Οταν η Μαρία Κουτσομάλλη-Mορώ, υπεύθυνη συλλογής Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή και επιμελήτρια της έκθεσης «Πλάθοντας το άυλο», ανέφερε ότι η αναδρομική έκθεση της εικαστικού Αλεξάνδρας Αθανασιάδη καλύπτει περίπου πενήντα χρόνια δουλειάς, θεωρήσαμε ότι μπερδεύτηκε εν τη ρύμη του λόγου της. Και όμως…
«Αρχισα να ζωγραφίζω καθισμένη δίπλα στον πατέρα μου –σ.σ. τον επιχειρηματία Αλέξανδρο Αθανασιάδη-Μποδοσάκη– που ήταν ερασιτέχνης ζωγράφος, από πολύ μικρή ηλικία. Οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια μου, ένα άδειο κουτί, κάποιο άχρηστο αντικείμενο, το μεταμόρφωνα σε κάτι άλλο. Επίσης σχεδίαζα. Οντως ξεκίνησα να δημιουργώ εδώ και πολλές δεκαετίες», εξηγεί η κ. Αθανασιάδη στην «Κ» και προσθέτει ότι στην έκθεση που φέτος θα δούμε στο Μουσείο της Ανδρου, το πρώτο κατά χρονολογική σειρά έργο που παρουσιάζεται είναι από την εποχή που ήταν περίπου 15 ετών. Σήμερα, στα 61 της χρόνια, η κ. Αθανασιάδη διαθέτει εκτός από μια στέρεη καλλιτεχνική παιδεία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στο Κολούμπια, μακρά πορεία στην τέχνη της. Εχει αναδειχθεί από σειρά ατομικών και ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και διαθέτει ποικιλία εκφραστικών μέσων – αρχικά ασχολήθηκε με τη σκηνογραφία και στην πορεία στράφηκε στη γλυπτική.
Πέντε δεκαετίες δημιουργίας
Ετσι, στη μεγάλη έκθεση που διοργανώνει αυτό το καλοκαίρι το Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή (3/7- 2/10) ο επισκέπτης θα περιηγηθεί σε σχεδόν πέντε δεκαετίες δημιουργίας και θα ανακαλύψει τις πολλαπλές πτυχές της πορείας της Αθανασιάδη, από τα πρώιμα παιδικά έργα της έως σήμερα. «Τη θαυμάζω», σχολίασε ο Κυριάκος Κουτσομάλλης, διευθυντής του ιδρύματος, «για την οξυμένη φαντασία της, για τον τρόπο με τον οποίο επινοεί και ανασυνθέτει τα φαινομενικά άχρηστα υλικά, για τον τρόπο που επεξεργάζεται τη θνήσκουσα ύλη». Η έκθεση θα μας ταξιδέψει πρώτα στο εργαστήριο της καλλιτέχνιδος, στο οποίο δημιουργεί εδώ και τριάντα χρόνια. Σε αυτόν τον χώρο πλάθει, σχεδιάζει, ζωγραφίζει, φωτογραφίζει, φυλάσσοντας προσεκτικά διάσπαρτα θραύσματα από ξύλο, μέταλλο και χαρτί, που μετουσιώνονται σε έργα τέχνης.
«Οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια μου, ένα άδειο κουτί, κάποιο άχρηστο αντικείμενο, το μεταμόρφωνα σε κάτι άλλο», αναφέρει η καλλιτέχνις.
«Σταθείτε στα κενά, στις λεπτομέρειες, στο ανείπωτο», μας προτρέπει η κυρία Κουτσομάλλη-Μορώ μιλώντας για την εκθεσιακή αφήγηση, που από το εργαστήριο μάς μεταφέρει στις ακροθαλασσιές όπου συχνά η εικαστικός αναζητά τα υλικά της, για να φτάσει μέσω ενός αφιερώματος στην ποίηση του Καβάφη –έναν κόσμο ηδονικό– στα πιο γνωστά έργα της καλλιτέχνιδος: τα άλογα και τους θώρακες. Αυτή η ενότητα αποτελεί τον κεντρικό άξονα της τέχνης της Αθανασιάδη: το ανθρώπινο σώμα. Γυναικείες και ανδρικές φιγούρες, από ξύλο, μέταλλο και χαρτί, εμπνευσμένες από τη μυθολογία, την ίδια, τον πατέρα της ή τον σύζυγό της, συνυπάρχουν σε αυτόν τον χώρο, εκφράζοντας όλες τις πλευρές, ακόμη και τις πιο σκοτεινές, του έργου της.
Εντυπωσιακή συνέχεια
Μιλώντας για όσα το Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή προγραμματίζει για τα προσεχή δύο χρόνια, δεν μπορούμε παρά να μη σκεφτούμε ότι λίγα μουσεία στη χώρα έχουν τη δυνατότητα να προαναγγείλουν εκθέσεις με τέτοιο διεθνές αντίκρισμα. Οπως χαρακτηριστικά σχολίασε ο κ. Κουτσομάλλης, ο πλούτος της συλλογής Γουλανδρή δίνει τη δυνατότητα στο μουσείο να διαπραγματευθεί με μεγάλους διεθνείς οργανισμούς εξασφαλίζοντας εξαιρετικά δάνεια.
Σε αυτό το πλαίσιο ήρθε η ώρα να δούμε τον χειμώνα του 2023 την έκθεση «Ο νεορεαλισμός ως πρωτοποριακό κίνημα», αφιέρωμα σε ένα από τα σημαντικότερα γαλλικά πρωτοποριακά κινήματα, που θα παρουσιάσει μεταξύ άλλων τις περίφημες μονοχρωμίες του Ιβ Κλάιν και τις αισθησιακές συνθέσεις της Νικί ντε Σεν Φαλ, ενώ τον χειμώνα του 2024, η έκθεση «Ο νεο-ιμπρεσιονισμός στα χρώματα της Μεσογείου» θα μας μυήσει στον χρωματικό λυρισμό του πουαντιγισμού, ο οποίος αναδεικνύει μοναδικά το μεσογειακό τοπίο.
Το καλοκαίρι του 2023 το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Ανδρο θα αποτίσει φόρο τιμής στον Χρόνη Μπότσογλου, τον άξιο ζωγράφο, γλύπτη, χαράκτη και δάσκαλο που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή, ενώ για τον προσεχή Σεπτέμβριο ανακοινώθηκε η έκθεση με τίτλο «Ο Φώτης Κόντογλου και η επιρροή του στους νεότερους». Στο πρώτο σκέλος της, ζητούμενο είναι η ανάδειξη της πολιτιστικής και πνευματικής προσφοράς του Φώτη Κόντογλου στο πεδίο των εικαστικών τεχνών και στα γράμματα κατά τον 20ό αιώνα, ενώ στο δεύτερο σκέλος επιδιώκεται η ανάδειξη των επιρροών που δέχθηκαν οι νεότεροι.
