Πολλές φορές ο καλύτερος τρόπος να διδάξεις τα παιδιά είναι με μια δραστηριότητα που αγαπούν. Με την έννοια αυτή, ο κινηματογράφος είναι ένα εξαιρετικό μέσο να μιλήσεις ακόμα και για σύνθετα περιβαλλοντικά ζητήματα, με διαφορετικό τρόπο βέβαια σε κάθε ηλικία. Επιπλέον, τα σημερινά παιδιά γνωρίζουν πολύ περισσότερα για τα περιβαλλοντικά προβλήματα και, όπως μας έδειξε το παράδειγμα της Γκρέτα Τούνμπεργκ, κάποιες φορές βρίσκονται ακόμα και στην πρωτοπορία.
Αυτή είναι μάλλον και η αιτία που το φετινό 4ο Παιδικό και Εφηβικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου, που πραγματοποιείται από τις 13 έως τις 21 Νοεμβρίου στην Αθήνα, αφιερώνει δύο ενότητες (μία για παιδιά άνω των 8 ετών και μία για εφήβους άνω των 13 ετών) στις προβολές του. Τα εκφραστικά μέσα είναι πολλά: animation, σύνθεση κινούμενης εικόνας και σχεδίου, «κλασική» αφήγηση ντοκιμαντέρ, ακόμα και το μουσικό βιντεοκλίπ. Η διαφορά των ταινιών που θα προβληθούν στο φεστιβάλ με άλλες, πολύ γνωστές παιδικές κινηματογραφικές ταινίες με περιβαλλοντικά μηνύματα (λ.χ. «Ο καιρός των παγετώνων», «Wall-E») είναι ότι με μια φιλική προς το παιδί ή τον έφηβο «γλώσσα» θέτουν τα ζητήματα ευθέως και όχι έμμεσα και σε λιγότερο χρόνο (είναι όλες μικρού μήκους, από 4 έως 20 λεπτά). Να σημειωθεί ότι, όπως και σε όλο το φεστιβάλ, οι ταινίες είναι παραγωγής 2020-21.
«Οι κινηματογραφικές ταινίες βοηθούν να ξεκινήσει μια συζήτηση στο σπίτι ή στο σχολείο», εξηγεί η διευθύντρια Καλλιόπη Παπαχαραλάμπους.
Η προσέγγιση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, στη φινλανδική ταινία «Η μεγάλη πλημμύρα», δύο παιδάκια, ο Πάα και ο Νιφ, βρίσκονται ύστερα από μια μεγάλη νεροποντή στη σκεπή του σπιτιού του πρώτου, να πλέουν στο ποτάμι και μετά στον ωκεανό. Κατά τη διάρκεια της περιπέτειάς τους θα διαπιστώσουν πόσο πολλά σκουπίδια υπάρχουν στη νερό –και θα γλιτώσουν τη ζωή τους επειδή ενστικτωδώς τα μάζευαν– και έπειτα από πολλές ανατροπές θα καταλήξουν σε ένα νησί από σκουπίδια, από όπου κάποιος θα τους μεταφέρει πίσω με ασφάλεια στην οικογένειά τους (και θα οργανώσουν μια μεγάλη γιορτή, αλλά χωρίς πλαστικά πιάτα και μαχαιροπίρουνα).
Στην ταινία «Απλώς ένα παιδί», 20 σκηνοθέτες κινουμένων σχεδίων δίνουν ζωή στην ομιλία της 12χρονης τότε Severn Suzuki στη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ρίο το 1992 – κάτι που ο θεατής δεν καταλαβαίνει παρά μόνο στο ανατρεπτικό κλείσιμο της ταινίας. Η συγκινητική ταινία «Τα παιδιά της βυθιζόμενης νήσου» παρακολουθεί τη ζωή δύο εφήβων στη μικρή κοινότητα Ιλ ντε Ζαν Σαρλ της Λουιζιάνα. Οι δύο έφηβοι και οι δικοί τους περιγράφουν το δέσιμο με την περιοχή τους, την οποία σύντομα θα πρέπει να αποχωριστούν, αφού η κοινότητά τους θα γίνει η πρώτη στις ΗΠΑ που θα μετακινηθεί ολόκληρη με κρατική αρωγή λόγω πλημμυρών. «Ξεκινήσαμε τα τελευταία δύο χρόνια την περιβαλλοντική ενότητα με την πρόθεση να παρουσιάσουμε το πρόβλημα της κλιματικής κρίσης χωρίς διδακτισμό», εξηγεί η Καλλιόπη Παπαχαραλάμπους, διευθύντρια του φεστιβάλ. «Η πρόθεσή μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε και τα δικά μας παιδιά, παρουσιάζοντας άλλα παιδιά που είτε βιώνουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, ή θεωρούν καθήκον τους να αναλάβουν δράση. Οι κινηματογραφικές ταινίες βοηθούν να ξεκινήσει μια συζήτηση στο σπίτι ή στο σχολείο, καθώς πολλά από τα ζητήματα που θίγονται είναι άγνωστα για τα παιδιά. Νομίζω ότι οι πυρκαγιές του καλοκαιριού κάνουν ακόμα πιο επίκαιρο το ζήτημα». Το 4ο Παιδικό και Εφηβικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου πραγματοποιείται δύο Σαββατοκύριακα, στις 13-14 και 20-21 Νοεμβρίου, σε πέντε αίθουσες. Οι ταινίες της περιβαλλοντικής ενότητας για τα παιδιά άνω των 13 ετών θα προβληθούν αυτό το Σάββατο στις 11.30 το πρωί στον Δαναό 2 και οι ταινίες για παιδιά άνω των 8 ετών την τελευταία Κυριακή του φεστιβάλ στις 7.40 μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής. Ολόκληρο το πρόγραμμα του φεστιβάλ στη διεύθυνση athicff.com.