Από την πλατεία Βικτωρίας προς τα κάτω, μπορεί κανείς να ακολουθήσει διαδρομές για να νιώσει αυτήν την αστική ενδοχώρα και την ανθρωπογεωγραφία της. Είναι μια εμπειρία σύνθετη που γίνεται βίωμα ανεξίτηλο. Είναι τόσο πυκνή η στρωματογραφία της Αθήνας σε αυτές τις παλιές, αστικές γειτονιές που όπου και να σταθεί το βλέμμα θα συναντήσει οικείες όψεις, διαμερίσματα του 1960 με άλλοτε περιζήτητη θέα προς την πλατεία Βικτωρίας από τους ορόφους πολυκατοικιών της οδού Αριστοτέλους, αρχοντικά σπίτια του 1920, αρ ντεκό εισόδους και πάει λέγοντας. Χορταίνεις Αθήνα σε όλες τις μεταμορφώσεις της…
Βεβαίως, αρκεί να παρατηρήσει κανείς τα μπαλκόνια των άλλοτε μεσοαστικών πολυκατοικιών για να κατανοήσει την κοινωνική μεταβολή. Κρεμασμένες μπουγάδες στις προσόψεις, ντουλάπες και παιδικά ποδηλατάκια σε στενούς εξώστες, δορυφορικές κεραίες, ένας κόσμος ρευστός… Αλλά, η γειτονιά έχει ιστορία και παρελθόν, όπως έχει παρόν και μέλλον. Από την Αχαρνών, κάτω από τη Βικτώρια, και πρωί να περπατήσεις θα δεις τα φωτάκια των οίκων ανοχής αλλά και τις μικρές επιχειρήσεις των ενσωματωμένων νέων κατοίκων από το Πακιστάν ή το Αφγανιστάν… Λίγο πιο κάτω, στη Διδύμου, στη Φερών, στη Μαμάη, στη Φιλιππίδου, στην Αλκιβιάδου, ανάκατες όψεις και σκηνές δίνουν αυτό το αμάλγαμα της παλαιάς αθηναϊκής αστικής τάξης και της σύγχρονης βαβέλ. Από τους παλιούς κατοίκους λίγοι έχουν απομείνει αλλά είναι εκεί και δηλώνουν πατρίδα τους την πλατεία Βικτωρίας και τα πέριξ.
Υπάρχει μελαγχολία αν ακολουθήσεις τα ίχνη των παλιών σπιτιών, εκείνων που κάποτε ήταν εστίες αστικής ζωής, με βιβλιοθήκες, πίνακες, μπουφέδες, ασημικά και καθρέφτες, με όλη τη σκηνογραφία και τον συμβολισμό της μπουρζουά Αθήνας. Βλέπεις τα σπίτια που απέμειναν, όχι πολλά αλλά όχι και λίγα. Αρκετά πάντως για να μπορέσεις να κάνεις τις ανασυνθέσεις και τις προβολές της φαντασίας.
Φυλής και Φερών είναι σε κατάληψη η μεσοαστική οικία του Αλέξανδρου Σβώλου, με αρ ντεκό θύρωμα και όμορφο έρκερ στον όροφο. Αυτές οι καμπύλες προεξοχές έδιναν χάρη στα σπίτια προπολεμικά. Απέναντι, στην άλλη γωνία, ένα αυτοσχέδιο κηπάριο έχει προέλθει από κατεδάφιση. Η Φερών εξελίσσεται προς τα κάτω σε τεθλασμένη πορεία. Ιδιαίτερης ατμόσφαιρας είναι το κομμάτι από την Αλκιβιάδου έως τη Μιχαήλ Βόδα. Μια αίσθηση υγρασίας κυριαρχεί, που επιτείνεται από τις ερειπωμένες οικίες του χθες και από τα θεριεμένα παρασιτικά δέντρα σε ένα μικρό οικόπεδο που γέννησε μια κατεδάφιση. Πιο κάτω, οι αξιοθέατες ακακίες της Μιχαήλ Βόδα σχηματίζουν θόλο.
Σε εκείνο το μικρό κομμάτι της Φερών, όπως κατέρχεται κανείς του δρόμου, είναι δύσκολο να μείνει ασυγκίνητος, έχοντας ήδη καταγράψει πολλές εμπειρίες από την πεζοπορία του μέχρι εκείνο το σημείο. Προσέρχεται φορτωμένος εικόνες και αισθήσεις. Και θα σταθεί να δει στα αριστερά του, ένα μικρό νεοκλασικό σπιτάκι, ισόγειο, με τα παράθυρά του και την καγκελόπορτα φραγμένα με τσιμέντο αλλά στη γωνία του θα δει τον στριφτό κορμό μια γηραιάς γλυσίνας να έχει γίνει σύμπλεγμα με τις πέτρες και τα κεραμίδια της σκεπής. Ποίηση των ερειπίων.
Αλλά ακριβώς απέναντι τρία όμορφα σπίτια σε διαφορετικό βαθμό συντήρησης γεννούν ένα σκηνικό αθηναϊκής αρχοντιάς. Είναι όλα δίπατα, και στα καλά τους χρόνια, θα άστραφταν. Το πρώτο που θα συναντήσετε (της δεκαετίας του ’20) είναι και αυτό με χτισμένα τα πορτοπαράθυρα. Αλλά το μεσαίο, έχει όμορφες γλάστρες στο παράθυρο και αφήνει μια υπόσχεση. Το τρίτο στη σειρά, με κράτησε ώρα πολλή. Εχει περίτεχνα γύψινα στα παράθυρα, ψηλή, αρχοντική εξώθυρα βανδαλισμένη, και μια βεβηλωμένη αξιοπρέπεια που προκαλεί βωβό συλλογισμό. Οταν το αφήσεις πίσω, εκείνο σε συνοδεύει.
