Δ. ΚΟΥΡΤΗΣ, ΣΠ. ΤΣΟΒΟΛΑΣ
Το πλήρες εγχειρίδιο της πρέφας
εκδ.Αφήγηση + ΚΨΜ, σελ. 204
Η πρέφα (ΠPEΦΕΡAHC), κατά μία έννοια το «μπριτζ των φτωχών» συγκαταλέγεται στα ιστορικά, τεχνικά πρωτίστως, χαρτοπαίγνια, και πάντως δεν εμφανίζει βιβλιογραφικές αναφορές. Ενώ για το «άνοιγμα» ή την «αγορά» στο μπριτζ υπάρχει πληθώρα τίτλων, ξένων αλλά και ελληνικών, και στο γερμανικό «Skat» οι κανόνες του προσδιορίζονται τουλάχιστον από τον 19ο αιώνα και οριστικοποιούνται το 1928, αντίθετα, για την πρέφα έχουν γραφτεί ελάχιστα όσον αφορά την ιστορία της και τη στρατηγική της. Το βιβλίο των Δ. Κούρτη και Σπ. Τσοβόλα αποτελεί τον πρώτο (σχεδόν) πλήρη οδηγό στα δύσβατα μονοπάτια ενός χαρτοπαίγνιου, που, όπως το θέλει και ο μύθος, είναι ένα παιχνίδι-που-μπορεί-να-μην-τελειώσει-ποτέ, χάρις στην εφευρετικότητα τριών Ρώσων, καταδικασμένων σε θάνατο από τον Τσάρο, οι οποίοι επινοούν την πρέφα, ώστε να αναβάλλουν επ’ αόριστον την εκτέλεση της ποινής.
Κανόνες, στρατηγήματα
Η εγγενής δυσκολία να συγγράψει κανείς ένα εγχειρίδιο για την πρέφα προκύπτει από τη φύση του παιχνιδιού: απλό και ταυτόχρονα πολύπλοκο, ένα παιχνίδι τεχνικό και ταυτόχρονα «λυκοσυμμαχίας», όπου όλοι συμμαχούν με όλους και όλοι είναι εναντίον όλων (όπως την περιέγραψε απαράμιλλα ο Αντόνιο Γκράμσι σ’ ένα κείμενό του για το «σκοππόνε»), η τέχνη του -όχι η τεχνική του- έγκειται στη βαθιά γνώση των κανόνων του, αλλά κυρίως στην υπέρβασή τους, δηλ. την καταστρατήγησή τους την κατάλληλη στιγμή. Παιχνίδι υπομονής, δεξιότητας, ευστροφίας, αλλά και δολιότητας, η πρέφα είναι έχει δύο κύρια χαρακτηριστικά: πρώτον, δεν αποσκοπεί στο γρήγορο κέρδος, δηλ. δεν είναι «τζογαδόρικο», και δεύτερον, είναι από τα λίγα χαρτοπαίγνια που δεν στηρίζεται σε «μπλόφες» ή «κόλπα», όπως η πόκα ή το πόκερ.
Το εγχειρίδιο είναι γραμμένο με όλες τις προδιαγραφές ενός «οδηγού του καλού πρεφαδόρου», κι οι συγγραφείς του σχεδιάζουν και υλοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, μεθοδικά, αναλυτικά και εποπτικά, τις δυνατότητες, τις πιθανότητες και τα ενδεχόμενα που προκύπτουν από μια καλή παρτίδα πρέφας, δίνοντας έμφαση στην αγορά και στην εκτέλεση, στην άμυνα (ένας ιδιαίτερα δύσκολος τομέας στην εξέλιξη του παιχνιδιού), ενώ παραθέτουν ενδεικτικά πληθώρα παραδειγμάτων κατανομής, που βοηθούν τον παίκτη-αναγνώστη να αποκομίσει μία αρκετά σφαιρική εικόνα της πολυπλοκότητας που προκύπτει από τις αμέτρητες παραλλαγές στην κατανομή των φύλλων.
Η απουσία «τυπικού», όπως υπάρχει στο κατ’ εξοχήν τελετουργικό μπριτζ, ή αυστηρών κανόνων, όπως στο «Skat», καθώς οι τοπικές μικροδιαφορές στο λεξιλόγιο ή την εκτέλεση, αποτελούν μία κεντρική ιδιομορφία της πρέφας, την οποία το βιβλίο υπερβαίνει με αρκετή επιτυχία.
Οι μικρές «αστοχίες», όπως π.χ. η άποψη, ότι το παιχνίδι βασίζεται περισσότερο στην κρίση και λιγότερο στη μνήμη (ο καλός πρεφαδόρος πρέπει να έχει μνήμη σκακιστή) ή ότι το παιχνίδι είναι στατιστικό (το αντίθετο μάλιστα, η δυναμική του υπερβαίνει οποιαδήποτε στατιστική πρόβλεψη) δεν μειώνουν καθόλου την αξία μιας εργώδους προσπάθειας και ενός παράτολμου εκδοτικού εγχειρήματος που καλύπτει επιτυχώς ένα βιβλιογραφικό κενό, ακόμα κι αν κανένα βιβλίο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις γνώσεις που αποκομίζει κανείς από την πολύχρονη εμπειρία και συναρτώνται, κυρίως, με την ψυχοσύνθεση του εκάστοτε παίκτη. Ενα χρήσιμο σε κάθε περίπτωση βιβλίο που διαβάζεται στον αντίποδα του «μικρού χαρτοπαικτικού οδηγού» του Γιάννη Βαρβέρη («Κόψε», 2004), ο οποίος γνώριζε εξ ιδίας πείρας πως «η χαρτοπαιξία είναι υπόθεση μακράς πνοής – ή και ολόκληρης ζωής».