Στο βάθος ο Βόσπορος. Σε πρώτο πλάνο ο τρούλος από μια αρμένικη εκκλησία στην άλλη πλευρά του δρόμου. Ανεβήκαμε συγκινημένοι τις φαρδιές μαρμάρινες σκάλες που κάποτε αντηχούσαν τρεχαλητά και παιδικές φωνές. Περάσαμε από τις αίθουσες που γέμιζαν με τους μικρούς Ρωμιούς έως τη δεκαετία του 1980 όταν το σχολείο έκλεισε διότι δεν υπήρχαν πια μαθητές.
Αν τα οικοδομήματα έχουν «ψυχή» είμαι σίγουρη ότι το περασμένο Σάββατο, η Σχολή του Γαλατά (που ανακαινίστηκε πέρυσι δαπάναις του Αθανασίου Μαρτίνου ώστε να αποκτήσει δεύτερη ζωή ως πολιτιστικό κέντρο της Ρωμιοσύνης) θα χάρηκε που είδε τους χώρους της να ξαναγεμίζουν. Εκεί στη μεγάλη σάλα έγινε μια ωραία εκδήλωση που έφερε πιο κοντά Τούρκους και Ελληνες, παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου αλλά και του Γενικού μας Πρόξενου, πρέσβη κ. Κωνσταντίνου Κούτρα που την έθεσε υπό την αιγίδα του. Πρόκειται για τη φωτογραφική έκθεση «Δράμα. Ενα Γεφύρι Φιλίας» που φιλοξενείται έως τα τέλη Μαΐου εκεί με 135 λήψεις από τα οθωμανικά χρόνια της πόλης μέχρι τις ημέρες μας καθώς και τη φύση που την περιβάλλει.
Στόχος ήταν να αναδειχθεί η Δράμα ως κοιτίδα κοινής κληρονομιάς καθώς υπάρχουν σήμερα πολλοί Τούρκοι που έλκουν την καταγωγή τους από εκεί, μιας και πριν από την ανταλλαγή του 1923 υπήρχαν ελάχιστοι Χριστιανοί Ελληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι. Ο δε τίτλος του αφιερώματος –πέραν του συμβολικού του νοήματος– προήλθε από το πιο γνωστό τουρκικό παραδοσιακό τραγούδι «Το γεφύρι της Δράμας» με ήρωα τον Χασάν. Ηταν ένας θρυλικός καλόψυχος ληστής που έστηνε ενέδρες στους πλούσιους και μοίραζε τα χρήματά τους στους φτωχούς, πριν τον συλλάβουν οι Τούρκοι ζανταρμάδες (αστυνόμοι).
Η πρωτοβουλία για την παρουσίαση του αφιερώματος προήλθε από την ΑΜΚΕ «Κύκλωψ», ΑΜΚΕ που ίδρυσε ο ναυπηγός Αρης Θεοδωρίδης με έδρα την ιδιαίτερη πατρίδα του τη Δράμα το 2017. Ανάμεσα στα πεπραγμένα της είναι η αποκατάσταση του «Μαρμάρινου Σπιτιού», ενός αρχοντικού πάνω στα νερά της Αγίας Βαρβάρας, ώστε να γίνει Μουσείο Φωτογραφικών Μηχανών. Φιλοδοξία των διοργανωτών της έκθεσης είναι να προσκαλέσουν τους Τουρκοδραμινούς να έρθουν να δουν τα ιστορικά αυτά ντοκουμέντα, να επισκεφθούν τη γη των προγόνων τους και να συμβάλουν στη δημιουργία ενός καινούργιου λευκώματος με φωτογραφίες – οικογενειακά τεκμήρια των παππούδων και προπάππων τους.
Στην εκδήλωση έδωσε το «παρών» ο γνωστός μουσικοσυνθέτης και συγγραφέας Ζουλφού Λιβανελί, «πρεσβευτής» της ελληνοτουρκικής φιλίας, ο οποίος μίλησε εμφατικά για τη σημασία που έχει η χειρονομία της «Κύκλωψ». Θυμήθηκε την τεράστια συγκίνηση που βίωσε στην Ελλάδα όταν εμφανιζόταν σε συναυλίες με τον Μίκη Θεοδωράκη και τη Μαρία Φαραντούρη, τον κοινό παλμό που ένωνε Ελληνες και Τούρκους εκείνες τις βραδιές. Για το φωτογραφικό αφιέρωμα που περιλαμβάνει 135 λήψεις από γερμανικά, γαλλικά και ελληνικά ιδιωτικά και δημόσια αρχεία και συλλογές μίλησε η δρ ιστορικός Γεωργία Μπακάλη.
Οι πρώτες 76 μαυρόασπρες φωτογραφίες είναι στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή στους μαχαλάδες, τα παζάρια, τα καφενεία, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές εκδηλώσεις με την πλειονότητά τους όταν η πόλη ήταν σε χέρια τουρκικά. Θερμότατο χειροκρότημα κέρδισε πάντως ο Τούρκος μουσικός και τραγουδιστής Ερντέμ Σιμσέκ που ερμήνευσε το γνωστό τουρκικό παραδοσιακό τραγούδι «Το γεφύρι της Δράμας» και άλλους παραδοσιακούς σκοπούς καθώς και ένα τραγούδι του Λιβανελί, που έκαναν την αίθουσα να γεμίσει από αναμνήσεις, νοσταλγία αλλά και αισθήματα φιλίας.
