Θεατής άρχισε να βιντεοσκοπεί την παράσταση και κατόπιν ανάρτησε το βίντεο σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Συνέβη πρόσφατα στο θέατρο «Χώρα», και θα μπορούσε να είχε περάσει στα αζήτητα των μεσημεριανών εκπομπών. Ωστόσο ο θεατής βιντεοσκόπησε μια σκηνή που περιείχε γυμνό, με αποτέλεσμα ο ηθοποιός που βιντεοσκοπήθηκε να βρεθεί «εκτεθειμένος» στο Ιντερνετ (και έναν κόσμο που δύσκολα ελέγχεται). Κάτι αντίστοιχο συνέβη στην περυσινή παράσταση «Ιππόλυτος» του Εθνικού Θεάτρου.
Πλέον η χρήση των κινητών τηλεφώνων κατά τη διάρκεια της παράστασης στην Ελλάδα δεν ξενίζει, αλλά αυτό δεν σημαίνει και πολλά. Οι περισσότεροι νουνεχείς θεατές είμαι βέβαιος ότι τα ανέχονται σηκώνοντας απλώς το φρύδι. Δεν ξέρουμε τι θα έκαναν εάν μπορούσαν να εκφραστούν ελεύθερα, και προφανώς όχι μέσα σε μια κλειστή αίθουσα…
Το ζήτημα είναι τι μέτρα λαμβάνουν οι θεατρικοί παραγωγοί. Η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στην παράσταση «Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα» ζητάει από τους θεατές τα κινητά τηλέφωνα και καλύπτει την οθόνη τους κατά τη διάρκεια της παράστασης. Πρόκειται για διαδεδομένη τακτική στο εξωτερικό. Η μεμβράνη επικάλυψης μάλιστα είναι ιδιαίτερα καλόγουστη και διαφημιστική, καθώς φέρει το λογότυπο της παράστασης. Eχω τη διαβεβαίωση από την ΕΛΣ πως στην περίπτωση που κάποιος θεατής αφαιρέσει το κάλυμμα κατά τη διάρκεια της παράστασης, του γίνεται παρατήρηση από τους ταξιθέτες που ελέγχουν με λέιζερ την πλατεία. Μετά την «κίτρινη κάρτα» ακολουθεί η «κόκκινη», με έξοδο από την παράσταση. Βεβαίως, μάλλον οι θεατές συμμορφώνονται με την πρώτη παρατήρηση. Το ίδιο σύστημα εφάρμοσε και ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς στο πρόσφατο «Μυστήριο 76 Don’t look back», που παρουσίασε στο πλαίσιο του «2023 Ελευσίς, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».
Το πρόβλημα δεν αφορά τους, γνωστούς, κινδύνους που απορρέουν από την κατάχρηση των κινητών τηλεφώνων. Διότι φανταστείτε τον εθισμό κάποιου που δεν μπορεί να απενεργοποιήσει τη συσκευή του για μόνο δύο ώρες μέσα στην εβδομάδα, όπως επιβάλλεται από μια κοινωνική συνθήκη.
Η προβολή μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλάζει την εμπειρία της απόλαυσης (μιας παράστασης, μιας συναυλίας, ενός γεύματος με φίλους). Αναρωτιέμαι πλέον εάν πολλοί παρακολουθούν μια παράσταση για να δουν το έργο, να θαυμάσουν τους αγαπημένους τους καλλιτέχνες και να κρατήσουν την εμπειρία μέσα τους ή εάν το κάνουν μόνο και μόνο για να επιδείξουν την «γκλαμ» ζωή τους στο Ινσταγκραμ και στο ΤικΤοκ. Πρόκειται για αντιστροφή του ειδώλου, πλέον ο θεατής ζει για να πρωταγωνιστήσει στα στόρι του ινσταγκραμικού προφίλ του έχοντας ως… φόντο τους καλλιτέχνες της παράστασης.
Η κατίσχυση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης άλλαξε οριστικά την κανονικότητά μας. Πλέον ζούμε και μέσα από έναν κόσμο φτιαγμένο διαδικτυακά. Ευχόμαστε, συγκινούμεθα, συναναστρεφόμαστε τους άλλους με likes και emojis. Φοβάμαι βέβαια τον κίνδυνο του κορεσμού από τις διαδικτυακές αυτοεπιβεβαιώσεις. Είναι δύσκολη η συνεχής έκθεση, όταν το υπόβαθρο είναι σαθρό, το βλέμμα κενό και η βλεφαρίδα βγάζει μάτι!
