Η αρχιτεκτονική και οι υπόλοιπες καλές τέχνες, καθώς και οι θεωρητικές επιστήμες που τις συνοδεύουν, διεκδικούν, από καταβολής μοντέρνων κοινωνιών, τον χώρο που τους ανήκει στην εξέλιξη του ανθρώπου.
Δύο μεγάλες εκθέσεις, στο Λονδίνο και στο Οσλο, παρουσιάζουν την παγκόσμια κινητικότητα στους εν λόγω τομείς.
Η βρετανική πρωτεύουσα, κατ’ εξοχήν τόπος γένεσης και παρουσίασης νέων ιδεών, φιλοξενεί την πρώτη Μπιενάλε Ντιζάιν της πόλης, στην οποία συμμετέχουν περισσότερες από 30 χώρες. Ο τίτλος της –«Ουτοπία»– δεν προδιαθέτει για κάτι πρωτόγνωρο, αφού διάφορα σύνθετα του όρου «τόπος», όπως η δυστοπία ή η ευτοπία, απασχολούν αναρίθμητους καλλιτέχνες και εκθέσεις, ειδικά μετά την εγκαθίδρυση της έννοιας και της πραγματικότητας της «παγκοσμιοποίησης».
Από την περασμένη Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου και έως τις 27 του μηνός, στο Somerset House του Λονδίνου εγκαταστάσεις, με την επιμέλεια σπουδαίων μουσείων και ιδρυμάτων από όλες τις ηπείρους (Μουσείο Βικτόρια και Αλμπερτ, Smithsonian Design Museum, Γερμανικό Συμβούλιο Τεχνών, Μουσείο Ντιζάιν της Μόσχας κ.ά.), παρουσιάζουν νέες ιδέες για τη βιωσιμότητα, τη μετανάστευση, τη ρύπανση, την ενέργεια, τις πόλεις και την κοινωνική ισότητα.
Αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, επιστήμονες, συγγραφείς και εικαστικοί δημιουργούν διαδραστικές εγκαταστάσεις, καινοτομίες, έργα τέχνης και σχεδιαστικές λύσεις για το αύριο των πολιτών και των πόλεων σε όλο τον πλανήτη. Βασικός στόχος των διοργανωτών είναι μια «καθηλωτική έκθεση που εμπνέει ενώ κάνει έναν ψυχαγωγικό γύρο του κόσμου».
Από την άλλη, το Οσλο φιλοξενεί, από τις 8 Σεπτεμβρίου και έως τις 27 Νοεμβρίου, την Τριενάλε Αρχιτεκτονικής, η οποία φιλοδοξεί και πάλι να παρουσιάσει μερικές από τις πιο πρωτοποριακές ιδέες αρχιτεκτόνων και αρχιτεκτονικών γραφείων και φορέων απ’ όλο τον κόσμο. Η φετινή διοργάνωση, που τιτλοφορείται «Μετά την ιδιοκτησία» και η οποία λαμβάνει χώρα σ’ ένα έτος με πρωτοφανή παγκόσμια μετανάστευση, κινείται επίσης στην αναπόφευκτη επικαιρότητα.
Μέσα από εκθέσεις σχεδίων, ανοικτές συζητήσεις, εργαστήρια, η Τριενάλε Αρχιτεκτονικής του Οσλο θα εξετάσει τα ζητήματα της υπηκοότητας, της διαμονής, της ιδιοκτησίας και της ταυτότητας στον ρευστό παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Ιδιαίτερα μετά και τη συγκινητική ομιλία του Νορβηγού βασιλιά Χάραλντ Ε΄ για την κοινωνική ισότητα και την αποδοχή, η διοργάνωση μοιάζει να έχει ήδη αποκτήσει θεσμική σημασία.
Επίσης, μία ειδική εγκατάσταση θα διερευνήσει τα ιδανικά της «αν-ιθαγενούς δημοκρατίας» που αναπτύχθηκε από κουρδικές κοινότητες της αυτόνομης περιφέρειας της Rojava στη Βόρεια Συρία.
Η Ευρώπη μοιάζει να καλεί τον υπόλοιπο κόσμο να συμβάλει στη δική της επισκόπηση όσων έχει ώς τώρα κατορθώσει ή αποτύχει. Η Ευρώπη προσπαθεί. Μένει να δούμε, βέβαια, πώς τελικά θα βγει από το μαύρο που δείχνει να την αγκαλιάζει – πνιγηρά.