Hταν ένα πάγιο αίτημα του κλάδου του βιβλίου: από τον Δεκέμβριο του 2018, όταν τέθηκε σε ισχύ η σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Eνωσης, οι εγχώριοι φορείς ζητούσαν τη μείωση του ΦΠΑ των e-books και των audiobooks, μια ρύθμιση που δεν θα επιβάρυνε οικονομικά το κράτος, αλλά θα τόνωνε τη συγκεκριμένη μικρή αγορά. Τελικά, όπως ανακοίνωσε προ ημερών το υπουργείο Πολιτισμού, τα ηλεκτρονικά και ακουστικά βιβλία μεταφέρονται και αυτά στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 6%, από 24% που ήταν προηγουμένως. Η τροποποίηση εντάχθηκε στον νόμο 4818/2021 που ψηφίστηκε στις 15 Ιουλίου.
«Νομίζω ότι η μείωση, όχι μόνο θα βοηθήσει τα e-books, που στην Ελλάδα και τις περισσότερες χώρες δεν έχουν γίνει ευρέως αποδεκτά, αλλά και θα συμβάλει στο να ξεκινήσει η παραγωγή και διάθεση των audiobooks, τα οποία, σε αντίθεση με τα ηλεκτρονικά βιβλία, έχουν υψηλό κόστος παραγωγής», λέει στην «Κ» ο Γιάννης Κωνστανταρόπουλος, εκδότης του «Μίνωα» και πρόεδρος της Eνωσης Ελληνικού Βιβλίου.
Σύμφωνα με τον κ. Κωνστανταρόπουλο, η εγχώρια παραγωγή των audiobooks είναι σχεδόν μηδενική, ενώ οι πωλήσεις των e-books αντιστοιχούν περίπου στο 1‰ των πωλήσεων του έντυπου βιβλίου. «Πιστεύω ότι τα audiobooks θα πάνε καλύτερα», συμπληρώνει. «Θα χρειαστεί χρόνος, ίσως 12 μήνες, μέχρι να ωριμάσει η αγορά. Εκτίμησή μου είναι ότι δεν θα πωλείται μεμονωμένα το audiobook, αλλά θα διατίθεται μέσα από συνδρομητικές πλατφόρμες. Στο εξωτερικό υπάρχουν ήδη».
Υπάρχουν, γιατί στην Ε.E. τουλάχιστον η ίδια μείωση έχει ήδη εφαρμοστεί από 17 χώρες, μερικές από τις οποίες όρισαν ΦΠΑ χαμηλότερο του 6%, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο τον έχει «ρίξει» στο μηδέν. Eστω και έτσι, στην Ελλάδα ανακοινώνονται ήδη κάποια νέα εγχειρήματα, όπως η πλατφόρμα ελληνικών ακουστικών βιβλίων bookvoice.gr, που παρουσιάστηκε στα κοινωνικά δίκτυα τη Δευτέρα.
«Γνωρίζουμε ότι από το φθινόπωρο θα υπάρξουν δύο νέες υπηρεσίες στον χώρο των audiobooks, οι οποίες θα διαθέτουν το περιεχόμενό τους με downloading και με streaming», λέει στην «Κ» ο Αργύρης Καστανιώτης, των ομώνυμων εκδόσεων. Η συγκεκριμένη εξέλιξη δεν έχει μόνο εμπορική σημασία, αφού, όπως εξηγεί ο κ. Καστανιώτης, εκτός από τον χαμηλό ΦΠΑ, αυτό που προϋποθέτουν τα ακουστικά και ηλεκτρονικά βιβλία είναι το ανάλογο «οικοσύστημα». Για παράδειγμα, η συσκευή ανάγνωσης Kindle της Amazon δεν προσφέρει μόνο περιεχόμενο, αλλά και ένα πλήθος υπηρεσιών και εφαρμογών. «Αν δεν αποφασίσει να προσφέρει ελληνικό περιεχόμενο κάποιος εγχώριος ιδιωτικός φορέας», παρατηρεί ο κ. Καστανιώτης, «τότε ίσως το κάνει η Amazon, όπως έκανε σε άλλες χώρες και άνοιξε η αγορά».
Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ειδικά στη διάρκεια της πρώτης καραντίνας σημειώθηκε αύξηση στους μη συμβατικούς τρόπους πρόσληψης του βιβλίου («Κ», 9.4.20), η οποία ωστόσο ήταν ασήμαντη. Μόνο η πλατφόρμα ελεύθερου περιεχομένου openbook.gr είχε πολλαπλασιάσει εντυπωσιακά την επισκεψιμότητά της, επομένως το μπαλάκι πέφτει πλέον στους παραδοσιακούς εκδοτικούς οίκους.
«Το πρώτο που περιμένουμε στα e-books και τα audiobooks είναι να φανεί η μείωση του ΦΠΑ και στην τελική τιμή τους, κάτι που εξαρτάται από τους εκδότες», τονίζει ο σύμβουλος ψηφιακών εκδόσεων και ιδρυτής του eanagnostis.gr, Μιχάλης Καλαμαράς. «Πρέπει όμως να γίνουν και μερικά πράγματα ακόμα», συνεχίζει.
«Στα audiobooks χρειαζόμαστε περιεχόμενο και πλατφόρμες. Στα e-books χρειαζόμαστε επίσης μια αξιόπιστη πλατφόρμα, μια συνέπεια από τους εκδότες στην κυκλοφορία τίτλων και βέβαια εξειδικευμένες συσκευές ανάγνωσης. Το Kindle δεν είναι άμεσα προσβάσιμο και δεν διαθέτει ελληνικά e-books. Δεν ελπίζω πάντως πολύ στην Amazon. Θεωρώ ότι πρέπει να φτιαχτεί μια αξιόπιστη πλατφόρμα στην Ελλάδα».