Είναι τα μέσα της δεύτερης περιόδου με τη Σερβία, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο κάνει το δεύτερό του φάουλ, ο Κατσικάρης ετοιμάζεται φυσιολογικά να τον αλλάξει κι εμείς διαβάζουμε τα χείλη του νεαρού παίκτη: «Κόουτς όχι, σε παρακαλώ, κόουτς μη με βγάλεις, ένα λεπτό μόνο». Το βίντεο έγινε viral στο Διαδίκτυο, ίσως το προσέξατε και την ώρα του αγώνα. Είναι ένα ενδεικτικό στιγμιότυπο της όρεξης των διεθνών μας να παίξουν μπάσκετ, κάτι που αν μη τι άλλο τους πιστώνεται σε αυτή την παρουσία τους στα ισπανικά γήπεδα. Η Εθνική έπαιξε ελκυστικό μπάσκετ, έκανε ένα ρεκόρ 5-1 και αποκλείστηκε από μια, τελικά, ανώτερη ομάδα. Μπορεί να μείναμε ξανά εκτός οκτάδας, αλλά τουλάχιστον αυτήν τη φορά μάς έμεινε ένα χαμόγελο ικανοποίησης. Είχε, φυσικά, και χτυπητές αδυναμίες η Εθνική, τις οποίες καλείται να διορθώσει, ώστε εκτός από θέαμα να μας χαρίσει σύντομα και κάποιο μετάλλιο.
1. Το «ολοκληρωτικό» μπάσκετ του Κατσικάρη
Ενώ το ελληνικό μπάσκετ έχει παγιωθεί ως αμυντικογενές, με χαμηλά σκορ και επιθέσεις που βασίζονται αυστηρά στο pick and roll, σε αυτό το τουρνουά είδαμε κάτι καινούργιο. Ο Φώτης Κατσικάρης έφτιαξε μια ομάδα που έφτασε σχεδόν τους 83 πόντους στα παιχνίδια του ομίλου, που έτρεξε, που έψαξε τον αιφνιδιασμό, που είχε ταχύτητα στη σκέψη και συγχρόνως σκληράδα και αμυντική συνέπεια, κρατώντας τους αντιπάλους της κάτω από τους 70 πόντους. Για να δανειστούμε έναν ποδοσφαιρικό όρο, παίξαμε «ολοκληρωτικό» μπάσκετ. Μέχρι το ματς με τη Σερβία η Εθνική ήταν χάρμα ιδέσθαι. Aπό τις πιο ευχάριστες ομάδες που έχουμε δει εδώ και πολλά χρόνια. Κληρονομιά του Κατσικάρη είναι και ο… εαυτός του, καθώς στο πρόσωπό του βρήκαμε επιτέλους έναν προπονητή αποδεκτό από όλους, φιλάθλους και παίκτες – πότε άλλοτε άπαντες οι διεθνείς εκφράστηκαν τόσο κολακευτικά για τον προπονητή τους, και μάλιστα έπειτα από ήττα;
2. Μια ομάδα με κέφι
Αν κάποιος θεωρεί αυτονόητο το καλό κλίμα που υπήρχε φέτος στην Εθνική, ας θυμηθεί τι είχε προηγηθεί στις προηγούμενες διοργανώσεις. Παρασκήνια, γκρίνιες, τσακωμοί, η ενδέκατη θέση το 2010, το «χαστούκι» από τη Νιγηρία στο Προολυμπιακό τουρνουά, η αποκαρδιωτική εμφάνιση στο περσινό Ευρωμπάσκετ και γενικώς κακό μπάσκετ, κακά αποτελέσματα, μια ομάδα που έτεινε να απολέσει το παρατσούκλι της «επίσημης αγαπημένης». Ενδεχομένως το συμμάζεμα της κατάστασης να πιστώνεται στον Κατσικάρη, αλλά η ουσία είναι ότι χαρήκαμε αυτή την Εθνική επειδή είδαμε διάθεση, προσπάθεια, κέφι. Επειδή ο Νίκος Ζήσης ήταν δακρυσμένος μετά την ήττα, επειδή ο Γιάννης Μπουρούσης έδωσε την ψυχή του. Επειδή ο Γιάννης Αντετοκούνμπο είναι το μεγαλύτερο «πρότζεκτ» στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ και είναι χαρά μας να τον βλέπουμε με τη φανέλα της Εθνικής ανδρών. Στα 20 του είναι απλώς ένας χρήσιμος ρολίστας, αλλά ποιος ξέρει πού θα φτάσει, ειδικά αν συνεχίσει να αντιμετωπίζει με τέτοια λαχτάρα κάθε λεπτό που αγωνίζεται.
