Πριν κοπάσει ο θόρυβος από τις εμφανίσεις της Μόνικα Μπελούτσι, μια άλλη σταρ εξίσου εκθαμβωτική, η Ελίνα Γκαράντσα, προσγειώθηκε στη Θεσσαλονίκη για να τιμήσει με τη σειρά της τη μυθική Ελληνίδα ντίβα του 20ού αιώνα, Μαρία Κάλλας.
Η Λετονή μεσόφωνος, μία από τις πλέον περιζήτητες ερμηνεύτριες του λυρικού θεάτρου στον κόσμο, έρχεται στο απόγειο της αξιοθαύμαστης καριέρας της με συνεχείς εμφανίσεις στις κορυφαίες όπερες του κόσμου –μία από τις πρόσφατες με τη φιλαρμονική ορχήστρα της Βιέννης για την υποστήριξη της Ουκρανίας– σε ρόλους απαιτητικούς που εκτίναξαν τη φήμη της ειδικά για την Κάρμεν του Μπιζέ, για την οποία οι New York Times τη χαρακτήρισαν ως η «καλύτερη Κάρμεν των τελευταίων 25 ετών». Επηρεάστηκε άραγε από τον τρόπο που την ερμήνευσε η Μαρία Κάλλας; «Τρέφω τεράστιο σεβασμό για τη Μαρία Κάλλας και την εμβληματική της Κάρμεν. Εμπνεύστηκα όμως περισσότερο από την Τζούλια Μιγκένες, για τη μοναδική φρεσκάδα και την παιχνιδιάρικη διάθεση στον ρόλο της Κάρμεν. Και οι δύο είναι αξιοσημείωτες αλλά έπρεπε να βρω τη δική μου Κάρμεν που να δείχνει αυθεντική και αληθινή», διευκρίνισε η διάσημη μεσόφωνος, λίγες ώρες πριν από το αποψινό της γκαλά στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης όπου εμφανίζεται με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης υπό τη διεύθυνση του Κάρελ Μαρκ Σισόν.
Η οικογένεια
Γεννημένη στη Ρίγα της Λετονίας από οικογένεια μουσικών η 47χρονη σήμερα Ελίνα Γκαράντσα είχε προδιαγράψει τη λαμπρή της διαδρομή από μικρή ηλικία. Αριες, νότες, ρυθμός και αρμονία ήταν οι πρώτες της λέξεις. Το αστέρι της στο λυρικό στερέωμα άρχισε να λάμπει αμέσως μετά τις σπουδές που έκανε μαζί με τη μητέρα της στη λετονική Ακαδημία Μουσικής και αργότερα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Πόσο καθοριστικός ήταν ο ρόλος της οικογένειας στην καλλιτεχνική της πορεία; «Δεν θα έλεγα ότι η επιτυχία σε οποιαδήποτε καριέρα έρχεται απαραίτητα με το οικογενειακό όνομα. Αναμφίβολα είμαι εξαιρετικά ευγνώμων για το υπόβαθρο και την ανατροφή μου, γεμάτη ομορφιά και δημιουργικότητα. Χάρη στους γονείς μου, γνώριζα κάθε μικρό μυστικό του θεάτρου, όπως επίσης έμαθα τη μουσική και τις άριες ακούγοντας τη μητέρα μου, πριν μπορέσω να γράψω ή να διαβάσω. Από την άλλη πλευρά, πολλοί δεν αντιλαμβάνονται πόσο δύσκολο είναι να ζεις κάτω από την ίδια στέγη με έναν από τους μεγαλύτερους κριτές σου, και να αποδεικνύω ότι δεν είμαι απλώς κόρη της μητέρας μου, μιας από τις πιο διακεκριμένες και θαυμαστές τραγουδίστριες και καθηγήτριες φωνητικής της χώρας, αλλά ότι μπορώ να σταθώ μόνη μου και να έχω τη δική μου φωνή».
