Τη θυμάμαι σκυμμένη πάνω από μια πράσινη πολυκαιρισμένη λεκανίτσα στην αυλή, κάτω από την κληματαριά, πάντα με το μαντίλι δεμένο σφιχτά στο κεφάλι. Ζύμωνε με αργές, δυνατές κινήσεις, θαρρείς σκηνοθετημένες, ένα τελετουργικό απαράλλαχτο κάθε καλοκαίρι.
Η πρώτη μέρα των διακοπών ήταν ένα γευστικό καλωσόρισμα στα εγγόνια της. Ο δικός της τρόπος να δείξει τη χαρά και την αγάπη της. Ετοίμαζε από νωρίς το πρωί τα κατιμέρια, να έχει χρόνο η ζύμη να ξεκουραστεί, και το μεσημέρι, μετά το μπάνιο μας στη θάλασσα, να μπορεί να την ανοίξει και ν’ αρχίσει το τηγάνισμα στο καυτό ελαιόλαδο. Οταν τελείωνε, καθόταν αποκαμωμένη και μας παρακολουθούσε να τρώμε, με ένα χαμόγελο ικανοποίησης ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της.
Είτε με μέλι είτε με τυρί φέτα τριμμένο στο χοντρό μέρος του τρίφτη, για μένα αυτή ήταν η γεύση του καλοκαιριού, τα κατιμέρια της γιαγιάς. Εντάξει και οι κατακόκκινες ζουμερές ντομάτες από το μποστάνι, και τα πεπόνια, σπόρος παλιός, σκέτη γλύκα, κάθε φορά που αγοράζω πεπόνι και δεν… τρώγεται, θυμάμαι αυτή την αξεπέραστη γλύκα. Ναι, η γεύση είναι μνήμη. Και η μνήμη από τα παιδικά, ανέμελα καλοκαίρια έχει πλούσια, ανεπανάληπτη γεύση, όπως γράφουν συχνά οι κριτικοί εστιατορίων, «είναι πολυεπίπεδη, έχει βάθος, ένταση, διάρκεια».
Το καλοκαίρι ευνοεί τη νοσταλγία, πρέπει να γράψω κάπου εδώ, για να δικαιολογηθώ για το ταξίδι στο παρελθόν. Ισως πάλι να μην είναι νοσταλγία αλλά βαθύτερη ανάγκη. Παρακολουθούσα πριν από λίγες μέρες μια τηλεοπτική εκπομπή μαγειρικής, ανέμπνευστη και βαρετή, όπως οι περισσότερες εδώ που τα λέμε, όπου για την παρασκευή ενός πιάτου χρειαζόσουν καμιά εικοσαριά υλικά, χαμένος χρόνος και κόπος.
Σκεφτόμουν πόσο θα ήθελα σε ένα πιατάκι μια γευστική, ώριμη ντομάτα, λίγες ελιές, παξιμάδια ραντισμένα με ελαιόλαδο και λίγη κάππαρη. Η ελαφρότητα και η ανεμελιά των διακοπών, στο πιάτο. Ξανακερδισμένος χρόνος. Αυτό δεν είναι το νόημα των διακοπών; Η επαναφορά του χρόνου. Η δυνατότητα αποκατάστασης. Επιστροφή στο πάντα φιλόξενο και ασφαλές καταφύγιο της απλότητας.