Aπό την ώρα που το 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξήχθη εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, ο νικητής του Χρυσού Αλέξανδρου ήταν περίπου… δεδομένος. Ευτυχώς το «Σπίτι από θραύσματα» του Δανού Σάιμον Λέρεγκ Βίλμοντ, το οποίο μιλάει για τη ζωή των παιδιών στην (εδώ και χρόνια) εμπόλεμη ζώνη του Ντονμπάς, εκτός από τρομερά επίκαιρο είναι και ένα εξαιρετικό φιλμ. Στην τελετή απονομής, που έριξε την αυλαία του Φεστιβάλ το βράδυ της Κυριακής, το κλίμα ήταν ούτως ή άλλως συγκινησιακά φορτισμένο, ωστόσο η τελική βράβευση ήρθε να συνοψίσει ένα δεκαήμερο, το οποίο κατά τους ίδιους τους διοργανωτές έδωσε ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Κάτι παρόμοιο δήλωσε, έστω εξ αποστάσεως, και ο μεγάλος νικητής, ο οποίος μάλιστα έκανε το «repeat» στη Θεσσαλονίκη μετά τη νίκη του και το 2018 με «Το μακρινό γάβγισμα των σκυλιών»: «Για εμένα, είναι σαν να άναψε ένα φως μέσα στο σκοτάδι που ζούμε. Ανυπομονώ να μοιραστώ τα νέα αυτά με τους προσωπικούς μου ήρωες, Σάσα, Ιβάν, Κόλια, Μαργαρίτα και Ολγκα. Είναι, επίσης, πολύ σημαντικό για εμένα να στείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην ομάδα πίσω από την ταινία, τους Ασάτ, Αλίνα, Ντάλια, Μίκα, που είναι ακόμη στην Ουκρανία. Η ταινία αυτή δεν θα γινόταν δίχως αυτούς και ελπίζω η Ρωσία να σταματήσει αυτόν τον σκληρό και άσκοπο πόλεμο σύντομα, ώστε να μπορέσω να πάω εκεί και να γιορτάσω μαζί τους όπως πρέπει».
Από εκεί και έπειτα είχαμε πολλά ακόμα βραβεία με πρώτο το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής, το οποίο πήγε στο «Νεαρός Πλάτων» των Νεάσα Νι Χίαναν και Ντέκλαν ΜακΓκραθ, «μια ταινία που δεν μπορεί παρά να μας ξυπνήσει την ελπίδα για τις επόμενες γενιές και την ικανότητά τους να κάνουν τον κόσμο μας πιο όμορφο», όπως επισήμανε ο σκηνοθέτης και μέλος της επιτροπής, Αλεξάντρ Ο. Φιλίπ.
Επόμενο διαγωνιστικό τμήμα ήταν το Newcomers με το πρώτο βραβείο να πηγαίνει στη «Γη από χρυσάφι», μια εναλλακτική ιστορία μετανάστευσης από την Ινκα Ακτέ. Από την άλλη η «Νύφη» των Σαμίρα Γκουαντανιουόλο και Τιτσιάνο Ντόρια επικράτησε στην ενότητα Film Forward. Γενικώς συμπεραίνουμε πως οι φετινές βραβεύσεις στη Θεσσαλονίκη απηχούν και τις μεγάλες θεματικές των ταινιών του Φεστιβάλ: το μεταναστευτικό κύμα, την πατριαρχική καταπίεση, την κλιματική κρίση.