Η μεσόφωνος όχι μόνο βρήκε τον δικό της δρόμο αλλά έχει κερδίσει κοινό και κριτικούς, οι οποίοι μιλούν για την ομορφιά της φωνής της, την ιδιοφυή της μουσικότητα και τις συναρπαστικές σκηνικές της ερμηνείες. Δεν χρειάζεται, λέει, να εξηγήσει ότι πίσω από αυτό υπάρχουν πολλές ώρες σκληρής δουλειάς, μελέτης, θυσίας και «ίσως λίγη κηπουρική που για μένα αντιστοιχεί με διαλογισμό». «Πολύ θα ήθελα να σας πω ότι υπάρχει μια μαγεία ή ένα θαύμα πίσω από όλα όσα έχω επιτύχει μέχρι τώρα, αλλά η διαδικασία κατανόησης και οικοδόμησης πολύπλοκων χαρακτήρων απαιτεί χρόνο και συγκέντρωση». Κάθε ρόλος, εξηγεί, χρειάζεται «αρχικά μεγάλη συγκέντρωση στο μουσικό υλικό –δύσκολο μερικές φορές– πάνω στο οποίο αναλύεται ο χαρακτήρας. Ουσιαστικά πρέπει να πιστέψεις ότι είσαι κάποιος άλλος, να γίνεις ένα νέο πρόσωπο για να μπορείς να πείσεις το κοινό σου». Ως επί το πλείστον μελετά μόνη της και μερικές ώρες την εβδομάδα με τον καθηγητή της. «Σ’ αυτήν τη διαδικασία η ομορφιά βρίσκεται στην αναζήτηση. Πάντα υπάρχει κάτι διαφορετικό να ανακαλύψεις – ένα χρώμα, μια πόζα, μια υφή, μια κίνηση, μια φράση, ένα συναίσθημα, ένα νόημα, υπάρχουν ατελείωτες οι δυνατότητες για να προσφέρεις περισσότερη ομορφιά στο κοινό».
Τρέφω τεράστιο σεβασμό για τη Μαρία Κάλλας και την εμβληματική της Κάρμεν. Εμπνεύστηκα όμως περισσότερο από την Τζούλια Μιγκένες, για τη μοναδική φρεσκάδα και την παιχνιδιάρικη διάθεση στον ρόλο.
Το κοινό στην Ελλάδα
Τι είναι επομένως η μουσική για έναν άνθρωπο που την κουβαλάει στο DNA του; «Η μουσική για μένα είναι το σπίτι μου. Είναι ένα μέρος όπου δεν χρειάζεται να διαπραγματεύομαι τα όριά μου ή να χρησιμοποιώ λέξεις για να γίνω κατανοητή από τους άλλους». Μέσα από τη μουσική της ελπίζει, όπως λέει, να ακουμπήσει τις καρδιές της Θεσσαλονίκης. «Πάντα με συγκινούσαν βαθιά η ζεστασιά και ο ενθουσιασμός του κοινού στην Ελλάδα, ο ελληνικός πολιτισμός με την πλούσια ιστορία. Η Θεσσαλονίκη θα αποτελέσει σίγουρα μια συναρπαστική, ζεστή και φρέσκια εμπειρία».
Το πρόγραμμα που ετοίμασε για την τιμητική επέτειο αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, αποτελεί ένα «ζωντανό μουσικό μωσαϊκό. Κάθε κομμάτι της παράστασής μου έχει να αφηγηθεί μια μοναδική ιστορία. Από τη δραματική ένταση της “Κόρης της Ορλεάνης” του Τσαϊκόφσκι και την αισθησιακή γοητεία του “Σαμψών και Δαλιδά” του Καμίγ Σεν-Σανς μέχρι τη “Βασίλισσα του Σαβά” του Σαρλ Γκουνό που προσθέτει μια πινελιά μυστηρίου και μεγαλείου. Και, φυσικά, την “Κάρμεν” του Ζορζ Μπιζέ και τα ζωηρά ισπανικά πασοντόμπλες που μας ταξιδεύουν σε μια παθιασμένη, φλογερή περιπέτεια. Ανυπομονώ να τη μοιραστώ μαζί σας με την ελπίδα να ανυψώσω έστω μία ή δύο καρδιές στη Θεσσαλονίκη».
Γκαλά Οπερας Ελίνας Γκαράντσα, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, 11 Νοεμβρίου, 9 μ.μ.