Δύο ομότεχνοι σε ένα σπίτι. «Εργάζεστε στο ίδιο εργαστήριο;» ρωτάμε τη ζωγράφο Αννα Μαρία Τσακάλη, σύζυγο του επίσης ζωγράφου Εδουάρδου Σακαγιάν. «Ποτέ», απαντάει. «Είμαστε πάντοτε σε διαφορετικό χώρο, κι ενίοτε σε διαφορετικό όροφο».
Τους βρήκαμε στο Παρίσι, στο σπίτι τους, όπου έχουν επιστρέψει πλέον, μετά τα εγκαίνια της κοινής τους έκθεσης στη Θεσσαλονίκη. Στην τηλεφωνική μας συνομιλία με την κ. Τσακάλη, από το βάθος του δωματίου, ο Εδουάρδος Σακαγιάν συμπληρώνει κάποιες φράσεις, προσθέτοντας ό,τι εκείνη ξεχνάει, ενώ παράλληλα δίνει πληροφορίες για τη δική του δουλειά. Προφανώς, μολονότι οι δυο τους ποτέ δεν εργάζονται στο ίδιο δωμάτιο, ο καθένας τους ξέρει πολύ καλά τα μυστικά της τέχνης του άλλου. «Είναι σχεδόν φυσικό να εκθέσουμε μαζί», λέει η κ. Τσακάλη, «θαυμάζω κι αγαπώ πολύ το έργο του Εδουάρδου. Κι είναι επίσης μεγάλη μας τιμή να βρισκόμαστε αυτήν την εποχή στο Τελλόγλειο, εκεί όπου φιλοξενείται η μεγάλη έκθεση για τον Γιαννούλη Χαλεπά».
Η απόφαση του Τελλογλείου Ιδρύματος να παρουσιάζει στο κοινό το έργο ζευγαριών καλλιτεχνών –έχουν προηγηθεί ο Πάρις Πρέκας με τη Μερόπη Στεφανάτου-Πρέκα και λίγο αργότερα ο Αγγελος Βλάσσης με τη Μαρία Ζιάκα– έφερε αυτούς τους δύο άξιους δημιουργούς της εικαστικής γενιάς του ’80 στη Θεσσαλονίκη. Είναι καλλιτέχνες με διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, οι οποίοι στην πρώτη ματιά μοιάζει να εργάζονται με ένα εκ διαμέτρου αντίθετο εικαστικό ιδίωμα στον χώρο της ζωγραφικής: οι δικοί του πίνακες είναι ανθρωποκεντρικοί, οι δικοί της έχουν τη φύση στο επίκεντρο.
«Αντιμετωπίζω τη φύση ως ένα άλλο σώμα. Μέσω αυτής μιλάω για τον έρωτα, τη γέννηση, την αντίσταση, την ομορφιά», λέει η κ. Τσακάλη.
«Κι όμως, στη ζωγραφική μου υπάρχει ο άνθρωπος: Ζωγραφίζω το ανθρώπινο βλέμμα», εξηγεί η κ. Τσακάλη. «Για τον Εδουάρδο το οργανικό στοιχείο της σύνθεσης είναι το ανθρώπινο πρόσωπο, για μένα είναι το πρόσωπο της φύσης. Δεν με ενδιαφέρει ο νατουραλισμός και θα ήθελα να ξεπεραστεί το ταμπού της διακοσμητικότητας. Στην πραγματικότητα τα φυτά και τα λουλούδια είναι ο δικός μου τρόπος για να μιλήσω για τη ζωή. Αντιμετωπίζω τη φύση ως ένα άλλο σώμα. Μέσω αυτής μιλάω για τον έρωτα, τη γέννηση, την αντίσταση, την ομορφιά, τη ζωτικότητα, την ενέργεια, την αγωνία, τη φθορά. Αυτά είναι μαθήματα ζωής, δημιουργούν τον κύκλο της ύπαρξης».
Η παρούσα έκθεση δίνει λοιπόν την ευκαιρία στην κ. Τσακάλη να δείξει στο ελληνικό κοινό το αποτύπωμα που άφησαν στο έργο της 15 χρόνια ζωγραφικής. Από το 2008 έως σήμερα έχει κάνει 4 ατομικές εκθέσεις στο Παρίσι, και τώρα ήρθε η ώρα να δούμε στη Θεσσαλονίκη αναδρομικά την εξέλιξη της δουλειάς της. Ετσι, στον δεύτερο όροφο του ιδρύματος φιλοξενούνται οι «Μυστικοί κήποι», μια ενότητα που περιλαμβάνει 23 πίνακες, ενώ στον πρώτο όροφο εκτίθενται 5 ακόμη έργα.
Ωστόσο ο συγκεκριμένος χώρος είναι αφιερωμένος στη ζωγραφική του Εδουάρδου Σακαγιάν, και έχει τίτλο «Θεατές, κοινό, άσπρος καβαλάρης, όχλος και κοπάδι». Οι σχηματοποιημένες μορφές αποδίδονται χωρίς περιττές λεπτομέρειες –αφαιρετικά– σε καθημερινές σκηνές, που παραπέμπουν στις αστικές κοινωνίες, στις οποίες τα πρόσωπα ζουν και ενεργούν. Ο χώρος είναι αναγνωρίσιμος και ταυτόχρονα μη υπαρκτός, φανταστικός, καθώς «οι σύγχρονες μεγαλουπόλεις με τον εκμοντερνισμό τους συχνά μοιάζουν μεταξύ τους και χάνουν την ιδιαιτερότητά τους», όπως λέει ο ζωγράφος. Οι θεατές λειτουργούν ως είδωλα της πραγματικότητας, την οποία καθένας τους καλείται να αποκωδικοποιήσει με γνώμονα τόσο τη συλλογική όσο και την ατομική εμπειρία.
Διάρκεια έκθεσης έως τις 17 Απριλίου.
