Ιδιαίτερα αυξημένες ήταν το 2023 οι προσπάθειες απαγόρευσης βιβλίων σε δημόσιες και σχολικές βιβλιοθήκες των ΗΠΑ, σύμφωνα με έκθεση της Αμερικανικής Eνωσης Βιβλιοθηκών (American Library Association) που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Oπως αναφέρει η έκθεση, το 2023 τέθηκαν στο στόχαστρο 4.240 μεμονωμένοι τίτλοι, έναντι 2.571 τίτλων το 2022, με τις σχετικές διαμαρτυρίες να προέρχονται κυρίως από συντηρητικές οργανώσεις γονέων, όπως οι Moms for Liberty και Utah Parents United, καθώς και από ιδιώτες.
Ανεξαρτήτως της κατάληξης των σχετικών αιτημάτων, το ποσοστό αύξησης των τίτλων που στοχοποιήθηκαν το 2023 ειδικά στις δημόσιες βιβλιοθήκες έφθασε στο 92% σε σχέση με τα νούμερα του 2022, ενώ η αντίστοιχη αύξηση στις σχολικές βιβλιοθήκες άγγιξε το 11%.
Με βάση στοιχεία του Γραφείου Πνευματικής Ελευθερίας της Αμερικανικής Eνωσης Βιβλιοθηκών, τα οποία προέκυψαν από αναφορές επαγγελματιών και δημοσιεύματα στον Τύπο, το 2023 κατατέθηκαν συνολικά 1.247 αιτήματα απόσυρσης βιβλίων. Η έκθεση σημειώνει ότι αρκετά αιτήματα δεν καταγράφηκαν, επομένως η ποσοστιαία αύξηση των προσπαθειών απαγόρευσης είναι πιθανότατα μεγαλύτερη. Σε κάθε περίπτωση, ο αριθμός των αιτημάτων ήταν μικρότερος από τα ίδια τα «αμφισβητούμενα» βιβλία, καθώς πέρυσι παρατηρήθηκε και αύξηση των προσπαθειών απαγόρευσης που στρέφονταν μαζικά κατά πολλών τίτλων, οι οποίοι ήταν ενίοτε δεκάδες ή και εκατοντάδες.
«Αυτό που βλέπουμε είναι η ξεκάθαρη απόδειξη ότι υπάρχει μια οργανωμένη προσπάθεια να απομακρυνθούν συγκεκριμένα βιβλία, τόσο από τις σχολικές όσο και από τις δημόσιες βιβλιοθήκες. Στοχοποιούν τους ίδιους τίτλους, με τις ίδιες μεθόδους, δηλαδή με μαζικές ενστάσεις», δήλωσε στους New York Times η διευθύντρια του Γραφείου Πνευματικής Ελευθερίας, Ντέμπορα Κάλντγουελ-Στόουν.
Σχεδόν τα μισά από τα «αμφισβητούμενα» βιβλία περιλαμβάνουν χαρακτήρες από τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα ή αναφέρονται σε ζητήματα ρατσισμού. Στο στόχαστρο τα τελευταία χρόνια βρίσκονται και αρκετά «κλασικά» έργα, όπως τα «Γαλάζια μάτια» της Τόνι Μόρισον, η «Ιστορία της θεραπαινίδας» της Μάργκαρετ Aτγουντ κ.ά.
Σύμφωνα με τους New York Times, η αύξηση των αιτημάτων απομάκρυνσης βιβλίων οφείλεται μεταξύ άλλων σε πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες κάποιων πολιτειών των ΗΠΑ, που επιβάλλουν ρυθμίσεις στο περιεχόμενο των βιβλιοθηκών. Κάποιες βιβλιοθήκες που αρνήθηκαν να αποσύρουν συγκεκριμένους τίτλους κινδύνεψαν ακόμη και με μείωση της χρηματοδότησής τους, ενώ ορισμένοι βιβλιοθηκονόμοι δέχθηκαν αιτιάσεις για διακίνηση πορνογραφικού υλικού. Aλλες πολιτείες έχουν εισαγάγει διατάξεις που προστατεύουν το «δικαίωμα στην ανάγνωση», ενώ η Αμερικανική Eνωση Βιβλιοθηκών έχει ξεκινήσει την καμπάνια «Ενωθείτε ενάντια στις απαγορεύσεις βιβλίων» («Unite Against Book Bans»).
Υπενθυμίζεται ότι παρόμοιο περιστατικό σημειώθηκε τον Φεβρουάριο σε νηπιαγωγείο της Λευκωσίας. Συγκεκριμένα, το βιβλίο της Κατρίνας Τσάνταλη «Οικογένεια είναι» (εκδ. Διόπτρα), που περιλαμβάνει αναφορές στην ομογονεϊκότητα, αποσύρθηκε έπειτα από διαμαρτυρίες γονέων.