Συγκίνηση, το δίχως άλλο, νιώθει κανείς ανάμεσα στα έργα που παρουσιάζει αυτήν την περίοδο η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, καθώς όλα χαμηλόφωνα, ορισμένα άγνωστα στους πολλούς, αθροίζουν ένα λόγο μεστό της νεότερης ελληνικής ζωγραφικής. Προχθές, στα εγκαίνια της έκθεσης «Τέχνη και Εποχή. Η συλλογή της Πινακοθήκης του Δήμου Αθηναίων μέσα από τα μάτια του Σπύρου Παπαλουκά» αποκαλύφθηκαν όχι μόνο έργα μιας πλειάδας ζωγράφων που αποτελούν περιουσία του δήμου, αλλά και η ματιά, η στόχευση, ο ηθικός κανόνας του Σπύρου Παπαλουκά (1892-1957). Κρατώ πολλά από όσα άκουσα ως σημαντικά, αλλά θα μείνω σε όσα επισημαίνει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος. Εχει αναλάβει εδώ και καιρό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Πινακοθήκης του δήμου και η αλλαγή είναι πλέον σαφής. Επεσήμανε ο Ντένης Ζαχαρόπουλος τον τρόπο με τον οποίον ο Σπύρος Παπαλουκάς, σε δύσκολα χρόνια (1941-1957), ως διευθυντής της Δημοτικής Πινακοθήκης, συγκρότησε τη συλλογή, με κριτήρια αμιγώς καλλιτεχνικά, το βάθος που επιχείρησε, με γνώση κάθε γωνιάς της Ελλάδας, την ηθική ακεραιότητα αλλά και την ψυχική συμμετοχή του για τη διάσωση των έργων που υπήρχαν ήδη στην Πινακοθήκη αλλά ήταν παραμελημένα. Οταν διορίστηκε βρήκε άθλια κατάσταση. «Τα πήρα (τα έργα) στα χέρια μου, σαν άρρωστα παιδιά και χάιδεψα τα όνειρα τόσων καλλιτεχνών», είχε πει για την εμπειρία του.
Η ιστορία της τέχνης αλλά και η καλλιέργεια του ανθρώπου δεν έχει ανάγκη μόνο τα αριστουργήματα. Το είπε με σαφήνεια προχθές ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, καθώς τόνισε ότι τα έργα που παρουσιάζονται συγκροτούν τη σύμπλευση κοινωνίας και τέχνης, «με όλη τους τη συνθετότητα» αλλά σηματοδοτούν επίσης και την αφετηρία μελέτης μιας μάλλον σκοτεινής εποχής. Βλέπει κανείς Μόραλη, Γαΐτη, Κόντογλου, Παρθένη, Βιτσώρη, Εγγονόπουλο, Μπουζιάνη, Γεραλή αλλά και ζωγράφους όχι ευρέως γνωστούς που όμως αποκαλύπτουν μια καλλιτεχνική ρώμη αυθεντική και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Η συνύπαρξη όλων αυτών των έργων μέσα από την οπτική του Παπαλουκά κάνουν την έκθεση ένα αξιοθέατο της Αθήνας. Η οργάνωση έγινε με τη συμβολή της ιστορικού τέχνης Μαίρης Μιχαηλίδου που συνεργάστηκε με τον επιμελητή Ντένη Ζαχαρόπουλο. Η Πινακοθήκη, που λειτουργεί με έφορο την Κάλλη Πετρόχειλου, έχει εξαιρετικό υλικό που πρέπει να φθάσει στο κοινό. Αυτή η έκθεση συνεχίζει μία στροφή εξωστρέφειας. Εχει ενδιαφέρον και η έμφαση που έδωσε στην ομιλία της η Μαίρη Μιχαηλίδου στην καλλιτεχνική κηπούπολη της Κυπριάδου, όπου ζούσε ο Παπαλουκάς (αλλά και ο Πικιώνης και ο Κόντογλου) και συνεχίζουν να ζουν οι απόγονοι. «Ας τους τιμήσουμε με μια αναμνηστική πλάκα», πρότεινε στον δήμαρχο Γιώργο Καμίνη ο Ντένης Ζαχαρόπουλος. Είναι το λιγότερο, αλλά θετικό, ως κίνηση τιμής.