3. Η ελληνική παράδοση
Σύμφωνα με το γνωστό κλισέ, «η ιστορία γράφεται από τους παρόντες», ωστόσο αξίζει να αναφέρουμε ότι υπάρχει τουλάχιστον μία δωδεκάδα «απόντων» που δεν ταξίδεψε στην Ισπανία. Αλλοι από προσωπική επιλογή (Διαμαντίδης, Κουφός), άλλοι από τραυματισμό (Σπανούλης), άλλοι επειδή δεν προτιμήθηκαν (Φώτσης). Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν περίπου τριάντα μπασκετμπολίστες υψηλού επιπέδου που κάνουν καλή καριέρα σε ελληνικές, ευρωπαϊκές ή αμερικανικές ομάδες· σπουδαίο παράσημο για μια χώρα του πληθυσμού της Ελλάδας και δεδομένων των περιορισμένων υποδομών στο χώρο του αθλητισμού. Η παράδοση που έχουμε στο μπάσκετ έχει δημιουργήσει μια συνέχεια και κάθε καλοκαίρι, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, (θα) υπάρχει μια δεξαμενή παικτών από την οποία θα προκύπτει μια αξιοπρεπής δωδεκάδα. Από του χρόνου, με τους παρόντες, με αυτούς που επιστρέφουν και αυτούς που έρχονται, η Εθνική μπορεί κάλλιστα να είναι ισχυρότερη.
4. Χωρίς μετάλλιο
Μια αποτυχία δεν πείραξε ποτέ και κανέναν. Το πρόβλημα είναι ότι μείναμε μακριά από τα μετάλλια ξανά, σε συνέχεια των αποτελεσμάτων της τελευταίας τετραετίας, και μάλιστα σε μια διοργάνωση όπου αγοράσαμε τη συμμετοχή μας έναντι 800.000 ευρώ. Υπάρχει πλέον ο κίνδυνος η ομάδα να αναπτύξει μια ηττοπάθεια, ένα αίσθημα κατωτερότητας, χάνοντας την αυτοπεποίθηση που είχε χτίσει την περασμένη δεκαετία. Επίσης, μέσα στο καλοκαίρι, οι μικρές εθνικές ομάδες ηττήθηκαν σε πολλά αντίστοιχα νοκ άουτ. Ημασταν δωδέκατοι στο Μουντομπάσκετ κάτω των 17 ετών, έκτοι στο Ευρωμπάσκετ κάτω των 20 που έγινε στην Κρήτη, τέταρτοι στο Ευρωμπάσκετ κάτω των 18 και ένατοι στο Ευρωμπάσκετ κάτω των 16 ετών. Και επίσης, ήταν η πρώτη φορά έπειτα από πέντε χρόνια που δεν εκπροσωπηθήκαμε στο Φάιναλ Φορ της Ευρωλίγκα. Δεν είναι ακριβώς αποτυχημένες όλες αυτές οι συμμετοχές, αλλά στο επόμενο κρίσιμο νοκ άουτ το τελευταίο που θα πρέπει να σκεφτούμε είναι ότι μας αρκεί ένας αξιοπρεπής αποκλεισμός.
5. Οι αδυναμίες του ρόστερ
Υπήρχαν, πάντως, αγωνιστικές αδυναμίες που είναι αμφίβολο αν μπορούν να διορθωθούν άμεσα. Για παράδειγμα, τι γίνεται στη θέση «5»; Ο Γιάννης Μπουρούσης ήταν αβοήθητος και είναι πλέον 31 ετών. Πίσω του, με δεδομένη την απροθυμία του Κώστα Κουφού και την αστάθεια του Σοφοκλή Σχορτσιανίτη, σχηματίζεται ένα μεγάλο κενό. Τα νέα παιδιά που έρχονται από τις μικρές Εθνικές είναι άγνωστο πώς θα εξελιχθούν. Αυτό που έλειψε, επίσης, ήταν ένας παίκτης με αυθεντικό επιθετικό ταλέντο. Με εξαίρεση τον Βασίλη Σπανούλη (που λογικά θα επιστρέψει), στο ελληνικό μπάσκετ τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί μεγάλες προσωπικότητες (Διαμαντίδης, Παπαλουκάς κ.ά.) αλλά με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Η ομαδική δουλειά καλύπτει αυτή την έλλειψη και το σκοράρισμα μοιράζεται, αλλά έρχονται παιχνίδια, όπως αυτό με τη Σερβία, όπου χρειάζεται ένας παίκτης να κρατήσει την ομάδα στο σκορ. Θα ήταν άσχημα να είχαμε κι εμείς κάποιον σαν τον Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς; ≠