Ηταν ένας Μεσόγειος τζέντλεμαν. Με φλέγμα από τη μεριά του Βρετανομαλτέζου πατέρα του και ελληνική θέρμη από τη μητέρα του, ο αείμνηστος Φρέντυ Κάραμποττ (1924-2011) ήταν ένας από τους πιο ενδιαφέροντες ανθρώπους που έχω γνωρίσει ποτέ. «Πατέρας» της γραφιστικής στην Ελλάδα (απεχθανόταν πάντα τον όρο γραφίστας), συνοδοιπόρος με τον Μιχάλη και την Αγνή Κατζουράκη στο περίφημο γραφείο «K & K» που έφτιαξε τις ωραιότερες αφίσες μινιμαλιστικού μοντερνισμού του ΕΟΤ τις δεκαετίες του ’60 και του ’70.
Ηταν διεθνώς αναγνωρισμένος ήδη από την αρχή της καριέρας του αλλά και αδιάφορος ως προς τη δόξα. Το 1962, λ.χ., σε μία από τις πιο σπουδαίες διεθνείς βραβεύσεις του στο Λιβόρνο αντί να πάει στην τελετή και να παραλάβει το δεύτερο βραβείο (με τον Πάμπλο Πικάσο να έχει κερδίσει το πρώτο), πήγε με το φράκο του να δει τον Λόρενς της Αραβίας σε έναν κινηματογράφο. Δεν ήταν εκκεντρικός. Ηταν γνώστης ότι η ζωή μπορεί να τελειώσει ανά πάσα στιγμή, οπότε σημασία έχει να κάνεις αυτό που πραγματικά θες. Ηταν ακόμα ανήλικος όταν κοίταξε πολλές φορές τον θάνατο κατάματα: λόγω της αντιστασιακής του δράσης, φυλακίστηκε από την Γκεστάπο και πέρασε καιρό σε ευρωπαϊκά στρατόπεδα συγκέντρωσης μέχρι να απελευθερωθεί με άλλους ομήρους το 1945.
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, γίνεται αύριο στις 18.00 στο Ιδρυμα Θεοχαράκη μια σημαντική ομιλία για μια ενότητα έργων που έκανε με αφορμή την πιο δύσκολη περίοδο της ζωής του. «Η αυτοβιογραφική ζωγραφική του Φρέντυ Κάραμποττ». Από τη σειρά έργων «Ο πόλεμος ενός εφήβου, 1941-45», με εισηγήτρια την ιστορικό-μουσειολόγο Λεωνή Π. Θανασούλα. Στα 17α γενέθλιά του τις 6 Απριλίου του 1941, οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα.
Λόγω βρετανικής υπηκοότητας συνελήφθη με τον πατέρα του και φυλακίστηκαν προσωρινά. Αμέσως εντάχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση ΣΣΝ (Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών), τμήμα της «Βρετανικής Προκεχωρημένης Μονάδας 133», γνωστής ως Force 133. Ενα χρόνο αργότερα συνελήφθη από την Γκεστάπο, βασανίστηκε και παρέμεινε έγκλειστος στις φυλακές Αβέρωφ. Μεταφέρθηκε σιδηροδρομικώς σε στρατιωτική φυλακή στην Αυστρία και αργότερα σε στρατόπεδα αιχμαλώτων σε Γερμανία και Γαλλία. Τα έργα αυτά παρουσιάστηκαν τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και κάποια έγιναν γραμματόσημα με αφορμή την επέτειο της Μάχης της Κρήτης το 2021.
Ο Κάραμποττ είχε την ευθυκρισία και τη σοφία του ανθρώπου που υπέστη βασανιστήρια και έγινε μάρτυρας θανάτων. Δεν μπορώ να ξεχάσω τι μου είχε πει στην τελευταία μας συνέντευξη, το 2009, λίγο μετά από εκείνον τον Δεκέμβρη που είδαμε την Αθήνα να καίγεται: «Τα επεισόδια με επηρέασαν πολύ. Ξέρω ότι κάποιοι επαίνεσαν τους νεαρούς ταραξίες για τις βιτρίνες και το κάψιμο της πόλης. Θα διαφωνήσω. Οταν ήμουν στην ηλικία τους, επί Κατοχής, είχαμε το σθένος να αντισταθούμε στους ναζί που ήθελαν να μας πάρουν εργάτες διά της βίας στη Γερμανία. Αμούστακα παιδιά βγήκαμε στην Ακαδημίας και πετάγαμε νεράντζια και πορτοκάλια, ενώ είχαμε απέναντί μας μυδραλιοβόλα, όχι αδρανή αστυνομία. Είμαι ένας άνθρωπος που έζησε τη βία στο πετσί του, όμως νιώθω ότι επειδή για δεκαετίες έχουμε ειρήνη, οι άνθρωποι ξέχασαν τον πόλεμο και όλοι εκτονώνονται με όποιον άθλιο τρόπο βρουν, από το ξύλο στο γήπεδο μέχρι τα επεισόδια και τους βανδαλισμούς». Πόσο δίκιο είχε.
