Η τριλογία του Στρατή Τσίρκα «Ακυβέρνητες Πολιτείες» είναι ένα λογοτεχνικό έργο που άφησε ανεξίτηλα ίχνη στη λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 50 χρόνια από την κυκλοφορία των τριών τόμων («Η Λέσχη», «Αριάγνη», «Η νυχτερίδα») και οι εκδόσεις «Κέδρος», η ιστορική στέγη των έργων του Στρατή Τσίρκα, θα τιμήσουν αυτή την επέτειο των ελληνικών γραμμάτων με μια εκδήλωση που πραγματοποιείται αύριο, Τετάρτη, 16 Δεκεμβρίου, στις 8 μ.μ., στο Ιωνικό Κέντρο (Αίθουσα Αέρηδες, Λυσίου 11, Πλάκα).
Θα μιλήσουν ο αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Γιάννης Παπαθεοδώρου, και ο ιστορικός και υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, Τάσος Σακελλαρόπουλος. Η συγγραφέας Μαρίζα Ντεκάστρο θα παρουσιάσει τους τόπους της «Λέσχης», του πρώτου τόμου της τριλογίας, ενώ αποσπάσματα από τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» θα διαβάσει ο ηθοποιός Ρήγας Αξελός. Εν τω μεταξύ, η τριλογία του Στρατή Τσίρκα, που ήδη έχει μεταφραστεί σε επτά γλώσσες (και το 1971 τιμήθηκε με το γαλλικό βραβείο καλύτερο ξένου μυθιστορήματος, στη μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη), εκδίδεται για πρώτη φορά στα γερμανικά και θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Romiosini. Η αγγλική έκδοση, που είναι εξαντλημένη, θα επανακυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Κέδρος».
Ρωτήσαμε τον Τάσο Σακελλαρόπουλο ποιο είναι το ειδικό ιστορικό βάρος της τριλογίας του Τσίρκα και μας απάντησε: «Ο Τσίρκας περιγράφει ένα άλλο πλαίσιο που τελικά, μέσα από τη μελέτη τής εκεί κατάστασης, μπορεί να λειτουργήσει ως παρατηρητήριο γι’ αυτά που ακολούθησαν. Είναι ένα πολύ ξεκαθαρισμένο πλαίσιο αυτό που συνέβη εκεί, γιατί είναι ξεκομμένο από τα ελληνικά τεκταινόμενα. Περιγράφεται μόνο ό,τι συμβαίνει εντός στρατού. Στην Αίγυπτο την περίοδο της Κατοχής φτάνουν πολιτικά πρόσωπα, αστικός κόσμος, κομμουνιστές, και όλοι αυτοί συγκροτούν ένα πεδίο ελληνισμού, ξεκομμένου από την Ελλάδα, αλλά με μια δυναμική εντελώς ελληνική. Κι αυτό το καταγράφει ο Τσίρκας».
Οι «Ακυβέρνητες Πολιτείες» είναι μια σπάνια ισορροπία μεταξύ ιστορικής ακρίβειας και μυθοπλασίας, αλλά και ένας καινούργιος λογοτεχνικός λόγος. Οι «Ακυβέρνητες Πολιτείες» δεν είναι μόνο ένα ιστορικό μυθιστόρημα, είναι και υψηλό δείγμα μυθιστορηματικής τέχνης που αγγίζει διαχρονικές αξίες. Δύο μικρά δείγματα:
«Αλλοι τους υπερβολικά ζωντανοί κι άλλοι τους κοιμισμένοι. Σα νυχτερίδες κρέμονται σ’ ένα κόσμο μ’ ανεστραμμένες αξίες». Κι ένα ακόμα: «Κι ο κόσμος, ώρες ώρες, είναι σαν ένα πανέρι γιομάτο ζωντανά καβούρια. Δαγκώνουμε τον πλησίον μας, μας δαγκώνει κι αυτός και, πάνω στο μαλλικουβάριασμα, δαγκώνουμε τον εαυτό μας».