«Ως ιστορικός, πολλές φορές δυσκολεύομαι να εξηγήσω την ιστορία στους ενηλίκους, κι αυτό γιατί έχουν παγιωμένες στο μυαλό τους ένα σωρό χαζομάρες για το παρελθόν. Πιστεύουν ένα σωρό παραμύθια για τους θεούς, τα έθνη ή το χρήμα, και είναι εξαιρετικά δύσκολο να τους κάνεις να απαγκιστρωθούν από αυτά. Με τα παιδιά είναι πιο εύκολο. Δεν έχουν ακούσει ακόμη όλα αυτά τα παραμύθια. Είναι πιο ανοιχτόμυαλα».
Με αυτά τα λόγια ο Γιούβαλ Νόα Χαράρι εξηγεί γιατί αποφάσισε να απευθυνθεί στα παιδιά και να γράψει για την «υπερδύναμη» που ενώνει τους ανθρώπους και πώς τους βοήθησε να κατακτήσουν τον κόσμο «από την εποχή που ήμασταν απλώς πίθηκοι και ζούσαμε στη σαβάνα, μέχρι την εποχή που σχεδόν γίναμε θεοί, πετώντας με αεροπλάνα και διαστημόπλοια». Ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας των μπεστ σελερ «Sapiens» και «Homo Deus» υπογράφει μια νέα τετράτομη παιδική σειρά, η οποία θα ξεκινήσει με τον πρώτο τόμο «Εμείς οι ασταμάτητοι» που θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά στις 13 Οκτωβρίου.
Η είδηση της κυκλοφορίας του νέου Χαράρι στην Ελλάδα εγκαινιάζει όμως και μια νέα συνεργασία που γυρίζει σελίδα στα ελληνικά εκδοτικά πράγματα. Οι τέσσερις τόμοι των παιδικών βιβλίων θα βγουν από τη σύμπραξη των εκδόσεων Αλεξάνδρεια και Μεταίχμιο. Οι δύο εκδοτικοί οίκοι δημιούργησαν τη νέα εταιρεία Αλεξάνδρεια/Μεταίχμιο για να συνεργαστούν στην έκδοση, την προώθηση και τη διακίνηση επιλεγμένων βιβλίων και εκδοτικών εγχειρημάτων.
«Κάθε εκδοτικός οίκος έχει τις καλές και τις κακές του πλευρές. Εμείς ενώσαμε τις καλές μας πλευρές», λέει στην «Κ» ο Τάκης Φραγκούλης, ιδρυτής και διευθυντής των εκδόσεων Αλεξάνδρεια. Το Μεταίχμιο, προσθέτει, έχει εμπειρία στον τομέα του παιδικού βιβλίου και ένα μεγάλο δίκτυο στο οποίο θα προωθήσει το ιδιαίτερο εκδοτικό εγχείρημα. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο ιδρυτής του Μεταίχμιου, Νώντας Παπαγεωργίου, μιλάει για μια σύμπραξη που θα ωφελήσει την απόδοση του βιβλίου. «Υπάρχει μια συμπληρωματικότητα με την Αλεξάνδρεια. Εχουν τεχνογνωσία, ένα πολύ δυνατό όνομα και είχαν άλλωστε και τον συγγραφέα. Θέλαμε να το δοκιμάσουμε και είναι μια πρόκληση», μας λέει, την οποία αποδέχθηκαν και οι δύο εκδοτικοί οίκοι.
Η συνεργασία των δύο εκδοτικών οίκων θα ενεργοποιείται επιλεκτικά, και ο νέος Χαράρι ήταν η αφορμή. Αλλωστε, υπάρχει και ένα δεύτερο –μυστικό– πρότζεκτ στα σκαριά.
Με άλλα λόγια, οι διαφορές των δύο εκδοτικών οίκων ήταν και οι αφορμές για να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Το Μεταίχμιο, μία από τις μεγαλύτερες εκδοτικές εταιρείες στην Ελλάδα, απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό και έχει ισχυρή παρουσία στον χώρο του παιδικού βιβλίου. Οι πωλήσεις του παιδικού βιβλίου ισοδυναμούν με το 50% του τζίρου της εταιρείας. Η Αλεξάνδρεια απευθύνεται παραδοσιακά σε ένα μεγαλύτερο ηλικιακά κοινό, η παραγωγή νέων τίτλων είναι περιορισμένη, αλλά οι εκδόσεις της, με έμφαση στις ξένες μελέτες, στα δοκίμια και στην πεζογραφία, είναι από τις πιο φροντισμένες του χώρου με εξαιρετικές μεταφράσεις και επιμέλεια.
