Φιλ Τζάκσον, από τον Καζαντζάκη στον Βούδα

Φιλ Τζάκσον, από τον Καζαντζάκη στον Βούδα

3' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Αποφάσισα να αλλάξω το αντικείμενο της πτυχιακής μου ειδίκευσης από τις πολιτικές επιστήμες σε ένα κράμα ψυχολογίας, θρησκευτικών και φιλοσοφίας. Η αλλαγή κατεύθυνσης μου έδωσε τη δυνατότητα να εξερευνήσω μια ευρεία γκάμα από πνευματικές προσεγγίσεις, που προέρχονταν τόσο από την Ανατολή όσο και από τη Δύση. Με συνεπήρε ιδιαίτερα το ουμανιστικό όραμα του Νίκου Καζαντζάκη στον “Τελευταίο πειρασμό” και ο παραλληλισμός του με όσα είχα διαβάσει σχετικά με τον Βούδα. Με συγκίνησαν επίσης οι “Παραλλαγές της θρησκευτικής εμπειρίας” του Γουίλιαμ Τζέιμς, όχι μόνον επειδή τοποθετούσαν τα παιδικά μου βιώματα στη σωστή τους διάσταση, αλλά και για την αναζήτηση μιας νέας, αυθεντικότερης πνευματικής ταυτότητας, η οποία αναβλύζει από το αχανές τοπίο της αμερικανικής κουλτούρας».

Τα παραπάνω δεν είναι λόγια κάποιου σπουδαίου φιλοσόφου ή ακαδημαϊκού, αλλά τα διαβάζουμε στην αυτοβιογραφία του Φιλ Τζάκσον, ενός… προπονητή μπάσκετ. Οχι κάποιου τυχαίου φυσικά· όπως προδιαθέτει και ο τίτλος του βιβλίου «Εντεκα δαχτυλίδια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση του Νίκου Παπαδογιάννη, ο Τζάκσον είναι ένας μύθος της παγκόσμιας προπονητικής, κάτοχος έντεκα τίτλων του NBA ως κόουτς των Σικάγο Μπουλς και των Λος Αντζελες Λέικερς, και άλλων δύο ως παίκτης των Νιου Γιορκ Νικς.

Φιλ Τζάκσον, από τον Καζαντζάκη στον Βούδα-1
Παίκτης και ο ίδιος στα νιάτα του (αριστερά), βρήκε τον τρόπο να διδάξει μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Μάικλ Τζόρνταν και ο Κόμπι Μπράιαντ.

Τι προπονητής είναι όμως αυτός που μελετά τον Καζαντζάκη και τον Βούδα και ανησυχεί για την πνευματική του ταυτότητα; Στην Αμερική, ο 72χρονος σήμερα Τζάκσον αποκαλείται «Zen Master» και θεωρείται γκουρού όχι μόνον επί των μπασκετικών, αλλά και ως ηγέτης μιας ομάδας ανθρώπων που μπορεί να φτάσει στην κορυφή. Ο ίδιος στο βιβλίο του παρομοιάζει τα μέλη της τελευταίας με τους πολεμιστές των ιθαγενών φυλών της Αμερικής, τις οποίες επίσης έχει «σπουδάσει» μέσα στις δεκαετίες.

Το βιβλίο ακολουθεί κατά κύριο λόγο χρονολογική σειρά, εκτός από τα σημεία που ο συγγραφέας του παρεμβάλλει άλλες σκέψεις, προσπαθώντας να εξηγήσει τη φιλοσοφία και τις επιλογές του. Γόνος μιας βαθιά θρησκευόμενης οικογένειας με δύο γονείς ιερείς από τη Μοντάνα, μέχρι τα 11 του ο Τζάκσον ήταν… ουσιαστικά παπαδοπαίδι, ωστόσο τα στεγανά της θρησκείας –ή τουλάχιστον της μιας μόνο θρησκείας– ήταν υπερβολικά για να χωρέσουν το ανήσυχο πνεύμα του Φιλ, με τη φύση να δίνει τελικά τη λύση. Ο δίμετρος και βάλε νεαρός βρήκε τη διέξοδο στο μπάσκετ, το οποίο φυσικά τη δεκαετία του 1970 δεν είχε καμία σχέση με τη σημερινή απολύτως επαγγελματική εικόνα του.

Φιλ Τζάκσον, από τον Καζαντζάκη στον Βούδα-2Κάπως έτσι ο Τζάκσον μπορούσε να είναι μέλος μιας ομάδας του NBA και ταυτόχρονα να ψάχνεται, να διαβάζει, να εξασκείται στον διαλογισμό και να κάνει μεγάλα καλοκαιρινά ταξίδια με την αγαπημένη του μοτοσικλέτα, διασχίζοντας την Αμερική. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η δημιουργία μιας προσωπικότητας απολύτως μοναδικής, που «κούμπωσε» με τη φιλοσοφία ενός παιχνιδιού, το οποίο είναι από τη φύση του βαθιά εγκεφαλικό και στο κορυφαίο του επίπεδο απαιτεί τεράστια αποθέματα πνευματικών δυνάμεων.

Υπάρχει ένα σημείο στο βιβλίο, όπου οι ρόλοι μιας ομάδας μπάσκετ παρομοιάζονται με εκείνους που ο θρυλικός πιανίστας Θελόνιους Μονκ ανέθετε στα μέλη της μπάντας του. «Οι αρχές της τζαζ διέπουν και το μπάσκετ (…) όταν όλοι κινούνται στο ίδιο πεντάγραμμο, οι αρμονίες γίνονται πιο εύκολες, σαν γλυκιά μουσική». Το αξιοσημείωτο είναι πως τα παραπάνω για τον Τζάκσον δεν ήταν απλώς θεωρία, αλλά αρκετά κομμάτια τους βρήκαν πρακτική εφαρμογή στα συστήματα που δημιούργησε με τους συνεργάτες του στις ομάδες. Η λεγόμενη «τριγωνική επίθεση», για παράδειγμα, που έπαιζαν οι Μπουλς του Μάικλ Τζόρνταν και οι Λέικερς του Κόμπι Μπράιαντ ήταν ένας συνδυασμός βαθιάς γνώσης του παιχνιδιού, ομαδικής συνεργασίας και κυρίως αρμονίας, η οποία προέκυπτε από το πνευματικό δέσιμο των παικτών.

Αυτό το τελευταίο ήταν πάντα το μεγάλο στοίχημα του Τζάκσον: πώς θα καταφέρει ακόμη και έναν απίθανο αστέρα εντός και εκτός παρκέ, όπως ο Τζόρνταν, να βάλει το «εγώ» του κάτω από την ομάδα και να τη βοηθήσει τελικά να θριαμβεύσει. 

Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε για να το πετύχει –-και περιγράφονται πολύ αναλυτικά στο βιβλίο– θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρότυπο για οποιονδήποτε έχει στην ευθύνη του μια ομάδα ανθρώπων, είτε αυτοί είναι… φυλή των Σιου είτε εργαζόμενοι σε ένα οποιοδήποτε σύγχρονο γραφείο.

Τελευταίες ειδήσεις

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή