«Τα αναξιοποίητα αξιοθέατα, η ιστορία σε συνδυασμό με τις εκπληκτικές αντιθέσεις που βλέπει κανείς στην περιοχή: αυτή είναι η μαγεία των πολιτιστικών δράσεων στην περιφέρεια». Ο Βασίλης Καραμητσάνης, πρόεδρος του διεθνούς φεστιβάλ κινουμένων σχεδίων Animasyros, μιλά στην «Κ» για την εμπειρία δημιουργίας του Φεστιβάλ Αριστοναύτες, στον Δήμο Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης, εκεί όπου τα δύο τελευταία εικοσιτετράωρα, είναι στραμμένα όλα τα φώτα.
Εως τις 9 Ιουλίου, από το Ξυλόκαστρο μέχρι και το Δερβένι, στη δυτική πλευρά της Κορινθίας φιλοξενούνται μια σειρά από συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές, εικαστικές εκθέσεις, ποίηση, εκπαιδευτικά εργαστήρια και ανοιχτές συζητήσεις. Μια μεγάλη γιορτή με φόντο τις γνωστές και λιγότερο γνωστές φυσικές ομορφιές του προορισμού που βρίσκεται μια ανάσα από την Αθήνα.
Για αρκετούς, το φεστιβάλ ίσως να χαρακτηρίζεται ως μια μικρογραφία του Animasyros. Στην ουσία, «το Animasyros, που είναι “παιδί” της περιφέρειας και κατάφερε να διακριθεί στην Ελλάδα αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, τώρα μεταφέρει τις βασικές, θετικές πρακτικές και φυσικά την εμπειρία που έχει συσσωρεύσει – με κάποιες αλλαγές – για 16 ολόκληρα χρόνια, στο Ξυλόκαστρο», εξηγεί ο κ. Καραμητσάνης. «Καταλήξαμε σε ένα πολυθεματικό φεστιβάλ, ένα αυτοτελές γεγονός που να εκτείνεται αρκετά πέρα από το αντικείμενο των κινουμένων σχεδίων, στο οποίο είναι αποκλειστικά αφιερωμένο το Animasyros».
Η ιδέα, ωστόσο, προήλθε από τον δήμο που ενδιαφερόταν για μια συνεργασία με τους διοργανωτές του φεστιβάλ της Σύρου, στοχεύοντας στην εξέλιξη ή την προσαρμογή του στο Ξυλόκαστρο και το Δερβένι. Από το 2022, την πρώτη χρονιά που πραγματοποιήθηκε, αυτή η καλλιτεχνική γιορτή συγκεντρώνει συνεχώς ντόπιους αλλά και επισκέπτες της ευρύτερης περιοχής συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην πολιτιστική και τουριστική ανάπτυξη του τόπου, καθώς και τη διάδοση της ιστορίας του.
Τα στοιχεία που μαρτυρούν το παρελθόν, είναι εκεί. Οπως το όνομα «Αριστοναύτες» που προέρχεται από την ιστορία των ναυτών της αρχαίας Πελλήνης (σημερινό χωριό Ζούγρα), οι οποίοι ξεκίνησαν από το αρχαίο λιμάνι για την Τρωική εκστρατεία. Σε εκείνο το λιμάνι, γίνονταν και οι εμπορικές συναλλαγές.
Αρκεί μόνο μια ματιά στο πρόγραμμα που έχει διαμορφώσει η ομάδα διοργάνωσης για να κατανοήσουμε ότι αυτός ο θεσμός αναδεικνύει αρμονικά μέσα από την τέχνη, τον πολιτιστικό πλούτο, το ιστορικό υπόβαθρο και τη φύση των γύρω περιοχών. «Ο τόπος, λοιπόν, μας επέβαλε πράγματα που δεν θα είχαμε υλοποιήσει ποτέ στη Σύρο. Ενα από αυτά είναι το μεγαλύτερο φυσικό πευκόδασος στη χώρα, αυτό του Πευκιά που έχει κηρυχθεί από την πολιτεία ως προστατευόμενο φυσικό μνημείο. Πρόκειται για δύο και πλέον χιλιόμετρα λωρίδας πευκοδάσους πάνω στη θάλασσα, όπου εκεί υλοποιούμε μεγάλο μέρος των εκπαιδευτικών μας προγραμμάτων», λέει ο κ. Καραμητσάνης. Αλλες δράσεις πραγματοποιούνται στην Πλατεία Αγίου Βλασίου, τη Βίλα Σικελιανού στη Συκιά Ξυλοκάστρου, στο Κλειστό Θέατρο Αγγελος Σικελιανός, στην παραλία.
«Με το βλέμμα του θεατή»
Φέτος, οι συντελεστές καλούν το κοινό να απολαύσει από κοντά τις ιδιαιτερότητες που έχουν τα διαφορετικά σημεία των δράσεων. Ετσι προέκυψε η θεματική «με το βλέμμα του θεατή» ενισχύοντας τη βιωματική του εμπειρία και εξηγώντας τον τρόπο που αυτό αποτυπώνεται στην καλλιτεχνική δημιουργία. «Ενα από τα καλά της τέχνης είναι ότι λειτουργείς ως μαθητής, ως εκπαιδευόμενος και στην ενήλικη και υπερήλικη ζωή σου», λέει ο πρόεδρος του φεστιβάλ τονίζοντας την επιθυμία του η δεύτερη διοργάνωση «να πάει ακόμα καλύτερα όχι μόνο σε επίπεδο καλλιτεχνικού αποτελέσματος αλλά και σε επίπεδο υποδοχής από το γενικότερο κοινό».
Οσο για τη διαδικασία διοργάνωσης, ο κ. Καραμητσάνης κάνει λόγο για μια «εκπληκτική εμπειρία σε επίπεδο κατανόησης και υποδοχής των ιδεών μας από τη δημοτική αρχή και την τοπική κοινωνία, η τοπική κοινωνία του Ξυλοκάστρου ήταν σαν έτοιμη από καιρό». Ο ίδιος αναφέρει ότι από την πρώτη κιόλας χρονιά διεξαγωγής, υπάρχει υποστήριξη από τον τοπικό πολιτιστικό οργανισμό, τους ξενοδόχους, από μια σειρά ανθρώπων της εστίασης και γενικώς του τουρισμού, τον εμπορικό σύλλογο.
Και φυσικά, «όπως κάθε μικρότερο ή μεγαλύτερο φεστιβάλ, έτσι κι αυτό της περιφέρειας είναι ένας αγώνας δρόμου που έχει πολλά στοιχεία σπριντ και αυτά όχι μόνο το τελευταίο δεκαήμερο πριν την έναρξη. Υπάρχουν πάντα προθεσμίες και πολλά απρόοπτα».
Πολιτισμός στην περιφέρεια
Η ενασχόληση του κ. Καραμητσάνη με τα πολιτιστικά της ελληνικής περιφέρειας μετρά πολλά χρόνια και αυτό που βρίσκει πάντα ενδιαφέρον είναι «ότι γνωρίζει τις μικροκοινωνίες με έναν τρόπο που του θυμίζει την αγκαλιά που έχει βιώσει στη Σύρο».
Το Animasyros, που επιστρέφει τον Σεπτέμβριο στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, έχει κάνει δράσεις σε πολλά σημεία της Ελλάδας, όχι μόνο σε νησιά αλλά και σε μεγάλα αστικά κέντρα. Εξάλλου, «τo animation είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο για να πραγματευτούμε την ιστορία μας, να συζητήσουμε την ταυτότητά μας και να καταλάβουμε τους εαυτούς μας και τους γύρω μας».