόσον λειτούργησε η τηλεργασία και το εμβόλιο δεν έχει ακόμα βρεθεί, δεν υπήρχε κανένας λόγος» λέει κατηγορηματικά, «οι εργαζόμενοι επανήλθαν στους χώρους εργασίας χωρίς μάσκα και με ανοιχτά τα κλιματιστικά, τα οποία χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον στην Ελλάδα την τεχνολογία της ανακύκλωσης του ίδιου αέρα». Συνεπώς, «ένας εργαζόμενος εάν είναι φορέας δύναται να επιμολύνει όλους τους συναδέλφους του». Ιδανική λύση, σύμφωνα με την κ. Λινού, είναι ο μετριασμός των επαφών μας. «Περάστε το καλοκαίρι με έναν πολύ στενό κύκλο φίλων, έως δέκα-δεκαπέντε άτομα το πολύ, μόνον έτσι θα είναι ευκολότερη η ιχνηλάτηση –εφόσον κάποιος νοσήσει– και βεβαίως η διασπορά στην κοινότητα».
Η χρήση μάσκας πρέπει να καταστεί υποχρεωτική, «ακόμα και στην παραλία, αν ο διπλανός σας βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των δύο μέτρων, να τη φοράτε, γιατί σε αυτή την απόσταση αναπνέουμε μοιραία τον αέρα που εκπνέει ο συνάνθρωπός μας». Σε επίπεδο συλλογικό, «να γίνονται απολυμάνσεις με αντισηπτικό ανά τέσσερις ώρες στα ΜΜΜ και βεβαίως συστηματικοί έλεγχοι για την τήρηση των μέτρων». Δυστυχώς, «η λογική που ήθελε τώρα να τελειώνει το πρώτο κύμα, να μεσολαβεί ένα ήσυχο καλοκαίρι και μετά να έρχεται το δεύτερο κύμα έχει ανατραπεί, τη στιγμή αυτή ζούμε μια έξαρση του πρώτου κύματος».
Να επιστρατευθεί η κοινή λογική σχετικά με την τήρηση των μέτρων υγιεινής και προστασίας προτείνει ο καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας Λοιμώξεων στο ΕΚΠΑ Νικόλαος Σύψας αναφορικά με τη σταδιακή αύξηση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. «Η απόσταση των δύο μέτρων και το τακτικό πλύσιμο των χεριών αποτελούν τα βασικά μέτρα προστασίας» υπενθυμίζει στην «Κ» ο ίδιος, «όταν η απόσταση μεταξύ ημών και κάποιου άλλου ανθρώπου εκμηδενίζεται, η μάσκα είναι προαπαιτούμενο». Η συζήτηση γύρω από το θέμα, σύμφωνα με τον καθηγητή, απλώς μπερδεύει. «Οταν βρίσκεστε σε απόσταση μικρότερη των δύο μέτρων, να τη φοράτε, χωρίς δεύτερη σκέψη» τονίζει ο κ. Σύψας. Για όσους εργάζονται σε εμπορικά καταστήματα και την εστίαση η μάσκα είναι προαπαιτούμενο. «Είμαστε ήδη σε κόκκινο συναγερμό λόγω της αύξησης των κρουσμάτων, εξ ου και παρακολουθούμε στενά και τα αποτελέσματα των ελέγχων στις πύλες εισόδου» υπογραμμίζει ο ίδιος.
Οι ασυμπτωματικοί
«Ο πιο συχνός τρόπος μετάδοσης αποδεικνύεται ότι είναι η συνομιλία, όταν μιλάς με τον άλλο δυνατά και κοντά» συμπληρώνει ο καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, κ. Αθανάσιος Τσακρής, «και όχι τα αιωρούμενα σωματίδια που προέρχονται από τον βήχα των άλλων, αφού όταν κάποιος έχει διαπιστώσει ότι βήχει, είναι πιο προσεκτικός και απόμακρος». Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο με ασυμπτωματικούς ή προσυμπτωματικούς φορείς του ιού, που καθώς νιώθουν περίφημα, συζητούν ζωηρά με τους φίλους τους. «Ως προσυμπτωματικούς περιγράφουμε τους φορείς τα πρώτα ένα δύο 24ωρα προτού αρχίσουν να εκδηλώνουν συμπτώματα» διευκρινίζει ο ίδιος. Ως εκ τούτου, η μάσκα μπορεί να αποβεί σωτήρια. «Ακόμα και η χρήση της υφασμάτινης, που προστατεύει κατά 75%, όταν γίνεται συστηματικά, μπορεί να περιορίσει τον ρυθμό αναπαραγωγής». Οταν, δε, πρόκειται για χειρουργική μάσκα με υψηλότερα ποσοστά προστασίας, τα αποτελέσματα μπορούν να είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά.
