Το σκηνικό της εισβολής των οπαδών της Τραμπζονσπόρ στον αγωνιστικό χώρο και η επίθεσή τους στους παίκτες της Φενέρμπαχτσε στο τέλος του αγώνα των δύο ομάδων στην Τραπεζούντα έκαναν τον γύρο του κόσμου και παραμένουν μέρες τώρα σημείο αναφοράς σε όλα τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η δύναμη της εικόνας είναι πάντα καθηλωτική, ειδικά σε ακραία σκηνικά που τραβάνε το μάτι. Στην προκειμένη περίπτωση το υλικό ήταν πολύ πλούσιο για να το αγνοήσει κανείς, ακόμα κι αν δεν έχει άμεση σχέση με το ποδόσφαιρο.
Δεν είναι η πρώτη φορά που τέτοια περιστατικά ανοίγουν και άλλες πληγές στο πιο δημοφιλές ομαδικό σπορ παγκοσμίως, αλλά το συγκεκριμένο δημιούργησε μεγαλύτερη αίσθηση και προκάλεσε σοκ για έναν προφανή λόγο: οι οπαδοί κινήθηκαν ευθέως κατά των παικτών της Φενέρ, αρκετοί εκ των οποίων αντί να τους ντριμπλάρουν και να κατευθυνθούν προς τα αποδυτήρια, έμειναν και αντεπιτέθηκαν.
Είναι που είναι πάντα «πικάντικες» οι σκηνές μιας εισβολής οπαδών, έγιναν εντελώς… λύσσα οι συγκεκριμένες, στη θέα γεροδεμένων ποδοσφαιριστών να γρονθοκοπούν χούλιγκαν και με κτυπήματα καρατέκα, να τους σωριάζουν κάτω…
Η αντίδραση των παικτών της Φενέρ άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και προκάλεσε μεγάλη συζήτηση για τα όρια που επιτρέπεται να κινούνται οι επαγγελματίες αθλητές, όταν βρίσκονται σε τέτοιες άβολες καταστάσεις. Η πιστή εφαρμογή των κανονισμών επιβάλλει πολύ αυστηρές ποινές, υπάρχουν όμως πολλές περιπτώσεις που οι αποφάσεις των αθλητικών δικαστηρίων ήταν αθωωτικές κόντρα στο γράμμα του νόμου, ακριβώς επειδή οι δικαστές αποδέχθηκαν ότι η ακραία, έστω, αντίδραση των αθλητών ήταν μέσα στο πλαίσιο του δικαιώματός τους για νόμιμη αυτοάμυνα.
Η επιβολή πολύ αυστηρών ποινών θεωρείται δεδομένη, παραμένει όμως αμφιλεγόμενο το αν το μάρμαρο θα το πληρώσει μόνο η Τραμπζονσπόρ ή αν τα απόνερα αυτής της ιστορίας θα πνίξουν και τη Φενέρμπαχτσε, επηρεάζοντας άμεσα ή έμμεσα και τον Ολυμπιακό, αντίπαλό της στην προημιτελική φάση του Conference League.
Η διοίκηση της μεγάλης ομάδας της Πόλης έχει κάνει σαφές πως σε περίπτωση τιμωρίας των εμπλεκόμενων στα επεισόδια παικτών της, θα αποχωρήσει από το πρωτάθλημα ακόμα κι αν αυτό της στοιχίσει τον υποβιβασμό. Αν προκύψει ένα τέτοιο ακραίο σενάριο, είναι διόλου απίθανο να επηρεάσει και την παρουσία της στην Ευρώπη.
Σκηνικά σαν κι αυτό στην Τραπεζούντα είναι αρκετά συχνά στα γήπεδα, ακόμα και σε πρωταθλήματα που θεωρούνται… πολιτισμένα και πολύ πιο υψηλού επιπέδου. Πολλά παιχνίδια έχουν διακοπεί, οριστικά ή προσωρινά, από εισβολές οπαδών στον αγωνιστικό χώρο, όπου σημαντικό κριτήριο για τη διαβάθμιση των περιστατικών είναι ο πραγματικός κίνδυνος που δημιουργήθηκε για τη σωματική ακεραιότητα των συντελεστών ενός αγώνα.
Βεβαίως και συνιστά από μόνη της ακραία ψυχολογική βία η εικόνα μιας ορδής χούλιγκαν να κατευθύνεται απειλητικά προς τους παίκτες ή τους διαιτητές, ακόμα κι αν δεν πειράξουν ούτε τρίχα της κεφαλής τους. Στην πραγματικότητα, όμως τα περιστατικά αυτά χτυπάνε «κόκκινο» όταν υπάρχει σωματική επαφή και βιαιοπραγία σε βάρος ανθρώπων που αναγράφονται στο φύλλο αγώνα και πρέπει να μένουν στο απυρόβλητο, με ειδική προστασία.
Αντίστοιχα φαινόμενα έχουμε δει πολύ συχνά και στα ελληνικά γήπεδα, από τις εποχές ακόμα που είχαν, υποτίθεται, έναν πιο ρομαντικό χαρακτήρα. Αξέχαστη, για παράδειγμα, έχει μείνει στους παλαιότερους φιλάθλους η από κοινού εισβολή οπαδών του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού στον αγωνιστικό χώρο της Λεωφόρου, στις 17 Ιουνίου του 1964, όπου ξήλωσαν τα πάντα γιατί πίστεψαν ότι το ισόπαλο αποτέλεσμα ήταν προσυμφωνημένο για να ξαναγίνει το ντέρμπι και να καρπωθούν οι ομάδες νέα έσοδα από τα εισιτήρια.
Να θυμηθούμε μερικές άλλες αντίστοιχες cult στιγμές στην ιστορία του ελληνικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου:
*Το κυνήγι του Χρήστου Δημόπουλου και άλλων παικτών του Αθηναϊκού στο παλιό Καραϊσκάκη από οπαδούς του Ολυμπιακού τον Φεβρουάριο του 1991
*Πολύ πριν από την έναρξη του ντέρμπι Aρης-ΠΑΟΚ τον Νοέμβριο του 1994, δεκάδες οπαδοί των δύο ομάδων δέρνονταν για ώρες στον αγωνιστικό χώρο του Χαριλάου, προξενώντας μεγάλες ζημιές στο γήπεδο
*Η επίθεση των οπαδών του Ιωνικού σε παίκτες του Ολυμπιακού που αμύνθηκαν με κλοτσιές και μπουνιές τον Νοέμβριο του 1997, στο τέλος του αγώνα
*Η διακοπή λόγω επεισοδίων του αγώνα ΠΑΟΚ – Ολυμπιακός τον Οκτώβρη του 1998, με κυρίαρχη την εικόνα του βοηθού Φεσόπουλου να αποχωρεί αιμόφυρτος από την Τούμπα
*Η επίθεση των οπαδών του ΟΦΗ στους παίκτες της Παναχαϊκής με τον τραυματισμό του Ηλία Σολάκη τον Απρίλιο του 2001
*Ο ξυλοδαρμός του διαιτητή Ευθυμιάδη από οπαδούς του Παναθηναϊκού σε ένα ντέρμπι με τον Ολυμπιακό τον Μάρτιο του 2002
*Οι πρωτοφανείς επιθέσεις με ιπτάμενα αντικείμενα από την εξέδρα με στόχο τους παίκτες του Παναθηναϊκού και η εισβολή μπράβων στα αποδυτήριά τους πριν από το ντέρμπι με τον Ολυμπιακό στη Ριζούπολη τον Απρίλιο του 2003, συνιστούν μια από τις μεγαλύτερες ημέρες ντροπής στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, υπό την ανοχή διαιτητών, παρατηρητών και Αστυνομίας
*Το γρονθοκόπημα οπαδού του Αρη στον τερματοφύλακα του Πανιωνίου Ντρόμπνι που προκάλεσε γενική σύρραξη και διακοπή του αγώνα τον Δεκέμβριο του 2004