Η νέα σύμπραξη δεν θα στερήσει την αυτονομία των δύο εκδοτικών οίκων, οι οποίοι θα συνεχίσουν κανονικά το εκδοτικό τους πρόγραμμα. Η Αλεξάνδρεια, για παράδειγμα, θα συνεχίσει την έκδοση των τριών βιβλίων που υπολείπονται από τη μεταφορά του «Sapiens» σε πέντε τόμους graphic novel. Η συνεργασία τους θα ενεργοποιείται επιλεκτικά, με ένα καθαρά «ποιοτικό κριτήριο», και ο νέος Χαράρι ήταν η αφορμή. Αλλωστε, όπως μας είπαν, υπάρχει και ένα δεύτερο πρότζεκτ στα σκαριά για το οποίο δεν μπορούσαν να αποκαλύψουν το όνομά του ή της συγγραφέως, αλλά θα είναι η μεταφορά ενός παγκόσμιου μπεστ σέλερ σε graphic novel για νέους. «Υπάρχει ενθουσιασμός», συμπληρώνει ο κ. Φραγκούλης, που ελπίζει ότι η συνεργασία τους θα αποτελέσει παράδειγμα στον χώρο του βιβλίου. «Οι συνεργασίες έχουν νόημα όταν κάθε πλευρά έχει να προσθέσει κάτι. Η νοοτροπία του κλάδου όμως και οι επιχειρήσεις που είναι κυρίως οικογενειακές δεν είναι φιλικές σε τέτοια σχήματα. Δεν μπορεί όμως να τα κάνει κάποιος όλα μόνος του», σημειώνει ο κ. Παπαγεωργίου.
Με ενθουσιασμό υποδέχθηκε και η ομάδα του Ισραηλινού συγγραφέα που διαχειρίζεται τα πνευματικά του δικαιώματα τη σύμπραξη των δύο εκδοτών, όταν τους παρουσίασαν τα σχέδιά τους για την προώθηση του βιβλίου και τη διείσδυσή του στα βιβλιοπωλεία και τα σχολεία, μια που θα συνοδεύεται και από ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό.
Κάθε τόμος της σειράς του «Εμείς οι ασταμάτητοι» θα καταπιάνεται και με ένα διαφορετικό κεφάλαιο της ιστορίας του ανθρώπου, με την εικονογράφηση του Ισπανού κομίστα Ρικάρντ Θαπλάνα Ρουίθ. Ο πρώτος τόμος θα έχει θέμα «Πώς κατακτήσαμε τον κόσμο» και θα κυκλοφορήσει σε μετάφραση Μιχάλη Λαλιώτη. Οι μικροί αναγνώστες θα ανακαλύψουν γιατί το χρήμα είναι το πιο πετυχημένο παραμύθι, πώς η φωτιά συρρίκνωσε το στομάχι του ανθρώπου, τι δείχνει το ποδόσφαιρο για τον άνθρωπο αλλά και γιατί επικράτησε ένα είδος ανθρώπου.
Τα βιβλία, λέει ο Χαράρι, είναι διασκεδαστικά και σοβαρά ταυτόχρονα, καθώς έχουν σκοπό να προβληματίσουν με τα ερωτήματά τους. «Ερωτήματα από το γιατί βλέπουμε εφιάλτες ή γιατί μας αρέσει η ζάχαρη, μέχρι το γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν στους θεούς και γιατί γίνονται τόσο πολλοί πόλεμοι». Η ιδέα για τη δημιουργία τους προήλθε από αναγνώστες του «Sapiens» που ήθελαν μια διασκευή για παιδιά και από τον σύζυγο του συγγραφέα που του πρότεινε να γράψει κάτι για παιδιά, ένα πρότζεκτ τύπου «Harari Potter». «Είναι πολύ πιο εύκολο να εξηγήσεις, για παράδειγμα, τι είναι το χρήμα και τι είναι η θρησκεία σε ανθρώπους 10 χρόνων παρά 50. Επίσης είναι πολύ πιο σημαντικό. Επειδή εκείνοι που θα αλλάξουν τον κόσμο δεν είναι 50 χρόνων. Είναι 10».
