Το δωμάτιο 607 στον 6ο όροφο του Welcommon Hostel είναι ένας φωτεινός, χρωματιστός χώρος, με δύο κουκέτες και δικό του μπάνιο. Από το μπαλκόνι του έχεις άπλετη θέα στην πόλη. Από εδώ ψηλά, αυτό το σεπτεμβριάτικο πρωινό, η Αθήνα μοιάζει και όμορφη και όχι-και-τόσο-όμορφη, ταυτόχρονα συναρπαστική και νωχελική. Αληθινή, άβαφη. Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που αυτό το κτίριο, της οδού Καποδιστρίου στην πλατεία Κάνιγγος, λειτουργούσε ως κλινική βραχείας νοσηλείας του ΙΚΑ. Προσπαθώ να το φανταστώ νοσοκομείο, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο. «Κι όμως, σε αυτό εδώ το δωμάτιο νοσηλευόταν κάποτε ο πατέρας μου», λέει η κ. Πωλίνα Γκιόκα, κλείνοντας ξανά την πόρτα του 607.
Το τέρμα της Σόλωνος άλλαξε όψη με την αναβάθμιση του κτιρίου που κάποτε στέγαζε κλινική βραχείας νοσηλείας του ΙΚΑ έως το 2013, οπότε και συγχωνεύθηκε με μεγαλύτερο νοσοκομείο. Για χρόνια έμενε ανενεργό και γκρίζο, προτού μετατραπεί σε ένα σύγχρονο, αστικό hostel.
Συμμετοχή
Ούτε η ίδια μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι η ζωή θα την έβρισκε μια μέρα ξενοδόχο σε αυτό το κτίριο. Η κ. Γκιόκα είναι αντιπρόεδρος της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης «Ανεμος Ανανέωσης», που από τον Ιούνιο άνοιξε και λειτουργεί το Welcommon, ένα hostel που συνδυάζει τον βιώσιμο τουρισμό με την κοινωνική δράση. Εδώ οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε διάφορα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προγράμματα, να εκφραστούν καλλιτεχνικά, να παρακολουθήσουν σεμινάρια και μουσικά δρώμενα, ή απλώς να απολαύσουν μια άνετη διαμονή σε μια πολυπολιτισμική «κοινότητα» στο κέντρο της Αθήνας.
Η ιστορία γέννησης του Hostel ακολουθεί την ιστορία της αθηναϊκής κρίσης. Το καλοκαίρι του 2016, ο «Ανεμος Ανανέωσης» αναζητούσε έναν χώρο στο κέντρο, προκειμένου να στεγάσει ένα κέντρο φιλοξενίας προσφύγων. Η κλινική του ΙΚΑ είχε κλείσει το 2013, έχοντας συγχωνευθεί σε μεγαλύτερο νοσοκομείο. Το κτίριο παρέμενε άδειο, γκρίζο (μπορεί κάποιος να θυμηθεί τη χαρακτηριστική εικόνα στο Google Street View). Ο «Ανεμος Ανανέωσης» νοίκιασε τον χώρο εκείνο τον Αύγουστο και τον μετέτρεψε σε ένα καινοτόμο κέντρο για τη φιλοξενία και κοινωνική ένταξη προσφύγων.
Με δωμάτια και κοιτώνες, με μοιραζόμενο ή ιδιωτικό μπάνιο και πολλούς κοινόχρηστους χώρους συνάντησης, το Welcommon Hostel λειτουργεί ως μια μικρή «κοινότητα» στο κέντρο της Αθήνας.
Το Welcommon (από το Welcome in Common – από κοινού καλωσόρισμα), με την υποστήριξη της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών και της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, εξελίχθηκε σε μία από τις πιο δημιουργικές δομές φιλοξενίας, λαμβάνοντας αρκετές ευρωπαϊκές διακρίσεις. Τον Φεβρουάριο του 2018, ωστόσο, η λειτουργία του προγράμματος διακόπηκε, καθώς σταμάτησε η χρηματοδότησή του (πλέον οι πρόσφυγες έπρεπε να φιλοξενούνται μόνο σε διαμερίσματα και όχι σε μεταβατικές δομές). «Τότε μας ήρθε η ιδέα να μετατρέψουμε το κτίριο σε youth hostel, διατηρώντας παράλληλα και μέρος της κοινωνικής μας δράσης», λέει η κ. Γκιόκα. «Η ιδέα προέκυψε γιατί πρώτα απ’ όλα ήμασταν κι οι ίδιοι ταξιδιώτες. Κάποιοι μάλιστα από την ομάδα μας έχουν ταξιδέψει όχι ως τουρίστες αλλά ως πρόσφυγες. Θέλαμε να φτιάξουμε έναν χώρο όπου οι τουρίστες που έρχονται στην Αθήνα να γνωρίζουν την πραγματική, ζωντανή Αθήνα. Mε τα ωραία της, αλλά και τα προβλήματά της, τους ανθρώπους της, εμάς. Ανθρώπους που μπορεί να μη γεννήθηκαν στην Αθήνα αλλά που βρέθηκαν εδώ, θέλουν να μείνουν εδώ και σιγά σιγά γίνονται Αθηναίοι».
Η μεταμόρφωση του κτιρίου έγινε με ίδιους πόρους και προσωπική εργασία. «Τρέχαμε και δεν φτάναμε. Από αρχές Μαρτίου μέχρι μέσα Ιουνίου έγινε ολική ανακατασκευή του κτιρίου ώστε να προσαρμοστεί στις οδηγίες του ΦΕΚ για τους ξενώνες φιλοξενίας νέων». Τα δωμάτια στους χαμηλότερους ορόφους μετατράπηκαν σε κοιτώνες έως 8 κλινών, ενώ πιο ψηλά αναπτύχθηκαν δωμάτια λιγότερων κλινών, με ωραία διακόσμηση και οικολογικά υλικά. «Η προσπάθειά μας είναι να προσφέρουμε στον ταξιδιώτη ένα σχετικά οικονομικό, λιτό, ευχάριστο περιβάλλον να περάσει τις μέρες του. Και την επικοινωνία μαζί του». Παράλληλα με τη λειτουργία του hostel, ένας όροφος εξακολουθεί να είναι αφιερωμένος στην κοινωνική ένταξη των προσφύγων. Εκεί γίνονται μαθήματα γλωσσών, ζωγραφικής, κουκλοθέατρο, μουσικής κ.ά. με την υποστήριξη εθελοντών από όλον τον κόσμο.
Το κτίριο σήμερα, στα κίτρινα, «φέγγει» στο τέρμα της Σόλωνος. «Αλλο ένα στοίχημα ήταν να αλλάξουμε την εικόνα της γειτονιάς. Ζούμε σε αυτή την πόλη, μπορούμε όλοι να προσπαθούμε να την κάνουμε ομορφότερη», καταλήγει η ίδια.