Πανεπιστημίου και Κοραή, η ιστορία μιας γωνίας

Πανεπιστημίου και Κοραή, η ιστορία μιας γωνίας

Καθώς παρατηρούσα τη γωνία Κοραή και Πανεπιστημίου, από μια ωραία ταράτσα της οδού Σίνα, έβλεπα το κτίριο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους...

2' 34" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι φωτογραφίες από τις αναρίθμητες ταράτσες της Αθήνας είναι ένας θησαυρός. Ενθουσιάζουν όσους αρέσκονται σε αναπάντεχες οπτικές γωνίες και ασυνήθιστα καδραρίσματα και συνήθως προσφέρονται για προσεκτική παρατήρηση. Η Αθήνα δεν έχει την επιβλητική κορυφογραμμή που έχουν άλλες πόλεις στην Ευρώπη. Λείπουν οι στέγες, οι τρούλοι, οι πυργίσκοι. Ωστόσο, καθώς παρατηρούσα τη γωνία Κοραή και Πανεπιστημίου, από μια ωραία ταράτσα της οδού Σίνα, έβλεπα το κτίριο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Είναι ένα στιβαρό αρχιτεκτόνημα του Μεσοπολέμου, σχεδιασμένο από τον Εμμανουήλ Λαζαρίδη (1894-1961), με στοιχεία αρ ντεκό και όψιμου, στυλιζαρισμένου κλασικισμού. Ο Λαζαρίδης ήταν από την Πόλη (αλλά από νεαρή ηλικία στην Αθήνα και με γαλλική παιδεία), ήταν ιδιαίτερα παραγωγικός και ανάμεσα στα πολλά έργα του έχει μείνει στην Ιστορία και ως ο αρχιτέκτων του Μνημείου του Αγνωστου Στρατιώτη. Σε εκείνο ακριβώς το σημείο, όμως, υπήρχε μια ωραία γωνία με πυργίσκο, που αν είχε διασωθεί θα έδινε ένα ωραιότατο κάδρο.

Αυτός ο πυργίσκος ανήκε στην προγενέστερη μορφή του κτιρίου του Γενικού Λογιστηρίου. Ηταν μέρος μιας ιδιωτικής οικοδομής, χτισμένης το 1927, σε σχέδια του επίσης Κωνσταντινουπολίτη αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Κυριακίδη (εξαίρετου επίσης στυλίστα και δημιουργού υψηλού γούστου). Εκείνο το κτίριο ήταν εξαιρετικά βραχύβιο, αλλά σώζεται σε πολλές φωτογραφίες, καθώς, ως νεόδμητο στα τέλη της δεκαετίας του ’20, πολλοί Αθηναίοι και επισκέπτες της πόλης στέκονταν στα Προπύλαια που είναι απέναντι και πόζαραν στον υπαίθριο φωτογράφο με το τρίποδο. Ετσι, το βραχύβιο εκείνο κτίριο με τον πυργίσκο διασώθηκε σε πολλά τεκμήρια. Τα σχέδια του τρούλου φυλάσσονται στα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη.

Είναι αλήθεια πως το κτίριο με τον πυργίσκο δεν κατεδαφίστηκε ολοσχερώς. Ο τρούλος καθαιρέθηκε και το νέο κτίριο του Γενικού Λογιστηρίου κατάπιε στην ουσία το παλιό, και το ενσωμάτωσε στη νέα κατασκευή που επεκτάθηκε στην Πανεπιστημίου εις βάρος δύο ακόμη μικρών κτιρίων που ακουμπούσαν στο ωραιότατο Μέγαρο της Πρωίας (Πανεπιστημίου 39).

Να που μια σύγχρονη φωτογραφία μάς δίνει την αφορμή να στοχαστούμε πάνω στην ιστορική στρωματογραφία της πόλης. Και αν πάμε ακόμη πιο πίσω, στις αρχές του 20ού αιώνα, θα βρούμε στην ίδια γωνία το ιστορικό καφενείο του Γαμβέτα. Βρισκόταν εκεί που σήμερα είναι η γωνία του Γενικού Λογιστηρίου. Μόνο που το καφενείο του Γαμβέτα στεγαζόταν σε ένα επίμηκες νεοκλασικό κτίριο με συνεχή τοξοστοιχία, απολύτως αθηναϊκού ρυθμού. Σε παλιές φωτογραφίες και καρτ ποστάλ έως το 1920 το βλέπουμε και το αναγνωρίζουμε. Η ανοικοδόμηση της γωνίας απέναντι στην Αθηναϊκή Τριλογία ήταν και μια ένδειξη της ζήτησης επαγγελματικής στέγης στο κέντρο της Αθήνας μετά το 1922-23 και την απόκτηση σταδιακά μιας μητροπολιτικής ταυτότητας. Ετσι εξηγείται η νοσταλγία που εξέφραζαν οι «παλιοί» στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Η γενιά δηλαδή που ήταν στο προσκήνιο την περίοδο 1890-1915.

Αλλά και η ίδια η οδός Κοραή (που ποτέ δεν ήταν πλατεία, όπως λανθασμένα αναφέρεται στις μέρες μας) ήταν ένας εμπορικός δρόμος που στη διάρκεια του Μεσοπολέμου είχε ζήτηση. Τότε, η Κοραή συναντούσε επί της Κλαυθμώνος το ογκώδες κτίριο του υπουργείου Οικονομικών (το οποίο κατεδαφίστηκε το 1939 επί Μεταξά ικανοποιώντας πάγια επιθυμία). Οταν χτιζόταν το Γενικό Λογιστήριο με τη μορφή που το ξέρουμε, γύρω στο 1934-35, χτιζόταν στην Κοραή και το υπερσύγχρονο τότε συγκρότημα της Εθνικής Ασφαλιστικής, όπου στεγάστηκε και ο κινηματογράφος Αστυ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή