ΕΚΔΟΣΕΙΣ. Είναι από εκείνες τις καλές ειδήσεις που έρχονται από το πουθενά και κάνουν τον αποδέκτη να αισθάνεται ότι μερικά πράγματα εξακολουθούν να είναι στη θέση τους. Ετσι, η είδηση ότι κυκλοφόρησαν τρεις νέες μεταφράσεις έργων του Οδυσσέα Ελύτη, στα γαλλικά και στα ιαπωνικά, λειτούργησε ιαματικά.
Στα ιαπωνικά κυκλοφόρησε μια ανθολογία του ποιητικού έργου του Οδυσσέα Ελύτη, μεταφρασμένη από τον ελληνιστή Chihiro Higashi, καθηγητή του πανεπιστημίου Kokugakuin. Η νέα αυτή έκδοση φτάνει στην ιαπωνική αγορά οκτώ χρόνια μετά την πρώτη, δίγλωσση έκδοση ποιημάτων του Ελληνα Νομπελίστα. Σ’ αυτή την ευρύτερη ανθολόγηση του έργου του Ελύτη, παρουσιάζονται ποιήματα, αποσπάσματα από πεζά κείμενα, αλλά και μια ενδεικτική επιλογή του εικαστικού έργου του ποιητή.
Στη Γαλλία τώρα, με τον τίτλο «Le soleil sait» («Ξέρει ο ήλιος»), κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Cheyne μια ακόμη ανθολογία της ποίησης του Ελύτη, μεταφρασμένη από την Angelique Ionatos, μια συνθέτρια που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Γαλλία. Μεταφράζει χρόνια η Ionatos, αλλά αυτή είναι η πρώτη της μεταφραστική δουλειά που εκτυπώνεται και κυκλοφορεί. Και βέβαια δεν είναι διόλου η πρώτη φορά που μεταφράζει Ελύτη, αφού στις συναυλίες της πάντα μεταφράζει τους στίχους πριν τους ερμηνεύσει. Αλλωστε, το μεγαλύτερο μέρος της συνθετικής της δουλειάς είναι εμπνευσμένο από την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Οσο για την ανθολογία «Le soleil sait», η συνθέτρια και μεταφράστρια ακολούθησε μια δική της διαδρομή στην επιλογή των έργων, με ποιήματα απ’ όλες σχεδόν τις συλλογές.
Στάση στα πεζά
Οι εκδόσεις L’Echoppe έχουν ήδη εκδώσει οκτώ τόμους με πεζά κείμενα του Οδυσσέα Ελύτη. Αυτός που μόλις κυκλοφόρησε είναι ο ένατος και έχει τίτλο «L’Espace de l’Egge» («Σχέδιο για μια εισαγωγή στο χώρο του Αιγαίου» είναι ο τίτλος στο πρωτότυπο). Τη μετάφραση επιμελήθηκε η Malamati Soufarapis και τα σχέδια φιλοτέχνησε η Etel Adnan. Η μεταφράστρια έχει αναλάβει το βάρος της μετάφρασης όλων των τόμων με τα πεζά που εκδίδονται στον γαλλικό εκδοτικό οίκο, κι έχει καταπιαστεί μ’ αυτό το έργο από το 2000.
Τα έργα του Οδυσσέα Ελύτη έχουν μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες. Να θυμίσουμε ότι το πρώτο του ποίημα μεταφράστηκε το 1939, όταν ο Samuel Baud Bovy δημοσίευσε ένα άρθρο για την ελληνική ποίηση στο ελβετικό περιοδικό Formes et Couleurs.
Και να θυμίσουμε, επίσης, ότι μεγάλο τμήμα του έργου του αποτελούν έργα άλλων που έχουν τη δική του μεταφραστική υπογραφή. Είτε πρόκειται για σκόρπια ποιήματα που μετέφρασε για λογοτεχνικά περιοδικά, είτε για θεατρικά έργα: «Ο κύκλος με την κιμωλία» του Μπ. Μπρεχτ, «Οι Δούλες» του Ζαν Ζενέ, το οποίο χαρήκαμε τον περασμένο χειμώνα στο Εθνικό Θέατρο.