Το διαπιστώνει κανείς ακόμη και από τις πρώτες φωτογραφίες της όπερας «Οθέλλος» του Βέρντι που παρουσιάζεται στην Εθνική Λυρική Σκηνή: ο Ρόμπερτ Ουίλσον, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τους φωτισμούς της παραγωγής, δημιουργεί εικόνες που παροτρύνουν το βλέμμα να μη βιαστεί, αλλά να αφεθεί στην αισθητική αρτιότητά τους και στο υψηλό συναισθηματικό φορτίο τους. Καθόλου παράξενο αν μιλάμε για έναν πολυδιάστατο δημιουργό, του οποίου πίνακες και γλυπτά έχουν παρουσιαστεί σε εκατοντάδες εκθέσεις (αλλά και τιμηθεί με βραβεία όπως ο Χρυσός Λέοντας της Μπιενάλε της Βενετίας) και που οι παραστάσεις του έκαναν τους New York Times να μιλήσουν για τον εξέχοντα καλλιτέχνη της θεατρικής πρωτοπορίας στην Αμερική «ή και στον κόσμο».
Ο «Οθέλλος», μια συμπαραγωγή της Λυρικής με το Φεστιβάλ του Μπάντεν-Μπάντεν, θα ανεβεί στις 23 και 27 Φεβρουαρίου και στις 2, 5 και 8 Μαρτίου – τα εισιτήρια έχουν εξαντληθεί, όμως λόγω αυξημένης ζήτησης ενδέχεται να προστεθούν δύο επιπλέον παραστάσεις. Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο Στάθης Σούλης, ενώ πρωταγωνιστούν ο τενόρος Αλεξάντρς Αντονένκο στον ομώνυμο ρόλο, η υψίφωνος Τσέλια Κοστέα σε εκείνον της Δυσδαιμόνας και ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος ως Ιάγος. Η όπερα βασίζεται στο ομότιτλο σαιξπηρικό αριστούργημα που ο Βέρντι προτιμούσε για την ξεκάθαρη υπόθεσή του: ο Ιάγος, σημαιοφόρος του Οθέλλου, του Μαυριτανού κυβερνήτη της Κύπρου, τον μισεί γιατί τον αγνόησε και προήγαγε τον Κάσσιο· μηχανορραφεί για να πείσει τον Οθέλλο ότι η σύζυγός του, Δυσδαιμόνα, τον απατά· τυφλωμένος από ζήλια, ο Οθέλλος στραγγαλίζει τη Δυσδαιμόνα, αλλά η πλεκτάνη αποκαλύπτεται και αυτοκτονεί.
«Είναι πρωτόγνωρο για έναν μονωδό, δεδομένου ότι ο Ουίλσον κάνει ένα φορμαλιστικό θέατρο, που στηρίζεται στην εικόνα, στα σκηνικά, στα φώτα».
Πώς είναι όμως να δουλεύει κάποιος με τον Ρόμπερτ Ουίλσον; «Πολύ δύσκολο», αποκρίνεται ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος και περιγράφει μια συνθήκη που και άλλοι ομότεχνοί του έχουν βιώσει στο παρελθόν: «Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον και πρωτόγνωρο για έναν μονωδό, δεδομένου ότι ο Ουίλσον κάνει ένα φορμαλιστικό θέατρο, που στηρίζεται στην εικόνα, στα σκηνικά, στα φώτα, και που ζητάει από τον καλλιτέχνη να δείξει μια συγκεκριμένη σκηνική συμπεριφορά, η οποία κυμαίνεται μεταξύ ακινησίας και συγκεκριμένων στάσεων. Σε ένα φορμαλιστικό θέατρο όμως, στο γιαπωνέζικο λόγου χάρη, οι άνθρωποι εξοικειώνονται με τέτοιες φόρμες, έπειτα από μήνες, χρόνια άσκησης. Ο τραγουδιστής της όπερας δεν έχει αυτή τη χρονική άνεση και τη σωματική εμπειρία. Οταν καλούμαστε να τραγουδήσουμε –όπου τραγουδάω σημαίνει ότι πάλλεται όλο μου το σώμα, και ο κάθε τραγουδιστής έχει βρει τη στάση σώματος που διευκολύνει το τραγούδι του– μπαίνοντας σε συγκεκριμένα καλούπια, όταν σκεπτόμαστε, εκτός από το φραζάρισμα ή αυτό που θέλει ο Βέρντι, το αν θα έχουμε πέντε ή οκτώ εκατοστά το πόδι μπροστά και το χέρι πιο δεξιά –μιλώ για τέτοια λεπτομέρεια–, τότε πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία, που ιδανικά όμως θα χρειαζόταν ένα δίμηνο ή τρίμηνο εξάσκησης. Ωστε να υπάρξουμε και εμείς ως ζωντανοί καλλιτέχνες, να το ενσωματώσουμε όλο αυτό και να ενσωματωθούμε από αυτό».
Και πώς προσεγγίζει τον Ιάγο; «Υπάρχουν δύο δυνατότητες προσέγγισης, που συνδέονται», καταλήγει ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος. «Είτε θα τον δεις σαν άνθρωπο-έρμαιο του πάθους της ζήλιας, που έχει την ευφυΐα να γνωρίσει την ανθρώπινη φύση –γιατί σταλάζοντας το ίδιο δηλητήριο στον Οθέλλο ξέρει πολύ καλά πότε θα έχει αποτέλεσμα– είτε θα τον δεις σαν το ίδιο το πνεύμα του κακού που ενσαρκώνεται. Το βρίσκω πιο συναρπαστική διαδρομή: πώς το κακό γνωρίζει τις ανθρώπινες αδυναμίες, ώστε να στήσει το δίχτυ του και να κατακρημνίσει τον Οθέλλο, θυσιάζοντας την απόλυτα αθώα και ουδέτερη Δυσδαιμόνα. Στο ανέβασμα του Ρόμπερτ Ουίλσον έχει ενδιαφέρον ότι όλοι είμαστε ντυμένοι στα μαύρα, εκτός από εκείνη».