*Αγριες συμπλοκές οπαδών του Πανιωνίου και του Ολυμπιακού προκάλεσαν την αναβολή του αγώνα τον Ιανουάριο του 2005, ο οποίος έγινε τελικά ένα μήνα αργότερα παρότι αρχικά οι δύο ομάδες τιμωρήθηκαν με αφαίρεση βαθμών
*Η εισβολή οπαδών του Αρη στο Χαριλάου και η επίθεσή τους στους Κατσιαμπή και Αμπάρη που προκάλεσε τη διακοπή του ματς, τον μηδενισμό του Αρη και τον (ούτως ή άλλως αναπόφευκτο και αγωνιστικά) υποβιβασμό του στη Β’ Εθνική τον Μάιο του 2005
*Το ντου οπαδών του Παναθηναϊκού στο ευρωπαϊκό παιχνίδι με τη Ζαπορίζιε στην Πάτρα τον Σεπτέμβριο του 2006, με την κλοτσιά που δέχθηκε ο Σουηδός προπονητής Χανς Μπάκε και κάποιες «ψιλές» που δεν απέφυγαν παίκτες των «πρασίνων»
*Η εισβολή οπαδών του ΠΑΟΚ στον αγωνιστικό χώρο της Τούμπας σε παιχνίδι του ΠΑΟΚ με τον Ολυμπιακό τον Σεπτέμβριο του 2009, με την κλοτσιά που αναγκάστηκε να ρίξει αμυνόμενος ο Νικοπολίδης όταν χούλιγκαν τον πήρε στο κυνήγι
*Τον Δεκέμβριο του 2010 περίπου 200 οργανωμένοι οπαδοί του Παναθηναϊκού εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο του ΟΑΚΑ με τη λήξη του αγώνα κόντρα στον Ολυμπιακό Βόλου και κυνήγησαν παίκτες της ομάδας τους, χωρίς να τους κτυπήσουν γιατί πρόλαβαν να μπουν στα αποδυτήρια
*Το κτύπημα που δέχθηκε ο τερματοφύλακας του ΟΦΗ, Βεζυρίδης, από οπαδό του ΠΑΣ Γιάννενα στους Ζωσιμάδες τον Γενάρη του 2011, τον οποίο πρόλαβε εν συνεχεία ο συμπαίκτης του, Μπερτίν και τον γρονθοκόπησε, με συνέπεια το παιχνίδι να διακοπεί και να ξαναρχίσει ύστερα από μία ώρα κανονικά, σαν να μη συνέβη τίποτα
*Η α λα Τραμπζονσπόρ εισβολή οπαδών του Ολυμπιακού στον αγωνιστικό χώρο στο τέλος του ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό τον Φεβρουάριο του 2010, με κάποιους παίκτες των «πρασίνων» να αμύνονται με τεχνικές καράτε και τον ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού, Βαγγέλη Μαρινάκη, να δηλώνει το περίφημο «διδάξαμε ήθος και πολιτισμό», πριν επιτεθεί λεκτικά και ο ίδιος στον Τζιμπρίλ Σισέ με το αξέχαστο «I screwed you»
*Η αμαύρωση του τελικού του Κυπέλλου τον Απρίλιο του 2011 όταν εκατοντάδες οπαδοί της ΑΕΚ γυρόφερναν για πολλή ώρα στο ταρτάν περιμετρικά του αγωνιστικού χώρου και με το σφύριγμα της λήξης εισέβαλαν για να πανηγυρίσουν, με «γαρνιτούρα» μια γενικευμένη επίθεση σε παίκτες και οπαδούς του Ατρομήτου, συν τις καταστροφές στο ΟΑΚΑ από τις παρατεταμένες συγκρούσεις τους με την Αστυνομία
