Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, από τους πιο «πολυφορεμένους» σύγχρονους όρους, αποκτά άλλο ενδιαφέρον όταν αναφέρεται στις μουσειακές πρακτικές. Πόσο μάλλον όταν το εν λόγω μουσείο είναι το Εθνικό Αρχαιολογικό, το οποίο επί δεκαετίες είχε μείνει (επιεικώς) αρκετά πίσω ως προς το ψηφιακό του προφίλ. Αυτή την πραγματικότητα φιλοδοξεί να αλλάξει ένα συνολικό πρόγραμμα «εκσυγχρονισμού και ανάδειξης του ΕΑΜ» με χρήματα ΕΣΠΑ ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, το οποίο παρουσιάστηκε χθες.
«Τα μουσεία μας λειτουργούν ως διαχειριστές και επιμελητές της πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι μουσειακές πολιτικές είναι επιβεβλημένο να αλλάζουν προκειμένου να εξυπηρετούν τις κοινωνικές ανάγκες και όχι να γίνονται τελικά οι ίδιες… μουσειακές. Με το συγκεκριμένο έργο το ΕΑΜ εναρμονίζει τη λειτουργία του με τις απαιτήσεις της εποχής και της νέας γενιάς. Επίσης οι ξένοι επισκέπτες, που θα απολαύσουν αυτή την ανανεωμένη εμπειρία, αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές του πολιτισμού μας ανά την υφήλιο», σημείωσε, μεταξύ άλλων, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Τι καινούργιο παρέχει όμως το μουσείο στους επισκέπτες του; Αρχικά έναν νέο υπο-ιστότοπο, το ds.namuseum.gr, όπου θα μπορεί κανείς να κάνει κράτηση σε οποιαδήποτε δράση του μουσείου και να προγραμματίσει την επίσκεψή του. Αρωγός η παρουσίαση των 32 νέων θεματικών ξεναγήσεων, οι οποίες εκ περιτροπής (ανά 9) θα είναι διαθέσιμες στις ίδιες τις αίθουσες. Για τις τελευταίες υπάρχει πλέον και εικονική περιήγηση, με τον ψηφιακό επισκέπτη να έχει επίσης τη δυνατότητα να επιλέξει συγκεκριμένα εκθέματα σε προσωπικό φάκελο ως «ανάμνηση» της επίσκεψης.
«Οι μουσειακές πολιτικές είναι επιβεβλημένο να αλλάζουν προκειμένου να εξυπηρετούν τις κοινωνικές ανάγκες και όχι να γίνονται τελικά οι ίδιες… μουσειακές», ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού.
Στο ίδιο το μουσείο τώρα, οι αλλαγές είναι ορατές ήδη από την αίθουσα υποδοχής. Δύο σταθμοί πληροφόρησης ενημερώνουν (ψηφιακά) για τις διαθέσιμες θεματικές ξεναγήσεις, τις τρέχουσες και μελλοντικές δράσεις, ενώ παρέχουν και τη δυνατότητα αποστολής μιας ψηφιακής «καρτ-ποστάλ», π.χ. σε κάποιον φίλο με ένα από τα εκθέματα του μουσείου. Στο κέντρο της αίθουσας στο νέο κυκλικό εκδοτήριο, που δημιουργήθηκε με χορηγία της Aegean Airlines, βρίσκει κανείς (δωρεάν) τις συσκευές ακουστικής ξενάγησης που θα τον/την βοηθήσουν να μπει βαθύτερα στον κόσμο των μόνιμων συλλογών του μουσείου.
Δίπλα στην προθήκη με τα ολόχρυσα προσωπεία από τους τάφους των Μυκηνών, υπάρχει πλέον μια σειρά από τριψήφιους… κωδικούς. Πληκτρολογώντας κάθε έναν στη φορητή συσκευή ακούμε το σχετικό απόσπασμα της ξενάγησης. «Ιστορίες για τον έρωτα και την απιστία, τον πόλεμο και την ειρήνη, τους πρώτους υπολογιστές και τάμπλετ», όπως επισήμανε χαρακτηριστικά η γενική διευθύντρια του μουσείου, Βασιλική Καραπαναγιώτου. Αυτά τα ιδιαίτερα podcast –σταδιακά αναμένεται να ξεπεραστούν και κάποια τεχνικά προβλήματα– είναι διαθέσιμα σε έξι γλώσσες και αφορούν συνολικά 883 εκθέματα, ενώ διακριτά κείμενα έχουν συνταχθεί για ξεναγήσεις στη νοηματική και για άτομα με προβλήματα όρασης.
Επιπλέον υπηρεσία, η οποία θα ενεργοποιηθεί σύντομα, είναι μια εφαρμογή για κινητά, που αφορά τα πιο εμβληματικά εκθέματα του μουσείου, ενώ εννέα νησίδες ψηφιακής πληροφόρησης έχουν τοποθετηθεί σε ισάριθμες αίθουσες, εμπλουτίζοντας με βίντεο τις θεματικές ξεναγήσεις, αφού συντονίζονται αυτόματα με τις συσκευές των επισκεπτών.
Επέκταση μουσείου
Ως προς τη σχεδιαζόμενη επέκταση του μουσείου, η κ. Μενδώνη μας πληροφόρησε ότι μέσα στο πρώτο δίμηνο του νέους έτους θα κυρωθεί στη Βουλή η σύμβαση για την εκπόνηση των σχετικών μελετών, από την οποία θα εξαρτηθεί και το χρονοδιάγραμμα του έργου, το μέρος του μουσείου που θα κλείσει κ.ο.κ. Οσο για τις αίθουσες που και τώρα παραμένουν κλειστές λόγω έλλειψης προσωπικού, επισημάνθηκε ότι η διεύθυνση, η οποία «τρέχει» με νέο διοικητικό συμβούλιο, πρόκειται να υποβάλει μέσα στο 2024 αίτημα στον ΑΣΕΠ για πλήρωση των θέσεων. Σημειώνεται τέλος πως η χθεσινή απεργία των αρχαιοφυλάκων στην Ακρόπολη κρίθηκε παράνομη και καταχρηστική αλλά το μνημείο παρέμεινε κλειστό.