Προσπάθειες απεμπλοκής από τη στασιμότητα της διαδικασίας αξιολόγησης εκδηλώνεται τις τελευταίες ώρες από την Κομισιόν. Οι διαπραγματεύσεις σε τεχνικό επίπεδο έχουν εξαντλήσει τη δυναμική τους, χωρίς να έχει γεφυρωθεί το χάσμα που χωρίζει την ελληνική πλευρά και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς από το ΔΝΤ ως προς το δημοσιονομικό κενό έως το 2018. Ετσι, η Κομισιόν επιχειρεί να δώσει ώθηση στη διαδικασία, αφενός με μια συνάντηση «κορυφής», δηλαδή σε επίπεδο υψηλότερο του κ. Τόμσεν και αφετέρου με την επεξεργασία μιας πρότασης για το ασφαλιστικό, που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από το Ταμείο, λαμβάνοντας υπόψη και τις ευαισθησίες της Αθήνας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ε.Ε. επιδιώκει συνάντηση των επικεφαλής των θεσμών της τρόικας, ίσως και αυτό το Σαββατοκύριακο στη Σαγκάη, όπου βρίσκονται η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι και ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, για τη σύνοδο του G20. Η Κομισιόν προσπαθεί να πείσει το ΔΝΤ να χαμηλώσει τον πήχυ για το δημοσιονομικό κενό, ώστε στη συνέχεια να ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή της τρόικας στην Ελλάδα.
Ως γνωστό, ο κ. Τόμσεν είχε αναφέρει ότι το κενό έως το 2018 ανέρχεται σε 4%-5% του ΑΕΠ, δηλαδή σε 7,5-9 δισ. ευρώ. Από την άλλη, η Κομισιόν και η ΕΚΤ υπολογίζουν το δημοσιονομικό κενό σε 3% του ΑΕΠ. Σε αυτό συμφωνεί και η κυβέρνηση, αλλά υποστηρίζει ότι με τις αλλαγές στο ασφαλιστικό, τη φορολογία εισοδήματος και των εισοδημάτων από ενοίκια, το κενό υποχωρεί στα επίπεδα του 1,5% του ΑΕΠ. Επίσης, αν εφαρμοστούν και μέτρα που έχουν συμφωνηθεί, όπως οι περικοπές στις αμυντικές δαπάνες και οι φόροι στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ, το κενό συρρικνώνεται κάτω από το 1% του ΑΕΠ. Γι’ αυτό το ποσό του 1,5 δισ. ευρώ αναγνωρίζει ότι πρέπει να βρεθούν πρόσθετα μέτρα.
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν διαφωνούν με την αριθμητική. Αλλά η συμφωνία επί του μεγέθους του δημοσιονομικού κενού δεν σημαίνει και συμφωνία επί των μέτρων με τα οποία θα καλυφθεί. Με τα τεχνικά κλιμάκια άρχισε την περασμένη εβδομάδα η επεξεργασία των μέτρων που προτείνει η κυβέρνηση, αλλά η συμφωνία επ’ αυτών έχει ακόμη πολύ δρόμο. Εξάλλου τέτοια συμφωνία θα επιτευχθεί με τους επικεφαλής της τρόικας.
Το ερώτημα είναι εάν οι επικεφαλής θα επιστρέψουν, αφού προηγουμένως έχουν συμφωνήσει όλες οι πλευρές επί του ύψους του δημοσιονομικού κενού και αφού ωριμάσουν οι συζητήσεις για τα μέτρα κάλυψής του, ή νωρίτερα. Η ευρωπαϊκή πλευρά θέλει να έρθουν οι επικεφαλής, έστω και για λίγες ημέρες, αυτή την εβδομάδα, ώστε να μην επιτείνεται η αβεβαιότητα. Μάλιστα, στελέχη των ευρωπαϊκών θεσμών έλεγαν πως είναι σχεδόν βέβαιη η επιστροφή τους, την Τρίτη ή την Τετάρτη μετά το Euroworking Group (EWG) της Δευτέρας. Αντίθετα, αξιωματούχος του ΔΝΤ υποστήριζε ότι η επιστροφή των επικεφαλής στην Αθήνα χωρίς επαρκή προετοιμασία, για λίγες ημέρες, θα έχει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Αποφάσεις επ’ αυτού αναμένονται τόσο στη συνάντηση «κορυφής» των θεσμών, όσο και στο EWG.
Ασφαλιστικό – Ταμείο
Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες, η Κομισιόν επεξεργάζεται πρόταση για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Τόσο το ΔΝΤ όσο και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν καταστήσει σαφές ότι το σχέδιο Κατρούγκαλου δεν αποτελεί επαρκή απάντηση στις δημοσιονομικές προκλήσεις που θέτει το ασφαλιστικό. Ο κ. Τόμσεν είπε ευθέως ότι πρέπει να μειωθούν οι κύριες συντάξεις. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ κ. Ντράγκι και ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Ντάισελμπλουμ το άφησαν σαφώς να εννοηθεί. Η Κομισιόν επιδιώκει να επιταχύνει τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης.
Ενα άλλο σημαντικό θέμα για να κλείσει η αξιολόγηση είναι να τεθεί σε λειτουργία το νέο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, το οποίο σε βάθος χρόνου θα πρέπει να αποφέρει στο Δημόσιο έσοδα ύψους 50 δισ. Το δυσκολότερο έργο είναι να συμφωνηθεί ποια περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου και με ποιο τρόπο θα μεταφερθούν στο νέο Ταμείο. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει μια λίστα περιουσιακών στοιχείων, τα οποία ενδεχομένως θα πρέπει να κατηγοριοποιηθούν με άλλο τρόπο στο νέο Ταμείο.
Την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους ζήτησε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου από τον Γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, κατά τη συνάντησή τους στο περιθώριο της Συνόδου του G20 στη Σαγκάη. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της αμερικανικής πλευράς, ο κ. Λιου διαπίστωσε ότι ακόμη πρέπει να γίνει «σημαντική δουλειά» μεταξύ των διαφόρων πλευρών, «δείχνοντας» τις διαφορές που υπάρχουν τόσο μεταξύ της τρόικας και της Αθήνας, αλλά και μεταξύ της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ. Ετσι, υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό «να ολοκληρωθεί χωρίς καθυστερήσεις η αξιολόγηση» του προγράμματος. Επίσης, επισήμανε ότι «είναι σημαντικό οι Ευρωπαίοι να τηρήσουν τη δέσμευσή τους και να θέσουν το ελληνικό χρέος σε βιώσιμη τροχιά μέσω μέτρων για την ελάφρυνσή του».