Τα αυγά του Καρλ Φαμπερζέ καιτο δίκτυο Λονδίνου – Πετρούπολης
Ενας κόσμος ταριχευμένος στη χλιδή της μπελ επόκ ζωντανεύει σε μια έκθεση, μνημειακής φιλοδοξίας, στο Μουσείο Βικτόρια και Αλμπερτ του Λονδίνου. Είναι η μεγαλύτερη συγκέντρωση των περίφημων αυγών του οίκου Φαμπερζέ σε μια αισθητική φαντασμαγορία, αλλά με πολλές ευανάγνωστες παραμέτρους για τα δίκτυα του διεθνούς πλούτου γύρω στο 1900. Τα αυγά Φαμπερζέ θεωρούνται αντικείμενα θαυμασμού για την τεχνική της κατασκευής τους, την επινοητικότητα της θεματολογίας τους και την πολυτέλεια του συνόλου. Ηταν και παραμένουν σύμβολα πλούτου, υψηλής αισθητικής και ισχύος, κοινωνικής και οικονομικής. Η έκθεση στο Βικτόρια και Αλμπερτ ρίχνει νέο φως στην αυλή των Ρομανόφ στη Ρωσία και στις διασυνδέσεις της με τη συγγενή βασιλική οικογένεια της Αγγλίας. Ταυτόχρονα είναι μια προθήκη για να κατανοήσει κανείς τις διαδρομές του κεφαλαίου σε εκείνα τα παγκοσμιοποιημένα δίκτυα, τον ρόλο της Πετρούπολης, του Λονδίνου και των Παρισίων, την πομπώδη συχνά αισθητική της διεθνούς ανώτερης τάξης, τα πρότυπα και τις δυνατότητες. Κεντρική θέση έχει η προσωπικότητα του Καρλ Φαμπερζέ (1846-1920), του γερμανικής καταγωγής Ρώσου χρυσοχόου, που με την εξαιρετική αντίληψη και ικανότητα που διέθετε επινόησε επί της ουσίας έναν αυθύπαρκτο κόσμο, που επηρέασε τη διεθνή υψηλή κοινωνία της μπελ επόκ, όρισε ένα νέο τύπο διακοσμητικής τέχνης και γέννησε μια συλλεκτική μανία (για λίγους) που διαρκεί έως σήμερα.
Η έκθεση τονίζει επίσης, για πρώτη φορά όπως αναφέρεται, τον ρόλο του Λονδίνου στους δρόμους του διεθνούς πλούτου. Ο Φαμπερζέ όταν αποφασίζει πλέον να ιδρύσει ένα κατάστημα εκτός Ρωσικής Αυτοκρατορίας για να εξυπηρετεί τη διεθνή πελατεία του, επιλέγει το Λονδίνο. Για δύο λόγους: πρώτον, γιατί το 1903 το Λονδίνο ήταν η οικονομική πρωτεύουσα του κόσμου και, δεύτερον, λόγω των στενών δεσμών ανάμεσα στις δυναστείες της Ρωσικής και της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Ο βασιλιάς Εδουάρδος και η βασίλισσα Αλεξάνδρα ήταν γνωστοί συλλέκτες των αυγών του οίκου Φαμπερζέ, όπως συλλέκτες ήταν πλήθος αριστοκρατών όλων των βαθμίδων, επιχειρηματιών, νεόπλουτων, κληρονόμων, ανερχόμενων μεγαλοαστών και εκπροσώπων του παλαιού πλούτου. Τα αυγά Φαμπερζέ συνδέονταν επίσης με σχεδιαστές και δημιουργούς υψηλής επίδοσης όπως και με τη μικροτεχνία στο ανώτατο δυνατόν επίπεδο. Ηταν ένα κράμα «χειρουργικής» διακοσμητικής τέχνης και ματαιόδοξου κοινωνικού ανταγωνισμού και επίδειξης. Περίφημα και γνωστά είναι τα πασχαλινά αυγά Φαμπερζέ, αλλά πέραν αυτών υπάρχει μια ευρύτατη θεματολογία. Η γεωπολιτική ανάγνωση της ανόδου και της πτώσης της αισθητικής Φαμπερζέ έχει και αυτή τη σημασία της, καθώς συμβολίζεται το κύκνειο άσμα μιας υπερβολικής εξωστρέφειας του πλούτου και της επίδειξης λίγο πριν καταρρεύσουν όλα με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Οκτωβριανή Επανάσταση.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Τι διάβαζαν τον Μεσαίωνα
