«Ο πλούτος της Εθνικής Πινακοθήκης δεν είναι μόνον τα έργα της, είναι και οι άνθρωποί της. Θα ήθελα λοιπόν ο μόχθος, η αφοσίωση και η επιστημονική συγκρότησή τους να αναγνωρίζονται. Ενας από τους λόγους για τους οποίους επιδιώκω να μπούμε στα “παρασκήνια” της Εθνικής Πινακοθήκης, είναι για να αντιληφθεί το κοινό πόσο σύνθετη και εξειδικευμένη είναι η διαδικασία μιας έκθεσης, ακόμη και μιας νέας ανάρτησης», μας λέει η Συραγώ Τσιάρα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου.
Βρισκόμαστε στην Εθνική Γλυπτοθήκη στο Γουδί, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο όπου διενεργούνται οι εργασίες συντήρησης του ζωγραφικού έργου του Γάλλου Σαρλ Λουί Λουσιέν Μιλέρ με τίτλο «30ή Μαρτίου 1814». Πρόκειται για ένα έργο μνημειακών διαστάσεων –έχει ύψος περίπου τεσσεράμισι μέτρα και μήκος περίπου οκτώμισι μέτρα– το οποίο βρίσκεται σε αυτή τη μεγάλη αίθουσα με εξασφαλισμένες τις υποδομές και την τεχνογνωσία που χρειάζονται ώστε να αποκατασταθεί από τις φθορές του χρόνου αλλά και από ένα ατύχημα που του συνέβη πριν από δεκαετίες. Σκοπός της πολυμελούς ομάδας των ειδικών που εργάζονται εδώ είναι ο πίνακας να αναρτηθεί στο κεντρικό κτίριο της Πινακοθήκης, στον κενό, λευκό τοίχο που τον περιμένει.
Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια εργασία βγαίνει στο προσκήνιο, και η «Κ» παρακολουθεί αυτό το εργαστήριο ανοιχτής θέασης για το κοινό, μέχρι να απολαύσει στις αρχές του φθινοπώρου το έργο στην αίθουσα της Δυτικοευρωπαϊκής Τέχνης. «Μόνο αν οι άνθρωποι γνωρίσουν τα πολλαπλά επίπεδα της δραστηριότητάς μας και φωτιστούν οι διαφορετικές πτυχές της δράσης της Εθνικής Πινακοθήκης, θα εξοικειωθούν πραγματικά με το έργο μας και την ίδια την τέχνη», μας λέει η κ. Τσιάρα, η οποία υποστηρίζει θερμά την εξωστρέφεια του ιδρύματος. Αλλωστε, εδώ και αρκετούς μήνες έχει κάνει σαφή την επιθυμία της να μοιραστεί αυτή τη πιο ανοιχτή ματιά της με πολλούς. Η πολιτική της πλαισίωσης των περιοδικών εκθέσεων με διακαλλιτεχνικές δράσεις (θεατρικές και μουσικές συνεργασίες) έχει βρει ήδη τεράστια ανταπόκριση, και δημιουργεί αφορμές για ανανέωση και διεύρυνση του κοινού.
«Μόνο αν οι άνθρωποι γνωρίσουν τα πολλαπλά επίπεδα της δραστηριότητάς μας θα εξοικειωθούν με το έργο μας και την ίδια την τέχνη», λέει η Σ. Τσιάρα.
Η ξενάγηση για τους επισκέπτες στο εργαστήριο αρχίζει από τη διευθύντρια της Πινακοθήκης και στη συνέχεια λαμβάνει τον λόγο η Εφη Αγαθονίκου, προϊσταμένη Διεύθυνσης Συλλογών Μουσειολογικού και Καλλιτεχνικού Προγραμματισμού, δίνοντάς μας συνοπτικές πληροφορίες για τον πίνακα. Το έργο εκτέθηκε στην Παγκόσμια Εκθεση του Παρισιού το 1855 όπου διακρίθηκε με το πρώτο βραβείο. Απεικονίζεται μια ιστορική στιγμή, αφού στις 30 Μαρτίου 1814 ο λαός του Παρισιού, ενώ μέχρι εκείνη τη στιγμή θεωρούσε ότι τα στρατεύματα του Ναπολέοντα προχωρούσαν τροπαιοφόρα, ξαφνικά μαθαίνει ότι οι συμμαχικές δυνάμεις της Πρωσίας, της Αυστρίας και της Ρωσίας βρίσκονταν στα περίχωρα της γαλλικής πρωτεύουσας. Για να μην καταληφθεί η πόλη τους ξεσηκώθηκαν κι έτρεξαν να βοηθήσουν. Την επόμενη όμως ημέρα το Παρίσι έπεσε.
Σχολαστική δουλειά
Καθώς κινούμαστε γύρω από τον τεράστιο καμβά που έχει απλωθεί σε μια επιφάνεια από πολλά ενωμένα τραπέζια και τα μέλη της Διεύθυνσης Συντήρησης και Αποκατάστασης Εργων Τέχνης της ΕΠΜΑΣ εξηγούν τις εργασίες, τα πρόσωπα εκείνου του παρισινού Μάρτη –γυναικόπαιδα, τραυματίες πολέμου, γέροι, παιδιά– μοιάζουν να ζωντανεύουν. Στα τμήματα όπου το παλιό, κιτρινισμένο βερνίκι έχει αφαιρεθεί –μια σχολαστική δουλειά που γίνεται από τους συντηρητές στο χέρι, με ένα μικρό κομμάτι βαμβάκι εμποτισμένο με ειδικό διάλυμα– ο ουρανός πάνω από την Αψίδα του Σεν Ντενί λάμπει και πάλι γαλάζιος, το κόκκινο μαντίλι μιας κοπέλας αστράφτει στο φως όπως και τα χρυσά κουμπιά στη στολή ενός στρατιώτη. Το μεγάλο σκίσιμο έχει κολληθεί αλλά παραμένει εμφανές, το ίδιο και τα ραγίσματα των χρωμάτων που δημιουργήθηκαν όσο το έργο έμεινε στην αποθήκη τυλιγμένο σε ρολό.
Ο πίνακας δωρήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη από τον ομογενή Αιγυπτιώτη Αλέξανδρο Κιτροέφ το 1913, όταν ακόμη το ίδρυμα προσπαθούσε να συγκροτήσει τη συλλογή του. Εκτίθετο περίπου μέχρι το 1987 και από το 2010 αναζητείτο τρόπος για να αποκατασταθεί και να συντηρηθεί. Βρέθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Πρωτέας», το οποίο έχει στόχο να φέρει το ευρύ κοινό πιο κοντά στο έργο του συντηρητή και του ερευνητή έργων τέχνης και χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
