Συνήθως ανυπομονούμε να δούμε κάποιους εξαιρετικούς ηθοποιούς σε μια καινούργια ταινία, ή μια τηλεοπτική σειρά. Κι αν ο αγαπημένος ερμηνευτής είναι παράλληλα αφηγητής audiobooks (ηχητικών/ακουστικών βιβλίων); Τότε στην απόλαυση μιας εξαιρετικής ιστορίας προστίθεται η φωνή μιας διασημότητας και η ιστορία απογειώνεται. Από την πολύ ωραία απόδοση του μυθιστορήματος «Ο μάγος του Οζ» από την Αν Χαθαγουέι έως τον «Μεγάλο Γκάτσυ» που διαβάζει ο Τζέικ Τζίλενχαλ ή το βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης «Η τάξη του χρόνου» του φυσικού Κάρλο Ροβέλι σε ανάγνωση του Μπένεκτικτ Κάμπερμπατς, η αμερικανική αγορά προσφέρει στους λάτρεις των audiobooks μια πληθώρα εξαιρετικών επιλογών.
Η ανάγνωση/ακρόαση βιβλίων διαθέτει παράδοση πολλών δεκαετιών στις ΗΠΑ και ευρύ κοινό. «Μόνο στην Αμερική η αγορά των audiobooks ανέρχεται στα 5,4 δισ. δολάρια, και εκτιμάται ότι σχεδόν θα εξαπλασιαστεί φθάνοντας το 2023 στα 35 δισ. δολάρια καταγράφοντας μέση ετήσια ανάπτυξη 26,3%. Στο μεταξύ, σε “ώριμες” αγορές, όπως αυτές της Σουηδίας, η διείσδυσή τους αγγίζει το 50% του συνολικού τζίρου του βιβλίου», λέει στην «Κ» ο Βασίλης Ζαρκαδούλας, ιδρυτής της πλατφόρμας Βookvoice που αποτελεί μία από τις πιο δυναμικές εταιρείες του κλάδου – με διετή λειτουργία διαθέτει ήδη πέντε ιδιόκτητα στούντιο ηχογράφησης και 700 κορυφαίους τίτλους προς διάθεση στο κοινό. Οπως αναφέρουν διεθνείς έρευνες, τα audiobooks είναι τo ταχύτερα αναπτυσσόμενο προϊόν στον εκδοτικό κλάδο και αναμένεται ότι θα αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη πίσω από την ανάπτυξη των εκδόσεων βιβλίων την επόμενη δεκαετία. Χάρη και στην εξέλιξη της τεχνολογίας, υπολογίζεται ότι στο τέλος του 2020 το 25% της αγοράς του βιβλίου θα υποστηρίζεται αμιγώς από πωλήσεις audiobooks.
Και στην Ελλάδα τι συμβαίνει; Κατ’ αρχήν έχουμε κι εδώ τις διασημότητες και τα best sellers μας: Το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα (εκδ. Κάκτος) σε αφήγηση του Αιμίλιου Χειλάκη, ο «Αλχημιστής» του Κοέλιο (εκδ. Λιβάνη) σε αφήγηση Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, η «Ασκητική» (εκδ. Διόπτρα) με αφηγητή τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, η «Μεταμόρφωση» του Κάφκα (εκδ. Πατάκη) με αφηγητή τον Σπύρο Παπαδόπουλο είναι κάποιες από τις εμπορικές επιτυχίες. Μόνον η Βookvoice διαθέτει 164 αφηγητές –πολλοί είναι καταξιωμένοι ηθοποιοί– και συνεργάζεται με 53 εκδοτικούς οίκους.
«Φαίνεται ότι το κοινό τους έχει μια δυναμική, καθώς αυξάνεται όσο αυξάνονται και οι διαθέσιμοι τίτλοι», λέει η Ελένη Παπαγεωργίου των εκδόσεων Μεταίχμιο.
«Οι συζητήσεις με τις πλατφόρμες ξεκίνησαν από το 2020, αλλά τα πρώτα audiobooks ήταν διαθέσιμα το καλοκαίρι του 2021 από την Bookvoice. Ενα χρόνο αργότερα εμφανίστηκαν audiobooks των εκδόσεών μας και στην πλατφόρμα Jukebooks, η οποία τα διαθέτει με συνδρομητικό μοντέλο», μας λέει η εκδότρια του «Μεταίχμιου» Ελένη Παπαγεωργίου. «Αν συγκρίνουμε τις ψηφιακές μορφές των βιβλίων με τα έντυπα, το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν είναι πολύ μικρό. Ενα ευπώλητο βιβλίο θα ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 6.000 αντίτυπα, ένα ευπώλητο ebook θα πουλήσει πάνω από 200-300 αντίτυπα περίπου, ενώ για τα audiobooks είναι λίγος ο χρόνος για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Ωστόσο, φαίνεται ότι το κοινό τους έχει μια δυναμική, καθώς αυξάνεται όσο αυξάνονται και οι διαθέσιμοι τίτλοι», προσθέτει.
Για μια αγορά σε μεταβατικό στάδιο μας μιλάει και η εκδότρια Αννα Πατάκη. «Το θέμα μάς απασχολεί εδώ και 20 χρόνια. Είχαμε κάνει μάλιστα στο παρελθόν μια σειρά που ονομαζόταν “Βιβλία που μιλούν” με τίτλους κλασικούς αλλά και παιδική λογοτεχνία σε cd και κασέτες. Παρά την επιτυχία διακόψαμε επειδή ήταν υψηλό το κόστος και άγουρη η αγορά. Τώρα πλέον τα νούμερα για τις πωλήσεις των audiobooks είναι ενθαρρυντικά και ταυτόχρονα έχει γίνει φτηνότερη και πιο εύκολη μια ποιοτική παραγωγή. Θεωρώ ότι βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή αλλά υπάρχει μέλλον», σχολιάζει η εκδότρια στην «Κ».
Το κοινό των audiobooks, κατά κοινή ομολογία, διαφοροποιείται από αυτό των έντυπων εκδόσεων. Εκδότες και πλατφόρμες συμφωνούν ότι προτεραιότητα έχουν τα βιβλία αυτοβελτίωσης, ακολουθούν η διεθνής λογοτεχνία και τα γνωστά συγγραφικά ονόματα σε πρόσφατα ή παλιότερα έργα τους. Τελευταία γίνεται ένα άνοιγμα προς την ιστορία, τη φιλοσοφία και τα βιβλία για γονείς. «Η αστυνομική λογοτεχνία επίσης φαίνεται να ακούγεται αρκετά. Δυστυχώς, το παιδικό audiobook δεν έχει βρει ακόμη το κοινό του», αναφέρει η κ. Παπαγεωργίου.