Παράθυρο στη γνώση είναι οι ελκυστικές, ψηφιακές εκθέσεις του ιστότοπου της Europeana, που ανανεώνονται συχνά. Μία από τις εκθέσεις της εποχής έχει θέμα την τέχνη (και τη συνήθεια) της ανάγνωσης στους μεσαιωνικούς χρόνους. Διαρθρωμένη σε κεφάλαια, η έκθεση έχει σύντομα, εύληπτα κείμενα στα αγγλικά γραμμένα από ιστορικούς, και αποσκοπεί στο να αμφισβητήσει τη στερεότυπη άποψη περί θεοκρατικών σκοτεινών χρόνων. Η εικονογράφηση είναι, επίσης, σπουδαία.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
Ανδρας του 1840
Εξαιρετική επίδοση σημείωσε στις ΗΠΑ η πώληση συλλογής φωτογραφιών του 19ου αιώνα έναντι 300.000 δολαρίων από τον οίκο Hindman Auctions. Ανάμεσα στις φωτογραφίες συγκαταλέγεται και η εικονιζόμενη δαγκεροτυπία του 1840, που θεωρείται ότι είναι ένα από τα παλαιότερα φωτογραφικά πορτρέτα που έχουν εντοπιστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εικονίζεται ο Χένρι Φιτζ τζούνιορ (1808-1863) και η εντύπωση του προφίλ του άντρα έχει κάτι απροσδιόριστα μοντέρνο.
ΠΑΡΙΣΙ
Σινιάκ, ο συλλέκτης
Ο Πολ Σινιάκ (1863-1935) δεν ήταν μόνο νεοϊμπρεσιονιστής ζωγράφος και ένας από τους εισηγητές του πουαντιγισμού, αλλά και παθιασμένος συλλέκτης έργων τέχνης. Η συλλογή του παρουσιάζεται στο μουσείο Ορσέ, στο Παρίσι, υπό τον τίτλο «Σινιάκ, ο συλλέκτης». Εργα και σχέδια όλων των μεγάλων των αρχών του εικοστού αιώνα απαρτίζουν αυτήν την ιδιαίτερη συλλογή, που ιστορεί παράλληλα την εξέλιξη της τέχνης μέσα από ένα παρισινό παρατηρητήριο του 1900.
ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ
Ντέμιαν Χερστ
Με τη νέα του έκθεση στην Απω Ανατολή, στη White Cube του Χονγκ Κονγκ, ο Ντέμιαν Χερστ δηλώνει παρών και ακούραστος. Θα εκθέσει ακόμη και τμήματα της πολυσυζητημένης εγκατάστασής του στη Βενετία, το 2017, όπως και παλαιά και νέα έργα, ως μια επίδειξη ισχύος καθώς απλώνεται διεθνώς. Στο Λονδίνο έχει τη δική του γκαλερί (Νιούπορτ Στριτ Γκάλερι) και στο Παρίσι εκθέτει στο Ιδρυμα Καρτιέ, αφού έκλεισε η έκθεση στη Ρώμη, στην Μποργκέζε.
ΣΑΝ ΝΤΙΕΓΚΟ
Σταθμοί της φωτογραφίας
Το Μουσείο Τέχνης του Σαν Ντιέγκο παρουσιάζει πάνω από 100 έργα φωτογραφίας από τη συλλογή Γκάρνερ (Καμ και Γουάντα Γκάρνερ) έως τις 20 Φεβρουαρίου.
Είναι μια αναδρομή στην ιστορία της φωτογραφίας, καθώς η συλλογή Γκάρνερ είναι πολυσυλλεκτική και διατρέχει μια ιστορική πορεία από τον 19ο αιώνα έως τα πρόσφατα χρόνια. Στη φωτογραφία, έργο του Αμερικανού φωτογράφου Φρανκ Γιουτζίν (1865-1936) από το 1900.