Ενα εξαιρετικά ενδιαφέρον και, ταυτόχρονα, σημαντικό βιβλίο έρχεται από τη Γερμανία να φωτίσει την προέλευση, την εξέλιξη και τις συνέπειες της ελληνικής κρίσης. Οι επιμελητές του «Die Krise in Griechenland» (Campus, Μόναχο 2015), σημαντικοί παράγοντες της γερμανικής διπλωματίας, με πολυετή θητεία στην πρεσβεία της Αθήνας (ο Ου.-Ντ. Κλεμ διετέλεσε πολιτιστικός ακόλουθος, ο Β. Σούλτχαϊς πρέσβης) και βαθιά γνώση των ελληνογερμανικών σχέσεων, συγκέντρωσαν μια σειρά παρεμβάσεων που τέμνουν, τεκμηριωμένα, αλλά και με κατανοητό τρόπο, το «ελληνικό πρόβλημα», στην εθνική, διακρατική αλλά και ευρωπαϊκή του διάσταση. Αν κάτι ξεχωρίζει τη συγκεκριμένη έκδοση από άλλες σχετικές, είναι το στοιχείο της «διυποκειμενικής προσέγγισης» και της αλληλοσυμπλήρωσης θεμάτων και αναλύσεων. Η έκδοση υπερκεράζει τη δεδομένη αδυναμία του γερμανικού παράγοντα αλλά και την απροθυμία των Ελλήνων να κατανοήσουν αμφότεροι βαθιά αλλά και αυτοκριτικά την ελληνική κρίση, συμβάλλοντας σ’ έναν δημιουργικό και γόνιμο διάλογο «μακριά από το αγριεμένο πλήθος» των ΜΜΕ και των (συχνά μνησίκακων) στερεοτύπων.
Γνώση και διαφέρον
Τα 28 κείμενα του βιβλίου υπογράφονται από πανεπιστημιακούς, ιστορικούς και δημοσιολόγους από την Ελλάδα και τη Γερμανία. Περιλαμβάνονται οι Τ. Γιαννίτσης, για την εξέλιξη του δημόσιου χρέους και πώς συσσώρευσε την κρίση, Π. Καζάκος, αναφορικά με τα δάνεια και τον δύσβατο δρόμο των επιτακτικών μεταρρυθμίσεων, Α.-Α. Κύρτσης, σε μια κατ’ εξοχήν κοινωνιολογική προσέγγιση της κρίσης, ιστορικοί, όπως ο Ρ. Κλογκ, που αναλύει τα «ανεξίτηλα ίχνη στη συλλογική συνείδηση» όπως διαμορφώνονται στη διάρκεια του Πολέμου και της Κατοχής, οι Κ. Κράλοβα και Ν. Καρασόβντ, για το επίμαχο θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων που το συνδέουν ορθά με την πολύχρονη οικονομική και πολιτική εξάρτηση της χώρας με τη Γερμανία, αναζητώντας εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημα, ο Α. Στεργίου, που αναδεικνύει τις εγγενείς αδυναμίες της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (κρατισμός, λαϊκισμός, παρασιτική οικονομία κ.λπ.), οι Χ. Μπίκες, Τ. Οτεν, Λ. Τσέλσι Γουάμαν, σε μια ψύχραιμη προσέγγιση του γερμανικού μιντιακού τοπίου ως προς τον στιγματισμό ενός ολόκληρου λαού, παρότι απουσιάζει η πολιτισμική διάσταση του προβλήματος, η οποία όμως καλύπτεται επαρκέστατα από το άρθρο του Ου.-Ντ. Κλεμ («Μια σχέση γεμάτη παρανοήσεις»), ο Τ. Τέλλογλου, για τα κλειστά «μονοπωλιακού τύπου» επαγγέλματα, οι Κ. Μπακούρης και Β. Σωτηρόπουλος, προσδιορίζοντας τα αίτια και τις πτυχές της διαφθοράς στην Ελλάδα (πελατειακό σύστημα, αδυναμία θεσμών, ΜΜΕ, υπανάπτυκτη κοινωνία πολιτών) κ.ά. Τέλος, ο Β. Σούλτχαϊς, με μια εμπεριστατωμένη εισαγωγή, προετοιμάζει τον αναγνώστη οργανώνοντας μεθοδικά τους βασικούς άξονες του πολυσχιδούς προβλήματος.
Ενα βιβλίο που γεφυρώνει το χάσμα, με γερμανική μεθοδικότητα και ειλικρινή φιλελληνισμό.