Οι ελπίδες που είχαμε εναποθέσει στον καλό καιρό αποδεικνύονται μετέωρες; «Ποτέ δεν είχαμε ισχυριστεί ότι ο ιός θα εξασθενήσει από την υψηλή θερμοκρασία, απλώς κρίναμε ότι ένας συνδυασμός παραγόντων, όπως η ηλιοφάνεια, τα υψηλότερα ποσοστά βιταμίνης D, η κυκλοφορία σε εξωτερικούς χώρους, το καλύτερο ανοσοποιητικό κ.ά., θα συνέβαλλαν στην καλύτερη αντιμετώπιση του ιού από τον ανθρώπινο οργανισμό» απαντά η κ. Λινού. «Ωστόσο, όπως διαπιστώνουμε τώρα στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ που πλήττονται σφοδρά, οι άνθρωποι περνούν πολύ περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους με κλιματισμό». Από την πλευρά του ο κ. Τσακρής θεωρεί ότι υπό τις σημερινές συνθήκες, χωρίς lockdown και με την έλευση τουριστών, αν δεν είχαμε υψηλές θερμοκρασίες, «θα είχαμε περισσότερα κρούσματα, γιατί ο ιός θα μεταδιδόταν γρηγορότερα στους κλειστούς χώρους». Η αντοχή του ιού και κατ’ επέκταση η μεταδοτικότητά του στον ήλιο και το ξηρό περιβάλλον είναι μικρότερη, «10%-15%» σύμφωνα και με τον κ. Σύψα. Εξ ου και ισχύει πάντοτε η οδηγία να αερίζουμε συστηματικά τον χώρο μας για να μειώνουμε το ιικό του φορτίο.
Ο απολογισμός
Με 28 νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα και έναν θάνατο, μαζί με τον οποίο το σύνολο των θυμάτων από τον κορωνοϊό στη χώρα μας φθάνει τα 194, «έκλεισε» η προηγούμενη εβδομάδα. Τα δεκαέξι εξ αυτών είναι «εισαγόμενα», αφορούν δηλαδή ταξιδιώτες. Συγκεκριμένα, τα δώδεκα εντοπίστηκαν έπειτα από τον έλεγχο στις πύλες εισόδου της χώρας, ενώ τέσσερα προέρχονται από τουρίστες που δεν ένιωσαν καλά κατά τη διαμονή τους και προσήλθαν αυτοβούλως για έλεγχο. Τα υπόλοιπα «εγχώρια» κρούσματα εντοπίζονται στην Αττική (3), τη Θεσσαλονίκη (2), την Ξάνθη (2), τη Μαγνησία (2), τη Λάρισα (1), το Ηράκλειο της Κρήτης (1) και τη Χαλκιδική (1).
Με αρνητικό μοριακό τεστ στη βαλίτσα
Το βλέμμα όλων είναι στραμμένο στις πύλες εισόδου της χώρας, οι οποίες πλέον είναι ανοικτές και σε ταξιδιώτες από τη Μ. Βρετανία και από αύριο για ταξιδιώτες από Σουηδία, χώρες των οποίων η στρατηγική για την αντιμετώπιση της πανδημίας υπήρξε αμφιλεγόμενη. Ωστόσο, μεγαλύτερη ανησυχία εγείρουν τη δεδομένη στιγμή οι βαλκανικές χώρες, όπου σημειώνεται έξαρση του ιού. Δεδομένου, λοιπόν, ότι έως τώρα ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων προέρχεται από το συνοριακό φυλάκιο του Προμαχώνα, αποφασίστηκε η διέλευση αυτοκινήτων με τουρίστες μόνο με την επίδειξη αρνητικού μοριακού τεστ (PCR). Την παραπάνω λύση θεωρεί ενδεδειγμένη για το σύνολο των τουριστών ο καθηγητής Μικροβιολογίας Αθανάσιος Τσακρής, ο οποίος πρότεινε στην Επιτροπή, «να αναλαμβάνουν οι ταξιδιώτες να πραγματοποιούν στην πατρίδα τους το τεστ 72 ώρες πριν από την άφιξή τους στην Ελλάδα και να επωμίζονται βέβαια το κόστος». Η λογική του είναι διττή. «Νομίζω ότι δίνουμε ένα μήνυμα σοβαρότητας, που πολλοί τουρίστες θα εκτιμήσουν, επιταχύνουμε τις διαδικασίες και τους απαλλάσσουμε από αναμονή κατά την άφιξη, ενώ το ελληνικό κράτος δεν επιβαρύνεται με το κόστος των εξετάσεων».