*Οι μάχες οπαδών του Παναθηναϊκού με τους άνδρες των ΜΑΤ πριν και κατά τη διάρκεια ενός ντέρμπι με τον Ολυμπιακό στο ΟΑΚΑ τον Μάρτιο του 2012, προκάλεσαν την οριστική διακοπή του αγώνα περίπου 10 λεπτά πριν την κανονική λήξη του
*Ο υποβιβασμός της ΑΕΚ τον Απρίλιο του 2013 συνοδεύτηκε από μαζικό «ντου» των οργανωμένων οπαδών της στο παιχνίδι με τον Πανθρακικό και οριστική διακοπή του αγώνα, σε μια εισβολή που εξελίχθηκε και σε πλιάτσικο
*Μια προκλητική χειρονομία του προπονητή του Ολυμπιακού, Βίτορ Περέιρα, προκάλεσε εισβολή των οπαδών του Παναθηναϊκού και εκτεταμένα επεισόδια πριν από την έναρξη του «αιώνιου» ντέρμπι τον Φεβρουάριο του 2015, σε ένα ματς που το κέρδισαν οι «πράσινοι» αγωνιστικά αλλά το έχασαν στα χαρτιά λόγω των επεισοδίων, παρότι ο Πορτογάλος τεχνικός τιμωρήθηκε με 8 μήνες φυλάκιση από πολιτικό δικαστήριο για τη χειρονομία του
*Με «κόκκινο πανί» πάλι τον Βίτορ Περέιρα λίγες εβδομάδες αργότερα λόγω του προκλητικού πανηγυρισμού του για γκολ του Ολυμπιακού προς το τέλος ενός αγώνα Κυπέλλου με την ΑΕΚ στο ΟΑΚΑ, το παιχνίδι δεν τελείωσε ποτέ λόγω της εισβολής στον αγωνιστικό χώρο οπαδών της «Ενωσης»
*Η απόφαση του Ολυμπιακού να μην αγωνιστεί λόγω μιας φωτοβολίδας που «έσβησε» στη φόρμα του Φιμπόγκανσον τον Νοέμβριο του 2015, πυροδότησε εισβολή δεκάδων οπαδών του Παναθηναϊκού στον αγωνιστικό χώρο της Λεωφόρου και εκτεταμένες συγκρούσεις τους με τις αστυνομικές δυνάμεις
*Η πρώτη απειλητική προσέγγιση μερικών οργανωμένων οπαδών του Παναθηναϊκού στον πάγκο του Ολυμπιακού στο ντέρμπι του ΟΑΚΑ τον Μάρτιο του 2016, ολοκληρώθηκε με μια μαζική εισβολή στο β’ ημίχρονο που προκάλεσε την οριστική διακοπή του
Απ’ αυτή την καταγραφή επεισοδιακών γεγονότων που συνδέονται με εισβολή οπαδών στον αγωνιστικό χώρο και ενίοτε με επιθέσεις οπαδών εναντίον ποδοσφαιριστών ή διαιτητών, φαίνεται ότι τα περιστατικά αυτά έχουν μειωθεί σε σημαντικό βαθμό τα τελευταία χρόνια σε σχέση με τις προηγούμενες 2-3 δεκαετίες, όπου υπήρχε μεγάλη έξαρση και η ένταση γεννούσε ακραίες καταστάσεις.
Το φαινόμενο της βίας είναι πολυσύνθετο και δεν έχει μόνο ένα πρόσωπο. Υπάρχει, όμως, μια πρόοδος και μια σοβαρή προσπάθεια να περιοριστούν τέτοιες εκρήξεις, που πληγώνουν συχνά ακόμα και ποδοσφαιρικούς κόσμους πολύ καλύτερους από τον δικό μας. Κι αν μη τι άλλο, το γεγονός ότι το τελευταίο αντίστοιχο περιστατικό σε δικό μας αγώνα επαγγελματικού ποδοσφαίρου έλαβε χώρα πριν 8 ολόκληρα χρόνια, μπορεί και να θεωρηθεί δείγμα προόδου…