H γεωγραφική θέση της είναι χαρισματική: απέναντι από τη Θάσο, κοντά στη Θεσσαλονίκη, τη Δράμα, τις Σέρρες, την Ξάνθη και για τους τολμηρούς τέσσερις ώρες οδήγηση μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Η Καβάλα βρίσκεται στο κέντρο ενός νοητού δικτύου στον χάρτη της Βορείου Ελλάδας, μια ιδανική βάση εξόρμησης για κοντινές εκδρομές.
Τα θέλγητρά της όμως είναι αρκετά για να προσελκύσει τον επισκέπτη της να την γνωρίσει καλύτερα. Ηδη τον κερδίζει από τις πρώτες συστάσεις. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά δίπλα στη θάλασσα, έχει το δικό της κάστρο, οθωμανικά μνημεία πρώτης γραμμής, ένα μεγάλο μέρος από ένα υδραγωγείο που φτιάχθηκε επί Σουλεϊμάν τον 16ο αιώνα (οι ντόπιοι το αποκαλούν «Καμάρες») και πολλά παλιά αρχοντικά σπίτια πλούσιων καπνεμπόρων που ξεχωρίζουν μέσα στον πυκνοδομημένο αστικό ιστό.
Ενδιαφέρον έχει και ο πληθυσμός της. Συνολικά φθάνει τις περίπου 70.000 συνολικά με μεγάλη συγκέντρωση προσφυγικού στοιχείου, με ανθρώπους που διατηρούν τις μνήμες της Μικρασίας και της Ανατολικής Θράκης. Οι Καβαλιώτες είναι ήπιοι, φιλόξενοι και συμπαθείς.
Δυστυχώς μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εξαφανίστηκε και η ενδιαφέρουσα εβραϊκή κοινότητα. Η διαφορά τους με την υπόλοιπη Ελλάδα όπου υπάρχουν κυρίως Ρωμανιώτες ή Σεφαραδίτες Εβραίοι είναι πως εδώ ήταν (αρχικά τουλάχιστον) Εσκενάζι και λέγεται ότι τους έφερε μαζί του ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής από την Ουγγαρία. Ο τελευταίος Εβραίος της πόλης, ο Σάμπι Τσιμίνο, που επέζησε του Ολοκαυτώματος, ασχολιόταν με τα καπνά και πέθανε πριν από μερικά χρόνια.
Το οθωμανικό παρελθόν επίσης είναι εμφανές. Το κάστρο που αξίζει να επισκεφθείτε βρίσκεται στην κορυφή της Χερσονήσου της Παναγίας και χτίστηκε εκεί όπου βρισκόταν μια βυζαντινή οχύρωση. Εχει 360 μοίρες θέα και διατηρείται σε ικανοποιητική κατάσταση. Στην ανάβαση προς την είσοδο του Κάστρου θα βρείτε ωραίο τζαμί του Χαλίλ Μπέι, που πρέπει να διαβείτε το κατώφλι του. Το σπουδαιότερο οθωμανικό μνημείο της πόλης, το παλαιό ιεροδιδασκαλείο και πτωχοκομείο Ιμαρέτ, έχει γίνει από τις αρχές του 2000 ξενοδοχείο πολυτελείας, με εξαιρετική αποκατάσταση. Οποιος θέλει μπορεί να πάρει μέρος σε οργανωμένες ξεναγήσεις που προσφέρονται στους μη ενοίκους του ξενοδοχείου.
Πολύ κοντά είναι και το σπίτι του Μοχάμεντ Αλι, του Καβαλιώτη ιδρυτή της τελευταίας βασιλικής δυναστείας της Αιγύπτου, ο οποίος έστειλε χρήματα για την ανέγερση του Ιμαρέτ στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Το σπίτι του είναι η έδρα του Ινστιτούτου ΜΟΗΑ για τη μελέτη του κοσμικού οθωμανικού πολιτισμού και φιλοξενεί συχνά εκθέσεις.
Θα ήταν κρίμα να φύγει κανείς από την Καβάλα και να μη δει τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, όπου οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ερείπια από την Ελληνιστική, τη Ρωμαϊκή, τη Βυζαντινή και την Παλαιοχριστιανική περίοδο. Εκεί διοργανώνεται και το γνωστό Φεστιβάλ των Φιλίππων.
Απέχει περίπου ένα τέταρτο με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης. Ο βασιλιάς Φίλιππος Β΄ έδωσε σε ένα υπάρχον πόλισμα το όνομά του, αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι στα χώματα αυτά έγινε μια σπουδαία μάχη το 42 π.Χ. με νικητή τον Οκταβιανό που άλλαξε τη μοίρα της. Εχει ένα καλά διατηρημένο θέατρο, αγορά και άλλα σπαράγματα αρχαίων οικοδομημάτων. Εναν αιώνα μετά τη μεγάλη μάχη, ο Απόστολος Παύλος ίδρυσε την πρώτη χριστιανική εκκλησία σε ευρωπαϊκό έδαφος, οπότε θα δείτε και πρωτοχριστιανικά ίχνη μέσα στον αρχαιολογικό χώρο. Σε κοντινή απόσταση είναι και το προσκύνημα της Αγίας Λυδίας, εκεί όπου ο Απόστολος Παύλος βάπτισε την πρώτη χριστιανή.